Μια διαρκής σύνδεση είχε το ποντιακό στοιχείο με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023, την Ελευσίνα. Η πόλη των προσφύγων και των συνοικισμών αποτέλεσε έμπνευση για το θεσμό.
Έτσι, μετά την παρουσίαση των δύο site specific παραστάσεων της Γιολάντας Μαρκοπούλου Ε_ΦΥΓΑ (Πόντος, Μικρασία) και της πολυμεσικής εγκατάστασης Ε_ΦΥΓΑ, με τις οποίες ολοκληρώθηκε ο κύκλος πολυετούς έρευνας με θέμα τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και την επανεκκίνηση σε έναν νέο τόπο, ένα νέο πρότζεκτ ολοκληρώθηκε.
Η ομάδα εικαστικού φωτισμού Beforelight σε συνεργασία με τα μέλη του Συλλόγου Ποντίων Ελευσίνας «Νέα Τραπεζούντα» δημιούργησαν το έργο «ΠΕΡΑΣΜΑΝ» στη γειτονιά των Ποντίων.
Μέσα από τέσσερα συμμετοχικά εργαστήρια «μας μετέφεραν εικόνες και αναμνήσεις, μας ξενάγησαν στη γειτονιά τους και στα στέκια τους», εξήγησε η ομάδα σχετικά με το από πού άντλησε έμπνευση. Έτσι δημιουργήθηκε μια νέα φωτιστική εγκατάσταση, το τρίτο μέρος του Μυστηρίου 48 – Αστερισμοί για τη 2023 Eleusis European Capital of Culture».
Οι 48 φωτεινοί στύλοι σχηματίζουν σε κάτοψη τον αστερισμό της Αργώς, με αρχική αναφορά στο μύθο της Αργοναυτικής Εκστρατείας, το πέρασμα των Συμπληγάδων Πετρών και την αποίκηση των Ελλήνων στον Βόσπορο.
![Ο Παναγιώτης Νόρδας [όρθιος κάτω δεξιά] με την ομάδα προσκόπων που είχε ιδρύσει στην Μπάλια. Ήταν απόφοιτος Νομικής και εργαζόταν στην Οικονομική Επιτροπή της πόλης ως επόπτης. Πέθανε στην Ελλάδα το 1960 (φωτ.: Μπάλια Σύλλογος Μπαλιωτών Μ. Ασίας)](https://www.pontosnews.gr/wp-content/uploads/2025/09/balia-proskopoi-360x180.jpg)
