pontosnews.gr
Κυριακή, 14/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

17 Σεπτεμβρίου: Η εκτέλεση του Αντνάν Μεντερές

Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης

17/09/2020 - 9:03πμ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Η συμπλήρωση 59 χρόνων από την εκτέλεση του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας Αντνάν Μεντερές αποτελεί γεγονός που απασχολεί μάλλον περισσότερο τους ιστορικούς. Οι ομοιότητες της περίπτωσης Μεντερές με αυτήν του Ερντογάν είναι πολλές, αλλά συνάμα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης σήμερα έχει αλώσει σε τέτοιο βαθμό τον κρατικό μηχανισμό, προσεταιριζόμενο σε πολλές φορές τους κεμαλιστές, που τα πραξικοπήματα είναι μόνο καλοστημένες σκηνοθεσίες ενίσχυσης της εξουσίας του προέδρου.

Συνεπώς υπάρχουν και πολλές διαφορές, διακριτές στο βαθμό που Μεντερές και Ερντογάν κατάφεραν να ελέγξουν τη στρατογραφειοκρατία.

Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κεμαλικής περιόδου (1923-1950) ουδέποτε κατάφερε να μεταβάλει τον τρόπο ζωής και κοινωνικής συγκρότησης για την πλειονότητα του ευμεγέθους αγροτικού πληθυσμού της Τουρκίας, ενώ η θρησκεία εξακολουθούσε να είναι η συγκολλητική ουσία και για τα μικρομεσαία στρώματα. Ο εθνικισμός αδυνατούσε να ανταποκριθεί στα μεταφυσικά αιτούμενα ενός πληθυσμού ο οποίος είχε μάθει να υπακούει στους θείους νόμους του Ισλάμ δίχως να ταυτίζεται –τουλάχιστον πρωτίστως– με την εκ των άνω επιβαλλόμενη εθνοκρατική ταυτότητα.

Εντός του συγκεκριμένου πλαισίου, ουδόλως τυχαίο ήταν ότι η θεσμοθέτηση εκλογικών διαδικασιών μεταπολεμικά συνδέθηκε αμέσως με την άνοδο ενός κόμματος, όπως το Δημοκρατικό των Μπαγιάρ και Μεντερές. Η παραχώρηση του δικαιώματος της ψήφου επήλθε λόγω της στρατηγικής αναγκαιότητας της Τουρκίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στο Δυτικό σύστημα ασφαλείας, εξερχόμενη από το έως τότε κεμαλικό δόγμα της ουδετερότητας, προκειμένου να εξισορροπήσει την ευδιάκριτη σοβιετική απειλή για την εδαφική ακεραιότητά της.

Ο ίδιος ο Στάλιν, άλλωστε, διεκδίκησε μεταπολεμικά την αλλαγή του καθεστώτος των Στενών και την προσάρτηση από την ΕΣΣΔ των ανατολικών τουρκικών επαρχιών του Καρς και του Αρνταχάν, εμφορούμενος και από τη φιλοναζιστική στάση της Τουρκίας κατά την «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

Το ΝΑΤΟ είχε αρχίσει να χτίζεται και να ενισχύει τη συνεκτικότητά του επί του αφηγήματος του «δημοκρατικού» και «ελεύθερου» κόσμου, ο οποίος αντιμάχεται την καταπίεση, τον απολυταρχισμό και οτιδήποτε δεν συνάδει με το πρότυπο της Δυτικού τύπου κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Συνεπώς, η ένταξη της Τουρκίας στην Ατλαντική Συμμαχία προϋπέθετε έναν έστω τύποις εκδημοκρατισμό, υπό την πίεση και των –ευαισθητοποιημένων σε αυτά τα ζητήματα– σκανδιναβικών κρατών, τα οποία ήταν ήδη ευθυγραμμισμένα με τις ΗΠΑ.

Ο Μεντερές λοιπόν αναδύθηκε μέσω αυτής της μετάβασης της Τουρκίας προς μια –κατά τα λοιπά– σαθρής «δημοκρατίας».

Αν και η ρητορική του, κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’40 και πριν αναλάβει τα ηνία της εξουσίας, ταυτίστηκε με την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, η πρακτική του ως πρωθυπουργού ήταν να χειραγωγεί τον Τύπο, τη γραφειοκρατία, τη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση κατά τρόπο παρόμοιο με εκείνον των κεμαλιστών.

