pontosnews.gr
Σάββατο, 6 Μαρτίου, 2021
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου με ποντιακά δίστιχα: Το παράπονο, ο έρωτας, ο χωρισμός

Η ποντιακή... μούσα έχει τιμήσει με τον δικό της τρόπο τη 14η Φεβρουαρίου

14/02/2021 - 12:27μμ
Πόντιοι και Πόντιες από τη Σαμψούντα (φωτ.: αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Πόντιοι και Πόντιες από τη Σαμψούντα (φωτ.: αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αφιερωμένη στον έρωτα είναι η 14η Φεβρουαρίου, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Οι λαϊκοί Πόντιοι ποιητές έχουν… τιμήσει και με το παραπάνω το συναίσθημα της αγάπης, που πολλές φορές το αποκαλούν με την αραβική λέξη sevda.

Η σεβντά, λοιπόν, ή ο σεβντάς αποτέλεσε πυρήνα πολλών δίστιχων και πολύστιχων τραγουδιών, μεταξύ άλλων, για το παράπονο, τις συνέπειες, την ομορφιά, τη διεκδίκηση, το χωρισμό, την αδιαφορία, ακόμα και την απιστία.

Ο Γ.Κ. Χατζόπουλος στην Εγκυκλοπαίδεια ποντιακού ελληνισμού έχει καταγράψει μερικά δίστιχα για κάθε… περίπτωση, ξεκινώντας με αυτά στα οποία διατυπώνονται με παράπονο οι δυσμενείς συνέπειες που προκαλεί ο έρωτας στους νέους:

Σεβντάν ντο λένε, παιδία,
σην παχτσάν ‘κι φυτρούται
ση πεκιαρίων την κάρδαν
άρον καρφίν καρφούται.

Σ’ άλλο δίστιχο τονίζονται από τον νεαρό ερωτευμένο οι συνέπειες που μπορεί να έχει το να αντικρίσει μια όμορφη νέα:

Εσέν π’ εποίκεν η μάνα
έτονε αβαράσα,
εποίκε σε πεντάμορφον,
κι εγώ το νου μ’ εχάσα.

Κάποτε όμως το ερωτοχτύπημα ξεπερνάει τα όρια της φυσικότητας και τότε ο νέος χάνει τα λογικά του:

Η αγάπ’ σ’ εμέν εποίκε
ζαντόν και δαιμονέαν
και σα κοιλάδα λάσκουμαι
και σα ραχία μένω.

Δεν λείπουν βέβαια και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ο νέος εκφράζεται απειλητικά, επειδή πρόκειται κάποιος να του αποσπάσει εκείνη που αγαπά:

Εφόρεσεν κι ενέλλαξεν
το κοντόν το φυστάν’ ατ’ς,
με το μολύβ’ θα κρούγ’ ατον
πη θα κείται σο γιάν’ ατ’ς.

Ο χωρισμός για τους ερωτευμένους είναι κάτι το αδιανόητο. Έτσι, αυτός που θα είχε το θάρρος να επιχειρήσει την καταστροφή της ερωτικής σχέσης θα δεχτεί την ακόλουθη κατάρα-κεραυνό:

Εμάς τοι δύ’ς π’ εχώριζαν
ψωμίν να μη χορτάζ’νε,
κάθαν βραδήν ‘ς σο σπίτ’ν ατουν
λείμψανον να μονάζ’νε.

 Δεν λείπουν βέβαια και οι περιπτώσεις όπου ο νέος δείχνεται άπιστος:

Τα στράτας ντ’ επορπάτεσα,
τα γεφύρα ντ’ εδέβα,
έναν κορίτσ’ εγάπεσα,
κι εσέν επαρεδάβα!

Η φυγή στα ξένα εύλογα γεμίζει με θλίψη την ψυχή των συγγενών του ξενιτεμένου και ιδιαίτερα της αγαπημένης του:

Σην ξενιτάν αχπάσκουμαι
κι έναν κορίτσ’ ‘κι αφήν’ με
λέει με, πας κι άλλο ‘κι έρχεσαι
για μίαν κι άλλο φίλ’ με.

Δεν λείπουν όμως και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες απιστεί και η νέα. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύεται από το παρακάτω δίστιχο:

 Έλα, αρνί μ’, έλα, πουλί μ’,
έλα μη τυραννίεις με
σ’ αγκαλόπο μ’ ετράνυνες
κι ατώρα ‘κι εγνωρίεις με;

Άλλοτε πάλι ο νέος ενοχλείται από την εγωιστική συμπεριφορά της και με τρόπο ωμό και αποκαλυπτικό της καταγωγής και της κοινωνικής εμβέλειάς της επιχειρεί να την προσγειώσει:

Πολλά ψηλά πα μη πετάς,
πολλά ψηλέσσα ‘κι είσαι
ση γειτονία μ’ κάθεσαι,
εξέρω ποίος είσαι!

Όταν όμως η αδιαφορία και ο εγωισμός της θα ξεπεράσουν τα επιτρεπτά όρια, τότε γεμάτος οργή ο πληγωμένος από τον έρωτα θα ξεστομίσει κατάρα βαριά και πρωτάκουστη:

 Κόρη μ’, να μη αναπάεσαι,
η ψη σ’ να μη εβγαίνει,
να κατασπά’νε τα χείλα σ’,
να τρέχ’ νε τα φαρμάκα.

ή

Κόρη τον τόπον ντο πατείς
χλοή να μη φυτρώνει,
τον δρόμον ντο πορπάτεσες
νερόν να μη ευρισκάται.

Πάντως, την ομορφιά της νέας θα δώσει επιγραμματικά και με έντονο ρεαλισμό το ακόλουθο δίστιχο:

Τα μαλλόπα τ’ς ψηλά ψηλά
σον αέρα δαλέγουν,
ήντσαν τερεί σον πρόσωπο σ’
τ’ ομμάτα τ’ χαντιλέουν.

Σ’ άλλο δίστιχο η ομορφιά της έχει αναστάσιμη δύναμη. Έτσι και τα ξερόκλαδα ακόμη μπορεί να τα κάνει ν’ ανθοφορήσουν:

Σο παραθύρ’ εκάθουσουν
ξερά έσαν τα ξύλα
και ας σην εμορφάδα σου
ανθούν και φέρ’νε φύλλα.

Τέλος, τόση είναι η αγάπη του ερωτευμένου και τόσος ο φόβος του μήπως αποδειχτεί άπιστη η αγαπημένη του, ώστε βασανίζεται από εφιαλτικά όνειρα:

 Απόψ’ είδα σε σ’ όνειρο μ’,
αλλού εστεφανώθες·
έρθανε, είπαν εμ’ ατο
μέκαρ’ επαλαλώθες;

 

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Χαψία σε αγορά της Τραπεζούντας (φωτ.: Anadolu)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Φεβρουάριος και Μάρτιος οι μήνες των χαψίων στον Πόντο

8/02/2021 - 8:11μμ
(Πηγή: YouTube)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Εκάεν και το Τσάμπασιν» ερμηνεύει η Μερβέ Τανρίκουλου από την Τραπεζούντα (video)

7/02/2021 - 9:09πμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο χουτζήμπασης των ποντιακών γάμων

19/12/2020 - 11:36πμ
(Φωτ.: facebook / Χρήστος Αηδονίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Τονάκ’ς και ο Τσάντζας

18/12/2020 - 9:10πμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική: Το σκόρδο στον Πόντο

14/12/2020 - 2:56μμ
Καρτ ποστάλ από το Καρς, του 1917 (συλλογή Κωνσταντίνου Παυλίδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αε-Σπυρίδων και τα ημέρας

12/12/2020 - 5:19μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα κοσμήματα και τα δώρα του αρραβώνα στον Πόντο

9/12/2020 - 9:32πμ
(Φωτ.: commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Τι ήταν και πώς θεραπεύονταν τα ανεμικά

26/11/2020 - 9:26πμ
Τα τρίτα, ένα ποντιακό έθιμο με ρίζες στην Αρχαιότητα - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα τρίτα, ένα ποντιακό έθιμο με ρίζες στην Αρχαιότητα

22/08/2020 - 12:13μμ
Αποθέρ': Το χειροτέχνημα που έφτιαχναν στον Πόντο από στάχυα - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αποθέρ’: Το χειροτέχνημα που έφτιαχναν στον Πόντο από στάχυα

22/07/2020 - 9:51πμ
Σχολίασε το!

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EPA / Omer Messinger / Pool)

Μέρκελ σε Ερντογάν: Διάλογος για τα διαφιλονικούμενα θέματα στην Ανατολική Μεσόγειο

13 λεπτά πριν
Συνέντευξη στο ομογενειακό τηλεοπτικό δίκτυο «HELLENIC TV» παραχώρησε ο Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας κ. Γιάννης Χρυσουλάκης.

Απόδημος ελληνισμός: Ψηφιακές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια της Επανάστασης

50 λεπτά πριν
(Φωτ.: imlarisis.gr)

Ελασσόνα: Η καμπάνα στο σεισμόπληκτο Κουτσόχερο ξαναχτυπά (photo)

1 ώρα πριν
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Γεωργία Παναγοπούλου)

Ολυμπιακός – Ερυθρός Αστέρας 94-79: Νίκη μετά από πολύ καιρό

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EBU)

Εκτός Eurovision για φέτος η Αρμενία λόγω Ναγκόρνο Καραμπάχ

2 ώρες πριν
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Γιώτα Κορμπάκη)

Απίθανος Τεντόγλου, «χρυσός» με κορυφαία επίδοση φέτος στον κόσμο!

2 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign