Μερικές αμφιβολίες για την επίσκεψη στη Μόσχα

Τα όσα συμφωνήθηκαν κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα παραείναι ελάχιστα για να δικαιολογήσουν όχι μόνο το θόρυβο που προκλήθηκε, αλλά κυρίως την επίσπευση του ταξιδιού.

Ακόμα και η πολυδιαφημιζόμενη ενεργειακή συμφωνία δεν είναι κάτι καινούριο, ούτε και η αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων. Και πάντως, ο κ. Τσίπρας δεν θα επίσπευδε την επίσκεψή του στη ρωσική πρωτεύουσα, η οποία αρχικώς είχε προσδιοριστεί για τις 9 Μαΐου, για να πετύχει μια διακρατική αναθέρμανση.

Ένα ταξίδι συζητείται προηγουμένως σε επίπεδο αρμόδιων παραγόντων και το αποτέλεσμά του είναι λίγο πολύ γνωστό. Είναι σπάνιες οι φορές που τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά, και η δυνατότητα αυτή είναι επίσης γνωστή στους επισήμους που πρόκειται να συναντηθούν.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν θα διακινδύνευε μια επίσκεψη με τα αποτελέσματα που του επέφερε η συνάντησή του με τον Πούτιν αν δεν υπήρχε κάποια σημαντικότερη διακύβευση. Και η διακύβευση αυτή ήταν και είναι ο χειρισμός της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας ώστε να μην φτάσει στη χρεοκοπία. Αυτό που θεωρήθηκε ως κύρια αιτία της επίσκεψης και που υποβαθμίστηκε απότομα στη συνέχεια.

Υπάρχει ακόμη μια παράμετρος που αναφέρθηκε ως περιθώριο και παραπολιτικό της επίσκεψης: η κατ’ ιδίαν συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Βλ. Πούτιν με τη βοήθεια του μεταφραστή του Πούτιν και μόνον.

Αυτή είναι η μία πλευρά των στοιχείων που θα οδηγήσουν στο λογικό συμπέρασμα του σχολίου.

Η άλλη έχει να κάνει με τον τρόπο που η κυβέρνηση χειρίζεται τη διαπραγμάτευση.

Η κυβερνητική φιλοσοφία είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν ανάγκη την Ελλάδα και γι’ αυτό, έστω και την τελευταία στιγμή, θα την βοηθήσουν σ’ αυτά που η Αθήνα ζητάει.

Το θέμα είναι πώς φτάνει κανείς σ’ αυτή την «τελευταία στιγμή» χωρίς να κινδυνεύει την πρόκληση ενός ατυχήματος το οποίο θα τον οδηγήσει ακόμη και σε μια αναγκαστική έξοδο από την Ευρωζώνη. Και αυτός ο κίνδυνος είναι υπαρκτός αν δεν διασφαλίσεις τον ελιγμό της τελευταίας στιγμής.

Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ελιγμός αυτός;

Να έχεις τη δυνατότητα την τελευταία, ακριβώς, στιγμή, να εκπληρώσεις τις υποχρεώσεις σου.

Αυτήν τη δυνατότητα επιχείρησε να διασφαλίσει στη Μόσχα ο κ. Τσίπρας. Η εκτίμησή μου είναι ότι τα κατάφερε. Αυτό δείχνει η συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις.

Είναι ευνόητο και στο πλαίσιο του σκληρού διεθνούς παιχνιδιού να δέχεται πιέσεις, ακόμη και ψυχολογικές, από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, να ενδώσει στις απαιτήσεις των δανειστών. Εκείνο που ξαφνιάζει όμως είναι η ψύχραιμη απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης στις ευρωπαϊκές ανησυχίες, όπως εκφράζονται είτε από τους Financial Times είτε από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στην ευρωπαϊκή ιεραρχία, ότι βαδίζει σε εκούσια πορεία εξόδου.

Πράγματι, τα δεδομένα αυτό δείχνουν. Αλλά η κυβέρνηση διαψεύδει τα σενάρια αυτά και δηλώνει πως θα διαψευσθούν όπως διαψεύσθηκαν και άλλα προηγουμένως.

Αυτό όμως προϋποθέτει πως την «τελευταία στιγμή» θα βρεθούν χρήματα. Από πού; Η λογική συνεπαγωγή είναι η υπόσχεση που μπορεί να έδωσε ο Ρώσος πρόεδρος στον Έλληνα πρωθυπουργό. Και εν πάση περιπτώσει θα πρέπει να εξηγηθεί λογικά πώς είναι δυνατόν να υπόσχεται ο Ρώσος πρόεδρος προκαταβολή από τα κέρδη που θα έχει η ελληνική πλευρά όταν λειτουργήσει ο αγωγός! Διπλωματικά, αυτό σημαίνει άμεση βοήθεια στην περίπτωση που η Ελλάδα τη χρειαστεί.

Ο κ. Πούτιν με μια τέτοια υπόσχεση δίνει τα περιθώρια στον κ. Τσίπρα να διαπραγματευτεί σκληρά μέχρι τελευταίας στιγμής, και αν τα πράγματα δεν πάνε καλά να τον βοηθήσει στην καταβολή των άμεσων υποχρεώσεών του για να μην οδηγηθεί η χώρα σε πτώχευση.

Και οι δύο πιστεύουν πως η Ευρώπη στο τέλος θα υποχωρήσει και δεν θα χρειαστεί ο δανεισμός. Είναι, όμως, μια διασφάλιση στο παίγνιο που εξελίσσεται.