Δίνοντας έμφαση στην επαναφορά ισλαμικών πτυχών της δημόσιας ζωής, ο Μεντερές έκανε την αρχή σε μια διαδικασία επανένταξης του Ισλάμ στη δημόσια σφαίρα, η οποία θα απέληγε το 1980-1982 στην εμφάνιση της λεγόμενης «τουρκοϊσλαμικής σύνθεσης». Παρά τις διακοπές και τις επεμβάσεις του στρατού στο μεσοδιάστημα, η πορεία παρείσφρησης του Ισλάμ ήταν σε γενικές γραμμές ανοδική και αιτιολογεί την έως και σήμερα δεσποτική παρουσία του πολιτικού Ισλάμ διά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Κατά τη δεκαετία του 1950, η κρατικά εποπτευόμενη ισλαμική εκπαίδευση στις τρεις διαστάσεις της (ανώτατες θεολογικές σχολές, κορανικά σχολεία και σχολεία για εφημέριους και κατηχητές) γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση, και τελικώς, παρά την εκτέλεση του Μεντερές, άνοιξε το δρόμο στην ανάδυση της «εξισλαμισμένης Άκρας Δεξιάς» του Τουρκές τη δεκαετία του 1960, και εντέλει στην κατάθεση μιας πρότασης εθνικού ιδεώδους με θρησκευτική νομιμοποίηση.

Η πτώση του Μεντερές επήλθε μετά το πραξικόπημα το οποίο έφερε στην εξουσία τον Τζεμάλ Γκιουρσέλ, το 1960, αλλά η ουσιαστική φθορά του είχε ξεκινήσει μετά το 1955 όταν ο υψηλός πληθωρισμός και η επιδείνωση βασικών δεικτών της οικονομίας οδήγησαν σε απώλεια του λαϊκού ερείσματος του Δημοκρατικού Κόμματος, και ως εκ τούτου η αποστολή του στρατού καθίστατο ιδιαιτέρως πιο εύκολη.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Εικόνα από το πολωνικό χωριό Wohyn όπου έπεσε ρωσικό drone στις 10 Σεπτεμβρίου (φωτ.: EPA/ Wojtek Jargilo)
ΓΝΩΜΕΣ

Φθηνή πρόβα πολέμου;

13/09/2025 - 12:55μμ
Τραμπ και Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. 25 Ιουνίου 2025 (φωτ.: EPA / Sem van der Wal)
ΓΝΩΜΕΣ

Ναρκοθετημένο το τρίγωνο ΗΠΑ-Ισραήλ-Τουρκίας

12/09/2025 - 3:58μμ
Ψηφιδωτό από τη Μαονή της Χώρας (φωτ.: Dick Osseman / pbase.com)
ΓΝΩΜΕΣ

Στη γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου (Μέρος Β’)

9/09/2025 - 9:38πμ
(Φωτ.: EPA / Khaled Elfiqi
ΓΝΩΜΕΣ

Μονή Σινά: Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα

6/09/2025 - 9:36πμ
(Φωτ.: admie.gr)
ΓΝΩΜΕΣ

Περί καλωδίου και Τουρκίας

5/09/2025 - 3:43μμ
Η προσευχή της Αγίας Άννας και ο Ευαγγελισμός του Ιωακείμ. Ψηφιδωτό από το νάρθηκα του Καθολικού της Μονής Δαφνίου (πηγή: Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής – efada.gr)
ΓΝΩΜΕΣ

Στη γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου (Μέρος Α’)

2/09/2025 - 9:45πμ
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (φωτ.: EPA / Sergey Dolzhenko)
ΓΝΩΜΕΣ

Προς τι ο εκνευρισμός του Φιντάν;

31/08/2025 - 3:48μμ
Άγιον Όρος, Μονή Αγίου Παντελεήμονος (φωτ.: MOTIONTEAM / Βασίλης Βερβερίδης)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Άγιον Όρος σε μετάλλαξη και το παρασκήνιο του Σινά

30/08/2025 - 8:58πμ
(Φωτ. αρχείου: EPA / Vyacheslav Prokofyev / Kremlin  / Sputnik Pool)
ΓΝΩΜΕΣ

Για την Τουρκία όλα θα κριθούν στη Συρία

29/08/2025 - 3:38μμ
(Πηγή: Hans Leonhard Schäufelein & Adam Petri / commons.wikimedia.org)
ΓΝΩΜΕΣ

Στην Αιμορροούσα (Μέρος Γ’)

26/08/2025 - 9:23πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: ΚΟΕ)

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πόλο: Με Κροατία, Σλοβενία και Γεωργία η Ελλάδα

1 ώρα πριν
Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις είναι καθημερινό φαινόμενο στο Ισραήλ (φωτ.: EPA / Abir Sultan)

Ισραήλ: «Ένα εμπόδιο υπάρχει για το τέλος του πολέμου: Ο Νετανιάχου», λένε οι οικογένειες των ομήρων

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Γιώργος Ματθαίος)

Super League: Πεντάσφαιρος ο Ολυμπιακός – Νίκες για Άρη, Βόλο

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Μιχάλης Καραγιάννης)

Davis Cup: Ο Τσιτσιπάς ισοφάρισε σε 1-1 τη σειρά με τη Βραζιλία

3 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Μιχάλης Καραγιάννης)

Davis Cup: Δεν τα κατάφερε με Φονσέκα ο Σακελλαρίδης

3 ώρες πριν
(Φωτ.: x.com/nexta_tv)

Συναγερμός σε Ρουμανία-Πολωνία: Απογειώθηκαν μαχητικά προ της απειλής drone

4 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign