Ήταν ο «μπαρμπα-Γιάννης» (παρόλο που δεν πρόλαβε να γεράσει), ο «Ψηλός» (δικαιολογημένα), ο «Πατσάς», ο «Τουρκομερίτης» (καθότι Μικρασιάτης). Ήταν ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο σπουδαίος ρεμπέτης που είχε γεννηθεί στην Κίο της Προποντίδας το 1913, και έζησε όλο το δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και του ξεριζωμού. Στο πάλκο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1933, και επαγγελματικά πρωτοεμφανίστηκε δίπλα στους Μάρκο Βαμβακάρη και Στέλιο Κερομύτη το 1937. Ήταν κουμπάρος και συνεργάτης του Βασίλη Τσιτσάνη.
Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας λαϊκός συνθέτης που ταξίδεψε στην Αμερική (1953) για να τραγουδήσει στους απόδημους Έλληνες.
Στη σύντομη αλλά δημιουργική ζωή του (σκοτώθηκε σε τροχαίο σε ηλικία μόλις 59 ετών, στις 3 Αυγούστου 1972) έγραψε πολλά και ωραία τραγούδια (πάνω από 800 του αποδίδονται), αλλά είχε κατά καιρούς και άλλες ιδιότητες: Από μικρός, ως προσφυγάκι που ήταν, εργάστηκε ως ψαράς, μαραγκός, σε συνεργείο αυτοκινήτων και σε οικοδομές, ενώ στα προπολεμικά χρόνια έπαιζε ποδόσφαιρο. Ψηλός, με καλά σωματικά προσόντα, ήταν εξαιρετικός τερματοφύλακας.
Ξεκίνησε από την Πέρα-Κλουμπ στις Τζιτζιφιές και μεταπήδησε στον Φαληρικό Σύνδεσμο (μετέπειτα Εθνικός Πειραιώς). Μια μέρα κατέπλευσαν στον Πειραιά κάποια πολεμικά πλοία. Κατέβηκαν οι ξένοι ναύτες στη στεριά και οργάνωσαν ένα φιλικό παιχνίδι με τον Φαληρικό.
Σε μια σύγκρουσή του με ένα θηρίο –όπως έλεγε ο ίδιος– τραυματίστηκε σοβαρά και έμεινε πολλές μέρες στο κρεβάτι.
Η μάνα του ήταν ανένδοτη να τον αφήσει να ξαναπαίξει ποδόσφαιρο, κι ο Παπαϊωάννου δέχτηκε να σταματήσει τη μεγάλη του αγάπη, μόνο αν του έπαιρνε ένα μαντολίνο. Έτσι κι έγινε. Αυτό ήταν και το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας.1
Μια άλλη πτυχή του είδαμε στην ταινία Αμαρτίες γονέων (1963, σκην. Νίκος Αβραμέας), στην οποία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο (ο κυρ-Αντώνης), ενώ ακούγεται και η μουσική του. Συμμετείχε επίσης στην ταινία Κλαίω και σ’ αναζητώ (1965, σκην. Παναγιώτης Κωνσταντίνου) σε έναν μικρό ρόλο, ως Τάκης (επίσης μπουζουξής).
⇐⇒
Αυτά και άλλα πολλά άλλα βιογραφικά στοιχεία μπορείτε να διαβάσετε και στα άρθρα του pontosnews.gr «Γιάννης Παπαϊωάννου: Σαν σήμερα σκοτώθηκε σε τροχαίο ο Μικρασιάτης ρεμπέτης» (όπου θα δείτε και βίντεο από το αρχείο της ΕΡΤ με τον Στέλιο Καζαντζίδη να ερμηνεύει τραγούδια του), «Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Μικρασιάτης του ρεμπέτικου με τις πρωτιές – Πώς έγραψε το “Σβήσε το φως να κοιμηθούμε”», «Γιάννης Παπαϊωάννου: Η κόρη του ψάχνει την περιουσία στη Μικρά Ασία και αποκαλύπτει το παράπονο για τον Καζαντζίδη», και «Η Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από τα μάτια του 8χρονου Γιάννη Παπαϊωάννου».
Εδώ θα σταθούμε στη φωτογραφία του μεγάλου Μικρασιάτη με τη στολή χανούμισσας:
Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του Ηλία Πετρόπουλου και έχει δημοσιευτεί στο λεύκωμα Ρεμπέτικα τραγούδια (εκδ. Κεδρος 1979 & Γεννάδειος Βιβλιοθήκη). Την αλιεύσαμε στο facebook (στο προφίλ Efi Boubouraka), και αναζητήσαμε την ιστορία της:
Είναι απόκριες και ο Παπαϊωάννου εμφανίζεται στου «Περιβόλα», γνωστό κοσμικό κέντρο στην Κοκκινιά, το οποίο είχε φιλοξενήσει όλα τα μεγάλα ονόματα του λαϊκού πενταγράμμου της εποχής (Καίτη Γκρέυ, Βασίλη Τσιτσάνη, κτλ., κτλ.).
Όπως γράφουν κάτω από την ανάρτηση οι γνώστες, εκείνο το βράδυ η χορεύτρια του μαγαζιού ήταν άρρωστη, και μια «μερακλωμένη» παρέα δήλωσε ότι αρνείται να πληρώσει αν δεν δει γυναίκα να χορεύει! Ο καταστηματάρχης το λέει στον μπαρμπα-Γιάννη, πάει αυτός στην παρέα να το κουβεντιάσουν, εκείνοι όμως ήταν ανένδοτοι. Τότε ο Παπαϊωάννου, που ήταν και πλακατζής, έβαλε τα ρούχα της χορεύτριας και βγήκε να χορέψει. Όπως είναι φυσικό έγινε χαμός, και οι δύστροποι πελάτες, σκασμένοι από τα γέλια, πλήρωσαν το λογαριασμό χωρίς άλλη συζήτηση.
Αν μη τι άλλο, ο «Ψηλός» ήταν μορφή από κάθε άποψη και του βγάζουμε το καπέλο!