pontosnews.gr
Παρασκευή, 12/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά» – Η σφαγή της Φώκαιας το 1914, ο οργανωμένος διωγμός των Ελλήνων

Η μαρτυρία του Φελίξ Σαρτιό για τις δύο ημέρες του Ιουνίου που σημάδεψαν την Ιστορία

12/06/2022 - 2:48μμ
(Σύνθεση εικόνας: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

(Σύνθεση εικόνας: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

«Ουρλιαχτά ακούγονται, αλαλιασμένοι άνθρωποι φεύγουν τρέχοντας με τα ρούχα σκισμένα και το πρόσωπο ματωμένο, ενώ οι πληγωμένοι σέρνονται στο κατώφλι. Όσοι επιτιθέμενοι είχαν μπει με τη βία στα σπίτια βγαίνουν με τις αγκαλιές φορτωμένες μπόγους που τους στοιβάζουν βιαστικά σε μεγάλα κοφίνια πάνω στα ζώα τους. […] Το πλήθος ορμάει προς τις προκυμαίες αναζητώντας με το βλέμμα πλεούμενα για να φύγει. Όλα σχεδόν τα πλεούμενα έχουν εξαφανιστεί από την προηγούμενη. Φωνές φρίκης απαντούν στους πυροβολισμούς. Εγκαταλείπω την ιδέα να περιγράψω όλες τις σκηνές που διαδραματίζονται μπροστά μας».

Το ημερολόγιο γράφει Παρασκευή 12 Ιουνίου 1914.

Είναι 10 το πρωί και ο Γάλλος αρχαιολόγος και μηχανικός Φελίξ Σαρτιό (Félix Sartiaux) συμπληρώνει το ημερολόγιο ανασκαφής. Με άδεια της γαλλικής κυβέρνησης από το 1913 έκανε έρευνες στην Παλαιά Φώκαια της Μικράς Ασίας αναζητώντας την αρχαία μητρόπολη της Μασσαλίας, αποικία των Φωκαέων Μικρασιατών. Κάθεται δίπλα στο παράθυρό του χωρίς να γνωρίζει ότι αργότερα θα γίνει μάρτυρας ενός μεγάλου πογκρόμ κατά των Ελλήνων, του πρώτου που οργανώθηκε και εκτελέστηκε από τους Νεότουρκους.

Για χρόνια η σφαγή της Φώκαιας θα μείνει στο περιθώριo της Ιστορίας, επισκιασμένη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρά τη μαρτυρία του Φελίξ Σαρτιό, παρά τις φωτογραφίες που τράβηξε (πλέον είναι «διάσημη» εκείνη με τους τσέτες φορτωμένους λάφυρα), παρά τις αναφορές που έστειλε στην Ευρώπη, το «έρχονται» που φώναζαν οι Έλληνες εκείνη τη μοιραία μέρα ήταν μια… υποσημείωση.

Τσέτες φορτωμένοι λάφυρα. Πίσω τους, Έλληνες της Φώκαιας έχουν συγκεντρωθεί μπροστά στο σπίτι του Σαρτιό

«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της τοπικής Επιτροπής “Ένωσις και Πρόοδος”. Εφαρμόζουν πρόγραμμα που τους έχουν σχεδιάσει στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της Αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους», περιγράφει ο αρχαιολόγος.

Μαζί με τους συνεργάτες του κατάφερε να φυγαδεύσει χιλιάδες Φωκαείς που κινδύνευαν να λιντσαριστούν. Απέτυχε, όμως, να ευαισθητοποιήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.

Οι Γάλλοι έκρυψαν τα γυναικόπαιδα, τους ζήτησαν να ράψουν τρίχρωμα πανιά σκίζοντας γαλλικές σημαίες και σεντόνια και έβγαλαν τις σημαίες στα μπαλκόνια σαν ασπίδα. Την ίδια ώρα έφιπποι τσέτες με φιτίλια βουτηγμένα στο πετρέλαιο έκαιγαν σπίτια.

«Τι έγινε στα λαβυρινθώδη σοκάκια, όπου είναι κρυμμένος ο όγκος του πληθυσμού; Τι φρικαλεότητες να έγιναν στη σκιά, μακριά από το επικριτικό μας βλέμμα;», αναρωτιέται ο Φελίξ Σαρτιό. Στο ημερολόγιο του περιγράφει την απελπισία, τον απόλυτο πανικό, ανθρώπους να πνίγονται στη θάλασσα, άλλους να τους πυροβολούν πισώπλατα, γυναίκες να ρίχνονται πάνω στους Γάλλους και να τους ικετεύουν να βρουν τον άντρα ή τον πατέρα τους, τις κόρες τους που τις βίασαν ή τις απήγαγαν.

Σαρτιό: Στις 7 το βράδυ η καταστροφή είχε ολοκληρωθεί. Μετά βίας 24 ώρες. Δεν μπορώ να μη συγκινούμαι όταν σκέφτομαι ότι η ζωή της παλιάς μητρόπολης της Μασσαλίας έσβησε ανάμεσα στις πτυχώσεις της σημαίας μας!

Ο Γάλλος αναγνωρίζει Τούρκους χωρικούς της περιοχής που έλαβαν εντολές για ν’ αποδώσουν δικαιοσύνη. Βλέπει ντουφέκια Μαρτίνι και βραχύκανα μουσκέτα πυροβολικού. Διαπιστώνει ότι εκτός από τους τέσσερις χωροφύλακες που προστάτευαν τη γαλλική αποστολή κανένας άλλος, μέλος της τριανταμελούς φρουράς ή αξιωματικός, δεν έκανε κάτι για να εμποδίσει φόνο ή λεηλασία.

«Όλη τη μέρα του Σαββάτου 13 Ιουνίου μέχρι τις 7 περίπου το βράδυ εκτυλίσσονται ταυτόχρονα οι σκηνές των δύο μεγάλων πράξεων του δράματος: η οικτρή έξοδος και η αναίσχυντη λεηλασία», γράφει ο Φελίξ Σαρτιό.

Από τους περίπου 7.000 Έλληνες τις Φώκαιας με την πρώτη καραβιά έφυγαν περίπου 3.000 για τη Θεσσαλονίκη και με τη δεύτερη άλλοι 2.000 για τον Πειραιά. Πρόσφυγες από τα γύρω χωριά ενώθηκαν μαζί τους για να σώσουν τις ζωές τους. Ο ίδιος ο αρχαιολόγος τηλεγράφησε στη Σμύρνη ζητώντας και άλλα πλοία.

Οι Έλληνες της Φώκαιας και των γύρω περιοχών επιβιβάζονται σε πλοιάρια

«Έφυγαν χωρίς το παραμικρό, αφού τους άρπαξαν ό,τι είχαν και δεν είχαν. Μαζί τους πήραν μονάχα ό,τι ρούχα φορούσαν πάνω τους, αφού από ορισμένους άρπαξαν ακόμα και τα παπούτσια. Στην προκυμαία, όπου τους επιβιβάζουμε στα πλεούμενα, τους ταλαιπωρούν και πάλι αρπάζοντας, οι άπληστοι, από τις γυναίκες δέματα με κουρέλια και υποβάλλοντας σε σωματική έρευνα άντρες, γυναίκες και παιδιά για να τους πάρουν τα πουγκιά τους και ό,τι μικροαντικείμενα μπορεί να έκρυβαν πάνω τους», περιέγραφε.

Κατά τον ίδιο, μέχρι και τον Ιούλιο του 1914 οπότε και έφυγε από την Ανατολή, ο αριθμός των εκδιωγμένων ανερχόταν περίπου σε 125.000 και τα κέρδη απ’ όλη την επιχείρηση σε 5 εκατομμύρια. «Η σιωπή κράτησε πολύ. Είναι σημαντικό για την ιστορία, τη δικαιοσύνη, την ανθρωπότητα, για την ακεραιότητα της Γαλλίας στον κόσμο, είναι σημαντικό να ακουστεί η μαρτυρία μου», πίστευε ο Φελίξ Σαρτιό.

H μαρτυρία του, ωστόσο, μαζί με τα ντοκουμέντα ήρθαν και πάλι στο φως το 2005 χάρη στην έρευνα του Χάρη Γιακουμή. Ο ιστορικός φωτογραφίας ανακάλυψε στο Παρίσι το φωτογραφικό αρχείο και τα κείμενα του Γάλλου αρχαιολόγου σχετικά με τα γεγονότα που ο χρόνος και η ιστορία οδήγησαν στη λήθη.

Το 2008 εκδόθηκε το δίγλωσσο λεύκωμα με τίτλο Φώκαια 1913-1920. Η μαρτυρία του Φελίξ Σαρτιό (εκδότης: Ριζάρειο Ίδρυμα), ενώ το 2014 προβλήθηκε για πρώτη φορά το ντοκιμαντέρ Γεγονότα στη Φώκαια 1914 των Ανιές Σκλάβου και Στέλιου Τατάκη.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ο Έισα Τζένινγκς στη Μυτιλήνη, όπου περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες μεταφέρθηκαν από τη Σμύρνη (φωτ.: Αρχείο Ρότζερ Τζένινγκς, πηγή: «Η μεγάλη φωτιά»)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Έισα Τζένινγκς: Ο άγνωστος «Σίντλερ» της Σμύρνης – Ο ασθενικός Αμερικανός πάστορας έσωσε κοντά 300.000 ψυχές

12/09/2025 - 9:57πμ
Λεπτομέρεια από πίνακα του Νίκου Μαστερόπουλου που περιλαμβάνεται στο video art «Δέηση για τον Πόντο» (φωτ.: ΧΚ)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

10 προς 11 Σεπτεμβρίου 1921: Η νύχτα της σφαγής των νηπίων της Σάντας

10/09/2025 - 11:45μμ
Πρόσφυγες πάνω στο USS EDSALL κατά την εκκένωση της Σμύρνης μετά την κατάληψή της από τον τουρκικό στρατό (πηγή: Naval History and Heritage Command / Collection of Admiral Thomas C. Kinkaid)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

9 Σεπτεμβρίου, ημέρα πένθους για τη Σμύρνη που χάθηκε – Από την εγκύκλιο του Πλαστήρα, στην αναγνώριση από τη Βουλή

9/09/2025 - 9:08πμ
Καΐκι στη συνοικία Καρατάς της Σμύρνης (φωτ.: levantineheritage.com)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Απόστολου Μυκονιάτη: Kάμποσοι γελάστηκαν και γύρισαν στο χωριό. Όλοι χάθηκαν, πάνω από εκατό νομάτοι

7/09/2025 - 8:47μμ
Ο Παναγιώτης Νόρδας [όρθιος κάτω δεξιά] με την ομάδα προσκόπων που είχε ιδρύσει στην Μπάλια. Ήταν απόφοιτος Νομικής και εργαζόταν στην Οικονομική Επιτροπή της πόλης ως επόπτης. Πέθανε στην Ελλάδα το 1960 (φωτ.: Μπάλια Σύλλογος Μπαλιωτών Μ. Ασίας)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η μαρτυρική Μπάλια της Μικράς Ασίας: Από τον πρώτο διωγμό στη σφαγή των 600 Ελλήνων μεταλλωρύχων

7/09/2025 - 10:13πμ
(Φωτ.: Αρχείο ΕΠΜ· εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

«Γλυκυτάτη μου Κλειώ»: Σαν σήμερα, 5 Σεπτεμβρίου 1921, ο Αλέξανδρος Ακριτίδης αποχαιρετά την οικογένειά του πριν οδηγηθεί στις αγχόνες της Αμάσειας

5/09/2025 - 4:42μμ
Τραπεζούντα, Ιούλιος 1916: Ο δήμαρχος Ιωάννης Τριφτανίδης  προσφωνεί τον Μέγα Δούκα της Ρωσίας Νικολάι Νικολάγιεβιτς που μόλις έχει φτάσει με τα στρατεύματά του. Στο κέντρο ο μητροπολίτης Χρύσανθος (φωτ.: Αρχείο ΕΜΠ. Εικ.: ΧΚ)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Τραπεζούντος Χρύσανθος: Θερμαίνωμεν εις τους κόλπους ημών τους Μουσουλμάνους, ίνα κατόπιν ως όφεις δήξωσι τους ευεργέτας

5/09/2025 - 10:40πμ
Στην αποβάθρα της Σμύρνης περιμένοντας τη σωτηρία. Πίσω διακρίνεται η καμένη πόλη (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ / Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου μάρτυρας στην Καταστροφή της Σμύρνης – «Κυνηγημένοι απ’ τον ίδιο τον Διάβολο»

4/09/2025 - 8:56μμ
Ανάμεσα στους εικονιζόμενους, στην κάτω σειρά, σημειωμένος με τον δυσδιάκριτο αριθμό 15, με το παλτό και το μουστάκι, βρίσκεται και ο Ηλίας Μέλος, ο μετέπειτα συγγραφέας Ηλίας Βενέζης (φωτ.: Σύλλογος Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών «Το δελφίνι»)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Οι σκλάβοι της Μικρασιατικής Καταστροφής: Από τα χέρια των μανάδων και των γυναικών στα τάγματα εργασίας, τα διαβόητα αμελέ ταμπουρού

2/09/2025 - 10:20πμ
Η Βασιλεία Τσαούσογλου (πηγή: phonotheque.hypotheses.org)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Πρόσφυγας της Μικρασιατικής Καταστροφής αφηγείται τη ζωή από το Λιβίσι στη Σύρο

1/09/2025 - 12:10μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Υποστηρικτές του Ζαΐχ Μπολσονάρου προσεύχονται κατά τη διάρκεια αγρυπνίας στην Μπραζίλια, λίγο πριν από την ανακοίνωση της απόφασης του ανώτατου δικαστηρίου (φωτ.: EPA / Antonio Lacerda)

Βραζιλία: Ο Μπολσονάρου καταδικάζεται σε 27 χρόνια, ο «σύμμαχος» Τραμπ αντιδρά

6 λεπτά πριν
Ο Έισα Τζένινγκς στη Μυτιλήνη, όπου περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες μεταφέρθηκαν από τη Σμύρνη (φωτ.: Αρχείο Ρότζερ Τζένινγκς, πηγή: «Η μεγάλη φωτιά»)

Έισα Τζένινγκς: Ο άγνωστος «Σίντλερ» της Σμύρνης – Ο ασθενικός Αμερικανός πάστορας έσωσε κοντά 300.000 ψυχές

30 λεπτά πριν
Η Εθνική μπάσκετ πριν από τον αγώνα με το Ισραήλ στην Xiaomi Arena στη Ρίγα. 7 Σεπτεμβρίου 2025 (φωτ.: MN Press Photo / Ivica Veselinov)

EuroBasket 2025: Ώρα πρόκρισης για την Εθνική κόντρα στην Τουρκία

54 λεπτά πριν

Διήμερο διεθνές συνέδριο για τα 70 χρόνια από τα Σεπτεμβριανά και τα 60 χρόνια από τις Απελάσεις – Υπό την αιγίδα της ΟΙΟΜΚΩ

1 ώρα πριν
Λουλούδια και κεριά στη μνήμη του Τσάρλι Κερκ κατά τη διάρκεια αγρυπνίας στο Βερολίνο (φωτ.: EPA / Clemens Bilan)

Η δολοφονία του Τσάρλι Κερκ εντείνει τις ανησυχίες – Νέες φωτογραφίες και βίντεο του υπόπτου

2 ώρες πριν
(Φωτ.: ufravino / Pixabay)

Λίγες νεφώσεις, βοριαδάκι και μικρή πτώση της θερμοκρασίας αναμένονται σήμερα

2 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign