pontosnews.gr
Κυριακή, 13/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Βάεμαν. Το ποντιακό έθιμο με τα βάγια

12/04/2014 - 10:45πμ
Βάεμαν. Το ποντιακό έθιμο με τα βάγια
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Το βάεμαν είναι ένα ποντιακό έθιμο που σε κάποιες περιοχές του Πόντου γινόταν το Σάββατο του Λαζάρου και σε κάποιες άλλες την Κυριακή των Βαΐων μετά την εκκλησία. 

Από το έθιμο αυτό προέρχονται οι λέξεις «Βαεύω  και βάεμαν», που μεταφορικά και ειρωνικά λεγόταν για κείνους που κάνουν πολλές επισκέψεις.

Στα Κοτύωρα:

Τα παιδιά κρατώντας ένα καλαθάκι γύριζαν στα σπίτια,  έψελναν και έλεγαν

Βάι-βάι των Βαγιών
σέν’ κερκέλ’ κι εμέν ωβόν.

Στο καλαθάκι με τα βάγια που κρατούσαν, οι νοικοκυρές τους έβαζαν αυγά, σακιαρλαμάδες, παράδες ή σπανιότερα και κανένα μαντίλι. Τα κερκέλια (κουλούρια) περνιόνταν σε σπάγκο και τα έβαζαν σαν περιδέραιο στο λαιμό τους η η μια άκρη του ήταν δεμένη πίσω στη μέση των παιδιών και η άλλη ελεύθερη. Κάθε κουλούρι που περνούσε από το σπάγκο πήγαινε έτσι πίσω στην πλάτη του παιδιού.

Στη Σάντα το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια ψάλλοντας την ανάσταση του Λαζάρου και οι νοικοκυρές τα φίλευαν με βρασμένες ρόκες και ξερά φρούτα (λεπτοκάρυα, καρύδια, τσίρια). Το έθιμο αυτό μετά το 1900 είχε λησμονηθεί.

Τη ίδια ημέρα κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε «κερκέλια». Nηστίσιμα κουλούρια από σταρένιο αλέυρι, λίγο χονδρότερα από αυτά της αγοράς, χωρίς σουσάμι, το οποίο ήταν άγνωστο στην Σάντα.

Λέγεται ότι ο φτωχός Λάζαρος ζητιάνεψε αλεύρι και με αυτό έκανε τα κερκέλια και τα μοίρασε στα φτωχά παιδιά που πεινούσαν.

Τα παιδιά ετοίμαζαν ένα κλαδί βαγιάς ανθισμένο, ένα καλαθάκι για να βάζουν μέσα τ’ αυγά που θα μάζευαν και ένα κομμάτι σπάγκο για να περάσουν τα «κερκέλια» τους.

Την Κυριακή των Βαϊων, μετά την Εκκλησία, έπαιρναν ένα «κερκέλ» από την μάνα τους , διπλάσιο σε μέγεθος ειδικά καμωμένο για γούρι και γύριζαν όλα τα σπίτια τραγουδώντας:

«Θεία, θεία των Βαϊων,
δος κερκέλ, κι’ εμέν δος ωβόν»

Δηλαδή θεία σήμερα είναι των Βαΐων, στους άλλους δώσε κερκέλ και σε μένα αυγό»

Κάθε νοικοκυρά ανάλογα με την οικονομική της κατάσταση, τις συμπάθειες, την συγγένεια, έδινε η αυγό η κερκέλ. Στον δρόμο συναντώντας τα άλλα παιδιά ρωτούσαν «Πόσα ωβά εποίκες;».(δηλ. πόσα αυγά μάζεψες 😉

Έτσι περνούσαν την μέρα εκείνη γεμάτα χαρά. Και τα μεν κερκέλια τα έδινα στους γονείς τους τα αυγά όμως τα φύλαγαν για να τσουγκρίσουν την Λαμπρή.

Στην Φάτσα, το έθιμο αυτό λεγόταν «τσιγκούλια». Τα «τσιγκούλια» ήταν έθιμο του Σαββάτου του Λαζάρου. Εκεί τα παιδιά γυρνούσαν τα σπίτια και προσέφεραν στις νοικοκυρές τσιγκούλια (δηλαδή βρασμένους σπόρους καλαμποκιού) και δέχονταν ως δώρο κερκέλια και αυγά.

Κατά την είσοδο τους στα σπίτια τραγουδούσαν:

«Βάϊ Βάϊ των Βαϊων τρώμεν ψάριν και χαμψίν
και τα’ απάν την Κερεκήν τρώμε κόκκινον ωβόν»
Στην περιοχή της Ματσούκας τα παιδιά τραγουδούσαν
«Βάια βάια το βαϊ, τρώμε οψάρα και χαμψίν
και τ’ απάν την Κερεκήν τρώμε βούτορον, τυρίν»

Μερικές φορές «εβαεύαν» και μερικοί άνδρες, έτσι για να γελάσουν.

Μια χρονιά ο αγωγιάτης ο Γιάννες ο κουφόν φορτώθηκε έναν  κάλαθον ( το πιο μεγάλο καλάθι) για να βάλει τα αυγά που θα μάζευε πήρε και ένα σχοινί , από εκείνα που φόρτωνε το άλογο, για να περάσει τα κερκέλια, έδωσε την άλλη άκρη στον Λάμπον τον Τζάτζον και γύριζαν τα σπίτια. Οι νοικοκυρές βλέποντας το καλάθι και το σχοινί στη αρχή τα έχαναν, ύστερα όμως έσκαγαν στα γέλια.

Mε πληροφορίες από: Ποντιακή Εστία, Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού και Σύλλογο Ποντίων Ξάνθης.

Σχετικά άρθρα

Ποντιακά Κερκέλια. Τα νηστίσιμα κουλούρια του Λάζαρου

Τμήμα σύνταξης
Pontos-News.Gr 

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Εικόνα απο το βίντεο)
ΠΟΝΤΟΣ

Γ.Μ. Κωνσταντινίδης: «Έναν κι άλλο μεσελόπον» από την αστείρευτη πηγή του Αισώπου

13/07/2025 - 11:03πμ
Κατεστραμμένη αγιογραφία σε ορθόδοξη εκκλησία στην επαρχία Γιουσούφελι (φωτ.: tripomatic.com)
ΠΟΝΤΟΣ

Στις εσχατιές του Πόντου οι τελευταίοι Έλληνες εξισλαμισθέντες

13/07/2025 - 10:05πμ
ΠΟΝΤΟΣ

27ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων: Αναλυτικά όσα θα συμβούν στη σκιά της Παναγίας των Ποντίων

12/07/2025 - 9:21μμ
Στα Λιπάσματα, τον Πολυχώρο του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Ποντίων Ασπροπύργου «Οι Ακρίτες του Πόντου»
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Τα παιδιά των «Ακριτών του Πόντου» από τον Ασπρόπυργο στο 2ο Παιδικό-Εφηβικό Φεστιβάλ

12/07/2025 - 7:36μμ
Ο Κωνσταντίνος Τιφτιρικίδης παραλαμβάνει την τιμητική πλακέτα από τον δήμαρχο Καβάλας (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ζυγός Καβάλας: Τιμή στον Εύζωνα της Γενοκτονίας των Ποντίων

12/07/2025 - 6:48μμ
Απίστευτο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά για όσα τους ενημέρωσε με έξυπνο τρόπο η δυναμική ομάδα της Ένωσης Ποντίων Νέας Σμύρνης - Αγίου Δημητρίου - Παλαιού Φαλήρου «Μαύρη Θάλασσα» (φωτ.: facebook.com/imavrithalassa
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η «Μαύρη Θάλασσα» άνοιξε παράθυρο στον Πόντο για τα παιδιά της Νέας Σμύρνης

12/07/2025 - 12:30μμ
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)
ΠΟΝΤΟΣ

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

12/07/2025 - 10:01πμ
(Φωτ.: facebook / Σωματείο «Αγ. Γεώργιος Περιστερεώτα)
ΠΟΝΤΟΣ

1ο Θερινό Σχολείο για τον Πόντο: Η μεγάλη επιτυχία του, ανοίγει το δρόμο να γίνει θεσμός

11/07/2025 - 8:11μμ
Το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας πάνω από τον Πυξίτη, ή αλλιώς Δαφνοπόταμο (φωτ.: Facebook / Συλ. Ποντίων Μπαμπαλιού Αξέχαστες Πατρίδες)
ΠΟΝΤΟΣ

Αυτό είναι το γεφύρι της Τρίχας, το χιλιοτραγουδισμένο – Συνδέει τον Πόντο με την… Άρτα

11/07/2025 - 12:12μμ
Η Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025 (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ποντιακοί χοροί στη… βιτρίνα της Καβάλας, στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025

11/07/2025 - 10:59πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Tο σημείο στη διασταύρωση Λουκιανού και Π. Ιωακείμ (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αλέξανδρος Βλάχος)

Κολωνάκι: Τι λένε αυτόπτες μάρτυρες για το συμβάν με το ξέφρενο τζιπ – Έξι τραυματίες παρέμειναν για νοσηλεία στο ΚΑΤ

41 λεπτά πριν
(Εικόνα απο το βίντεο)

Γ.Μ. Κωνσταντινίδης: «Έναν κι άλλο μεσελόπον» από την αστείρευτη πηγή του Αισώπου

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EPA / Simon Lim)

Παγκόσμιο πρωτάθλημα πόλο: Περίπατος της Εθνικής, 31-7 την Κροατία

2 ώρες πριν
Κατεστραμμένη αγιογραφία σε ορθόδοξη εκκλησία στην επαρχία Γιουσούφελι (φωτ.: tripomatic.com)

Στις εσχατιές του Πόντου οι τελευταίοι Έλληνες εξισλαμισθέντες

2 ώρες πριν
(Φωτ.: Facebook / Anna Korakaki)

Πρώτη θέση η Άννα Κορακάκη στο Masped shooting cup της Βουδαπέστης

3 ώρες πριν
Ελικόπτερο κάνει ρίψεις νερού στη διάρκεια πυρκαγιάς (φωτ. αρχείου: IleiaLive.gr / Γιάννης Σπυρούνης)

Εξαιρετικά δύσκολη εβδομάδα για την εκδήλωση πυρκαγιών – Οι συνθήκες που θα επικρατήσουν

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign