pontosnews.gr
Τετάρτη, 24/12/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

«Ο Μάισσον»: Ένα παραμύθι από το Σταυρίν Χαλδίας, όπως το διέσωσε ο Σίμος Λιανίδης

Από τα διαμάντια της ποντιακής διαλέκτου

24/06/2024 - 8:45μμ
(Πηγή: biodiversitylibrary.org / commons.wikimedia.org)

(Πηγή: biodiversitylibrary.org / commons.wikimedia.org)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Επήεν επήεν ’ς σα παλά τα χρόνα έτον είνας δράκος, ο Μάισσον. Είχε δούλτς και παραήδας πολλούς. Επόν’νεν πολλά κακά κι ο κόσμος όλεν εφοάτον ατόν. Ήνταν εθέλ’νεν εποίν’νεν. Έρθεν ο καιρόν να γυναικίζ’. Έμαθεν πως ο τάδε βασιλέας είχεν ένα κορίτζ’ έμορφον έμορφον, ο ήλεν ας σην ανατολήν. Ο Μάισσον εθέλεσεν να παίρ’ ατο και έστειλεν είναν τζαζούγαρην ’ς σον ψαλάφεν. Η τζαζούγαρη έξερεν ντο ’κί δι’ ατέν ο βασιλέας, άμα ντο να ευτάη; Ο φόβον σκύλλ’ υιός έν’, επήεν. Έφτασεν ’ς σο παλάτ’ τη βασιλέα. Με τα πολλά παρακαλέματα εσέγκαν ατέν απέσ’. Επήεν ταΐσα εμπροστά ’τ’. Εκάτσεν ’ς σα γόνατα και παρακαλεί ατόν:

— «Βασιλέα μ’ πολυχρονισμένε, να ελάς με! Έρθα να ψαλαφώ την θεατέρα σ’ για τον Μάισσον».
— «Ντο, λές, είπεν ο βασιλέας, κλέφτεν και φονέαν θα δίγω τον κορίτζι μ’; Να πας χάσαι απαδακέσ’».

Η τζαζούγαρη ετζουπίουτον αδά, εζάρωνεν ακεί κι ας σον τρόπον ατ’ς ’κ’ εσ’κούτον.

— «Ντο κολοεύ’ς και ’κί πας χάσαι;» ερώτεσεν ατέν ο βασιλέας.
— «Εσύ εξέρτς, πολυχρονισμένε μ’, είπεν η τζαζούγαρη, άμα εγώ λέω να δίης ατέν, ειδεμή ο Μάισσον θα ευτάη πολλά κακωσύνας και ημπορεί να σκοτών’ τσε κέλα».

Ο βασιλέας έξερεν ντο δαίμονας έτον ο Μάισσον. Ενούντζεν επε νούντζεν και ’ς σα τελευταία εδώκεν τον λόον ατ’. Η προξενητάδα ευχαρίστεσεν τον βασιλέαν, εφίλεσεν το χέρ’ν ατ’ και το ποδάρ’ν ατ’ και έφυεν χαρεμέντσα. Επήεν εστυχαρίασεν τον Μάισσον. Εκείνος πα ξάι καιρόν ’κ’ έχασεν. Επέρεν τ’ αλάιν ατ’ και επήεν να σομαδεύκεται. Όνταν εσούμωσαν ’ς σο παλάτ’, ο Μάισσον εμπροδέβεν και επήεν να εμπαίν’ απέσ’. Εκαικά έστεκεν η βασιλοπούλα με το σπαθίν ’ς σο χάρ’ν ατ’ς. Εκατήβασεν ατο ’ς σο κιφάλ’ν ατ’, άμα ’κ’ επόρεσεν να σκοτών’ ατόν. Κακόν σκυλλίν ’κί ψοφά. Μόνον έναν κομμάτ’ πετσίν έκοψεν. Ο Μάισσον έφτυσεν κ’ έλειψεν τη γεράν ατ’ και ελαρώθεν. Εδώκεν τα σουμάδα και εκλώστεν οπίσ’ θυμωμένος ως τον ουρανόν. Τα σουμάδα έσαν δαχτυλίδα και βραχάλλα ’ς σ’ έναν κουτόπον απέσ’. Ο βασιλέας ας σον φόβον ατ’ ξάι ’κ’ εσούμωσεν τα σουμάδα. Εδιέταξεν τοι δούλτς ατ’ να φοσίζ’ν ατά, άμον το έσαν, εξ’ ας σην αυλήν ατ’. Ο Θεός επόνεσεν ατόν. Ελυπέθεν τη θεατέραν ατ’ και εγλύτωσεν ατέν. Αν επαίρ’νεν τα δαχτυλίδα και τα βραχάλλα και εγάλλ’νεν ατα ’ς σα χέρα ’τ’ς, θα εγίνουσαν οφίδα τρικέφαλα και θα έτρωαν ατέν!

Εδέβεν κάμποσον καιρός και εποίκαν την χαράν. Ελάλεσαν πολλούς. Εφτά νυχτουήμερα φαεία, ποτία, χορόντας, ο κόσμος εχαλάεν!

’Σ ση χαράν έρθεν και είνας άλλε βασιλοπούλλα. Όνταν είδεν τον γαμπρόν, ελυπέθεν τη νύφεν και εδαρμένεψεν ατέν να φυλλάττ’ απάν’ ατ’ς κρυφά έναν σταυρόπον. Η χαρά τελείωσεν και ο Μάισσον επέρεν τη γυναίκαν ατ’ και επήεν ’ς σο γονάχ’ν ατ’. Ατώρα θα επεβγάλλ’ τον θυμόν ατ’, άμα να σουμών’ τη νύφεν ’κ’ επορεί. Η δύναμη του σταυρού κουντά ’τον οπίσ’. Όσον ντο στέκ’ η χολή ατ’ φουσκών’. Εσέγκεν ’ς σο νουν ατ’ να καίη ατέν ζωντανέσσα για να εβγάλλ’ τ’ άχτ’ν ατ’. Ας σην όψιν ατ’ κι ας σο φέρσιμον ατ’ η νύφε εγροίκ’σεν τα νιάτα τ’.

Έτρεξεν, έτρεξεν, έφτασεν ’ς σ’ έναν ορμανοκώλ’. Εκαικά έτον έναν κουφόν δέντρον, επήεν εκρύφτεν εκειαπέσ’. Καταλαχού έρθαν να δαβαίν’νε επεκέσ’ δυο βασιλοπαίδα με τα σκυλλία ’τουν. Επέγ’ναν ’ς σο κυνήεμαν τ’ αγραιϊδίων. Τα σκυλλίαν ενόησαν το κορίτζ’, έτρεξαν ’ς ση δεντρού την ρίζαν, εμυρίσταν το τρυπίν και ερχίνεσαν να υλάζ’νε.

Τα βασιλόπαιδα επήγαν σουμά ’ς σο δεντρόν και είδαν το κορίτζ’.

— «Ντο κάθεσαι ατουπέσ’; Έλα έβγα» επίαν ατέν.
— «Φοούμαι ας σον Μάισσον, θα σκοτών’με».
— «Εμείς είμες βασιλόπουλλα, έλα έβγα και καν’νάν μη φοάσαι».

Η βασιλοπούλλα επέρεν θάρρος, εξέβεν ας σο δέντρον απέσ’ και επήεν εσούμωσεν ατ’ς. Όνταν είδαν ατέν οι νέοι αποσουμά, εχάσαν τα στερέας ατουν. Εμάεψεν ατ’ς με την εμορφάδαν ατ’ς. Οι δύος πα εγάπεσαν ατέν, άμα ποίος να παίρ’ ατέν; Έσυραν ατέν ’ς σον πιάγκον και ερρούξεν ’ς σον τρανόν. Επέραν ατέν και επήγαν ’ς σον πατέραν ατούν. Ο βασιλέας ας ση χαράν ατ’ ντο θα εποίν’νεν ’κ’ έξερεν. Αφού ετοίμασαν ό,τι εχρειάσκουτον, εποίκαν τον γάμον. Κουμπάρος πα εέντον το μιρκόν το βασιλόπαιδον. Σεράντα νυχτουήμερα εκράτεσεν η χαρά. Όλεν ο κόσμος εδούν’νεν ατ’ς ευχία. Έζησαν τσίπ καλά κ’ εμείς κι άλλο καλλίον.

Από το Σίμος Λιανίδης, Τα παραμύθια του ποντιακού λαού, έκδ. Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, Αθήνα 1962.

• Διατηρήθηκε η ορθογραφία και η σύνταξη του πρωτοτύπου.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Σκίτσο με ποντιακό παρακάθ' (φωτ.: facebook/Ένωση Ποντίων Πιερίας)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Καλαντόφωτα στον Πόντο: Από τους γάμους και τις βαπτίσεις, στα πλούσια τραπέζια, τους Μωμόγερους και το καλαντόνερο

23/12/2025 - 11:22μμ
Μωμόγεροι διά χειρός Σοφίας Αμπερίδου (ακρυλικά και σκόνες σε καμβά, 50x35 εκ., 2023). Το έργο εκτέθηκε πρώτη φορά στο Stadtmuseum Düsseldorf, στο πλαίσιο της έκθεσης της ζωγράφου «Πατριδογνωσία του Πόντου – Η Ρωμιοσύνη της Ανατολής»
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Μωμόγεροι: Το παραδοσιακό τραγούδι της πολύχρωμης πομπής από δύο σπουδαίες φωνές της ποντιακής μουσικής

23/12/2025 - 10:03πμ
Τζάκι αγροτικού σπιτιού στην Τσίτη Άρδασσας, απ' όπου καταγόταν ο Θ. Θεοφυλάκτου, περιοχή Μεσοχαλδίου. Φωτογραφία του 1986 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών / Συλλογή Άννας Θεοφυλάκτου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Χειμώνας χωρίς καλοριφέρ: Πώς ζεσταίνονταν τα ποντιακά σπίτια

18/12/2025 - 8:55μμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η βασιλοπούλλα και τα πέντε αδέλφια – Ένα ποντιακό παραμύθι από τη συλλογή του Σίμου Λιανίδη

12/12/2025 - 9:24μμ
«Δειλινό σε χειμερινό τοπίο», λάδι σε μουσαμά. Έργο του Τραπεζούντιου Βελισσάριου Βελισσαρίδη. Το δώρισε ο Θεμιστολής Βελισσαρίδης στην Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (φωτ.: ΕΠΜ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα Νικολοβάρβαρα του Πόντου: «Άε-Βαρβάρα φύσα, άε-Σάββα βρέξαν, άε-Νικόλα σόντσον»

4/12/2025 - 12:47μμ
Σκίτσο του Χρήστου Δημάρχου με τίτλο «Στη θαλπωρή της οικογενειακής εστίας» – Μια εικόνα κατεξοχήν χειμωνιάτικη
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Χριστιανάρτ’ς: Ο Δεκέμβριος στην ποντιακή λαογραφία – Τα ήθη και τα έθιμα από τη γη του Πόντου

1/12/2025 - 10:27πμ
Κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στις 26 Νοεμβρίου 1961, για τα 500 χρόνια από την Άλωση της Τραπεζούντας (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η άλωση του ελληνισμού από τους Οθωμανούς Τούρκους και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

13/11/2025 - 9:30πμ
(Εικ.: Χ.Κ.)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η «βεντέτα» στον Πόντο – Πώς έκλεινε ο κύκλος βίας και αίματος σε υπόθεσεις τιμής, οικονομικών ή προσωπικών διαφορών

11/11/2025 - 10:30πμ
(Φωτ.: gilgit2 / flickr.com / commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακή παράδοση: Στις 9 Οκτωβρίου «ξεραίνεται ο κούκον ’ς σο κλαδίν»

9/10/2025 - 8:32πμ
Ο Λάζος Τερζάς ως Βασίλειος Διγενής Ακρίτας σε παράσταση στο Θέατρο Βράχων, 6 Ιουλίου 1996 (φωτ.: Δήμος Βύρωνα)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Στον Πόντο, στις εσχατιές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, «γεννήθηκε» ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας

7/10/2025 - 10:59μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Πηγή: facebook.com/groups/ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥ «ΑΛΕΞΙΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ»)

Χαμόγελα και ευχές μοίρασε ο Σύλλογος Ποντίων Έβρου «Αλέξιος Κομνηνός» στην Αλεξανδρούπολη

16 λεπτά πριν
Ισχυρή βροχόπτωση στο κέντρο της Αθήνας (φωτ.: EUROKINISSI / Γιάννης Παναγόπουλος)

Χριστούγεννα με καταρρακτώδεις βροχές: Πλημμυρικά φαινόμενα σε Αττική και δυτική Ελλάδα

40 λεπτά πριν
Ανακαινισμένο δωμάτιο στο Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά (φωτ.: Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού / Δημήτρης Παπαμήτσος)

Δημόσιο – ασφαλιστικές: Έρχεται το πρώτο νοσοκομείο με μοντέλο τύπου ΣΔΙΤ

1 ώρα πριν
Παρόλου που «γεννήθηκε» μέσα στο χειμώνα, η Σάρτη αγαπά το φως του καλοκαιρινού ήλιου (φωτ.: Πολιτιστικός Σύλλογος Σάρτης «Η Αφησιά»)

Σάρτη Χαλκιδικής: Η προσφυγική «γέννηση» ενός χωριού, παραμονή Χριστουγέννων

1 ώρα πριν
Σιταροχώραφα στην περιοχή Κρόκος Κοζάνης (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Δημήτρης Στραβού)

ΟΠΕΚΕΠΕ: Στον εισαγγελέα 50 αγρότες για μαζικές διαγραφές αγροτεμαχίων από το Ε9

2 ώρες πριν
Κάλαντα σε live μετάδοση, από το Σύλλογο Ποντίων Μονάχου (πηγή: Glomex)

Όπου υπάρχει Ελλάδα, ακούγονται ποντιακά κάλαντα: Από το Μόναχο, παραμονή Χριστουγέννων

2 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign