pontosnews.gr
Δευτέρα, 7/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

17 Σεπτεμβρίου: Η εκτέλεση του Αντνάν Μεντερές

Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης

17/09/2020 - 9:03πμ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Η συμπλήρωση 59 χρόνων από την εκτέλεση του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας Αντνάν Μεντερές αποτελεί γεγονός που απασχολεί μάλλον περισσότερο τους ιστορικούς. Οι ομοιότητες της περίπτωσης Μεντερές με αυτήν του Ερντογάν είναι πολλές, αλλά συνάμα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης σήμερα έχει αλώσει σε τέτοιο βαθμό τον κρατικό μηχανισμό, προσεταιριζόμενο σε πολλές φορές τους κεμαλιστές, που τα πραξικοπήματα είναι μόνο καλοστημένες σκηνοθεσίες ενίσχυσης της εξουσίας του προέδρου.

Συνεπώς υπάρχουν και πολλές διαφορές, διακριτές στο βαθμό που Μεντερές και Ερντογάν κατάφεραν να ελέγξουν τη στρατογραφειοκρατία.

Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κεμαλικής περιόδου (1923-1950) ουδέποτε κατάφερε να μεταβάλει τον τρόπο ζωής και κοινωνικής συγκρότησης για την πλειονότητα του ευμεγέθους αγροτικού πληθυσμού της Τουρκίας, ενώ η θρησκεία εξακολουθούσε να είναι η συγκολλητική ουσία και για τα μικρομεσαία στρώματα. Ο εθνικισμός αδυνατούσε να ανταποκριθεί στα μεταφυσικά αιτούμενα ενός πληθυσμού ο οποίος είχε μάθει να υπακούει στους θείους νόμους του Ισλάμ δίχως να ταυτίζεται –τουλάχιστον πρωτίστως– με την εκ των άνω επιβαλλόμενη εθνοκρατική ταυτότητα.

Εντός του συγκεκριμένου πλαισίου, ουδόλως τυχαίο ήταν ότι η θεσμοθέτηση εκλογικών διαδικασιών μεταπολεμικά συνδέθηκε αμέσως με την άνοδο ενός κόμματος, όπως το Δημοκρατικό των Μπαγιάρ και Μεντερές. Η παραχώρηση του δικαιώματος της ψήφου επήλθε λόγω της στρατηγικής αναγκαιότητας της Τουρκίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στο Δυτικό σύστημα ασφαλείας, εξερχόμενη από το έως τότε κεμαλικό δόγμα της ουδετερότητας, προκειμένου να εξισορροπήσει την ευδιάκριτη σοβιετική απειλή για την εδαφική ακεραιότητά της.

Ο ίδιος ο Στάλιν, άλλωστε, διεκδίκησε μεταπολεμικά την αλλαγή του καθεστώτος των Στενών και την προσάρτηση από την ΕΣΣΔ των ανατολικών τουρκικών επαρχιών του Καρς και του Αρνταχάν, εμφορούμενος και από τη φιλοναζιστική στάση της Τουρκίας κατά την «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

Το ΝΑΤΟ είχε αρχίσει να χτίζεται και να ενισχύει τη συνεκτικότητά του επί του αφηγήματος του «δημοκρατικού» και «ελεύθερου» κόσμου, ο οποίος αντιμάχεται την καταπίεση, τον απολυταρχισμό και οτιδήποτε δεν συνάδει με το πρότυπο της Δυτικού τύπου κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Συνεπώς, η ένταξη της Τουρκίας στην Ατλαντική Συμμαχία προϋπέθετε έναν έστω τύποις εκδημοκρατισμό, υπό την πίεση και των –ευαισθητοποιημένων σε αυτά τα ζητήματα– σκανδιναβικών κρατών, τα οποία ήταν ήδη ευθυγραμμισμένα με τις ΗΠΑ.

Ο Μεντερές λοιπόν αναδύθηκε μέσω αυτής της μετάβασης της Τουρκίας προς μια –κατά τα λοιπά– σαθρής «δημοκρατίας».

Αν και η ρητορική του, κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’40 και πριν αναλάβει τα ηνία της εξουσίας, ταυτίστηκε με την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, η πρακτική του ως πρωθυπουργού ήταν να χειραγωγεί τον Τύπο, τη γραφειοκρατία, τη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση κατά τρόπο παρόμοιο με εκείνον των κεμαλιστών.

Δίνοντας έμφαση στην επαναφορά ισλαμικών πτυχών της δημόσιας ζωής, ο Μεντερές έκανε την αρχή σε μια διαδικασία επανένταξης του Ισλάμ στη δημόσια σφαίρα, η οποία θα απέληγε το 1980-1982 στην εμφάνιση της λεγόμενης «τουρκοϊσλαμικής σύνθεσης». Παρά τις διακοπές και τις επεμβάσεις του στρατού στο μεσοδιάστημα, η πορεία παρείσφρησης του Ισλάμ ήταν σε γενικές γραμμές ανοδική και αιτιολογεί την έως και σήμερα δεσποτική παρουσία του πολιτικού Ισλάμ διά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Κατά τη δεκαετία του 1950, η κρατικά εποπτευόμενη ισλαμική εκπαίδευση στις τρεις διαστάσεις της (ανώτατες θεολογικές σχολές, κορανικά σχολεία και σχολεία για εφημέριους και κατηχητές) γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση, και τελικώς, παρά την εκτέλεση του Μεντερές, άνοιξε το δρόμο στην ανάδυση της «εξισλαμισμένης Άκρας Δεξιάς» του Τουρκές τη δεκαετία του 1960, και εντέλει στην κατάθεση μιας πρότασης εθνικού ιδεώδους με θρησκευτική νομιμοποίηση.

Η πτώση του Μεντερές επήλθε μετά το πραξικόπημα το οποίο έφερε στην εξουσία τον Τζεμάλ Γκιουρσέλ, το 1960, αλλά η ουσιαστική φθορά του είχε ξεκινήσει μετά το 1955 όταν ο υψηλός πληθωρισμός και η επιδείνωση βασικών δεικτών της οικονομίας οδήγησαν σε απώλεια του λαϊκού ερείσματος του Δημοκρατικού Κόμματος, και ως εκ τούτου η αποστολή του στρατού καθίστατο ιδιαιτέρως πιο εύκολη.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Πανό με την ισραηλινή σημαία στο κτήριο που έπεσε ιρανικός βαλιστικός πύραυλος στις 15 Ιουνίου. Στο πανό γράφει «Το Μπατ Γιάμ είναι δυνατό. Το Ισραήλ κερδίζει!» (πηγή:
EPA/Abir Sultan)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Ισραήλ κάνει «ταμείο» (2)

6/07/2025 - 3:26μμ
Yδρόγειος σφαίρα (φωτ.: Pixabay / Mark Robinson)
ΓΝΩΜΕΣ

Πώς επανασχεδιάζεται ο χάρτης της Μέσης Ανατολής

5/07/2025 - 9:25πμ
Ισραηλινή σημαία τοποθετημένη πάνω σε αυτοκίνητο που βρισκόταν στην πόλη Ραμάτ Γκαν της μητροπολιτικής περιοχής του Τελ Αβίβ, η οποία χτυπήθηκε από ιρανικό βαλλιστικό πύραυλο (φωτ.: EPA / Abir Sultan)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Ισραήλ κάνει «ταμείο»

4/07/2025 - 4:00μμ
Έργο του Schnorr von Carolsfeld (πηγή: commons.wikimedia.org)
ΓΝΩΜΕΣ

Στον Ισαάκ όταν ευλόγησε τον Ιακώβ (Μέρος Β’)

1/07/2025 - 9:10πμ
Ντόναλντ Τραμπ και  Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από συνάντησή τους στο Οβάλ Γραφείο και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (εικ.: EPA/MICHAEL REYNOLDS/ EPA/ RAMON VAN FLYMEN)
ΓΝΩΜΕΣ

Τραμπ, Ερντογάν και Μητσοτάκης

29/06/2025 - 3:40μμ
Κυριάκος Μητσοτάκης και Μάκης Βορίδης στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΓΝΩΜΕΣ

ΟΠΕΚΕΠΕ: Η πέτρα του σκανδάλου είναι ο κ. Μητσοτάκης

28/06/2025 - 9:49πμ
Στιγμιότυπο από τη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στη Χάγη, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ (φωτ.: Προεδρία της Δημοκρατίας της Τουρκίας)
ΓΝΩΜΕΣ

Περί σχέσεων Τραμπ-Ερντογάν

27/06/2025 - 4:10μμ
«Η παρουσίαση του Ιακώβ στον Ισαάκ», έργο του Luca Giordano (πηγή: Museo Nacional de Bellas Artes & Wikimedia Argentina / commons.wikimedia.org)
ΓΝΩΜΕΣ

Στον Ισαάκ όταν ευλόγησε τον Ιακώβ (Μέρος Α’)

24/06/2025 - 9:42πμ
Εικόνα από το σημείο όπου έπεσε ιρανικός πύραυλος, στη Ness Ziona, στο νότιο τμήμα του Τελ Αβίβ (φωτ.: EPA/ATEF SAFADI)
ΓΝΩΜΕΣ

Ο πραγματικός στόχος του Ισραήλ στο Ιράν

22/06/2025 - 5:06μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΓΝΩΜΕΣ

Θα τους ακουμπούσε κανείς εάν δεν υπήρχε η Ευρώπη;

21/06/2025 - 9:38πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ο Ολυμπιονίκης Εμμανουήλ Καραλής πανηγυρίζει μετά το επιτυχημένη προσπάθεια στο άλμα επί κοντώ στο 5.93 κατά τη διάρκεια του μίτινγκ «Fly Athens» στο Παναθηναϊκό Στάδιο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές)

Πρώτος ο Καραλής στο «Fly Athens 2025» – «Πέταξε» στα 6 μέτρα και έκανε νέο ρεκόρ αγώνων

8 ώρες πριν
Το υπό σημαία Λιβερίας, ελληνικών συμφερόντων πλοίο μεταφοράς Magic Seas (φωτ.: marinetraffic.com)

Ερυθρά Θάλασσα: Βυθίζεται το ελληνικών συμφερόντων πλοίο MV MAGIC SEAS που δέχθηκε επίθεση από Χούθι

8 ώρες πριν

Με ποντιακή συμμετοχή το 7ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών «Θεράπνεια 2025»

9 ώρες πριν
Η νέα γενιά του Πόντου στις ΗΠΑ συνεχίζει ακάθεκτη την παράδοση (φωτ.: Brotherhood Pontion Toronto «Panagia Soumela»)

Οι «Ακρίτες» της Φιλαδέλφειας… έβγαλαν στη φόρα τα παρασκήνια του 16ου Φεστιβάλ Νεολαίας ΗΠΑ-Καναδά

9 ώρες πριν
(Εικ.: pontosnews.gr)

Υποβρύχιο: Το ρετρό γλύκισμα από τη Θεσσαλονίκη κατακτά τη Γερμανία

10 ώρες πριν
Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: facebook / Δήμος Καβάλας)

Ηλίας Ιορδανίδης: Η Αργυρούπολη και όλος ο Πόντος τον αποχαιρετούν τη Δευτέρα με βαθιά θλίψη

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign