Το καλοκαίρι ξεκινά επίσημα λοιπόν σήμερα, 21η Ιουνίου με το θερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή την μεγαλύτερη σε διάρκεια μέρα στο βόρειο ημισφαίριο και την μικρότερη στο νότιο.
Αναλυτικότερα, ο ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Ο Τροπικός του Καρκίνου (ή βόρειος τροπικός) είναι ένας από τους πέντε βασικούς νοητούς κύκλους γεωγραφικού πλάτους στη χαρτογράφηση της Γης. Βρίσκεται παράλληλος με τον ισημερινό της Γης σε απόσταση 23° 26′ 22″ βόρεια, ενώ ορίζεται ως ο κύκλος με το βοριότερο γεωγραφικό πλάτος στο οποίο μπορεί να βρεθεί ο Ήλιος στο ζενίθ το μεσημέρι κατά το θερινό ηλιοστάσιο του Ιουνίου (22 ή 23 Ιουνίου). Κατά το θερινό ηλιοστάσιο σημειώνεται η μικρότερη σε διάρκεια νύχτα και η μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του έτους (στο βόρειο ημισφαίριο), ενώ εκείνη τη μέρα το βόρειο ημισφαίριο της Γης έχει τη μέγιστη δυνατή έκθεση προς τον Ήλιο.