Γιάννης Παπαϊωάννου: Σαν σήμερα σκοτώθηκε σε τροχαίο ο Μικρασιάτης ρεμπέτης

Θέλω να βρω έναν άνθρωπο να πω τα μυστικά μου,
να μην πεθάνω άξαφνα και μείνουν στην καρδιά μου.

Αυτό το δίστιχο το τραγουδούσε ο Γιάννης Παπαϊωάννου από το πάλκο του κέντρου «Πανόραμα» στις Τζιτζιφιές, το καλοκαίρι του 1972, κι αυτό έμελλε να είναι και το τελευταίο που τραγούδησε τη μοιραία νύχτα, στις 3 Αυγούστου.

Ο «μπαρμπα-Γιάννης» (αν και έφυγε σε ηλικία μόλις 59 ετών), ο «Ψηλός», ο «Πατσάς», ο «Τουρκομερίτης» (καθότι Μικρασιάτης) που τόσα μεγάλα τραγούδια μας χάρισε, έχασε τη ζωή του σαν σήμερα σε τροχαίο δυστύχημα, στον Πειραιά.

Σύμφωνα με τον γιο του, Αντώνη, που ήταν ο τελευταίος που τον είχε δει και ο πρώτος που έμαθε τα κακά μαντάτα, «Οι εικασίες που κυκλοφόρησαν ή οι ερμηνείες που δόθηκαν μετά το θάνατό του δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Οι αυτόπτες μάρτυρες, αλλά και η Τροχαία που έφτασε στον τόπο του δυστυχήματος μέσα σε λίγα λεπτά, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν τον πήρε ο ύπνος στο τιμόνι.

^{Ζωντανή ηχογράφηση από την 1η Αυγούστου 1972, δύο μόλις μέρες πριν από το μοιραίο τροχαίο}

»Ο Γιάννης Παπαϊωάννου, υπερευαίσθητος όπως ήταν σε όλη του την ζωή, προσπάθησε να αποφύγει ένα πουλί, να μην το σκοτώσει, με αποτέλεσμα να κάνει στραβοτιμονιά, να πέσει στην κολόνα και να σκοτωθεί ο ίδιος» (η μαρτυρία του Αντώνη Παπαϊωάννου καταγράφηκε από τον Πάνο Γεραμάνη στο βιβλίο του Η ζωή μου ένα τραγούδι – εκδ. Καστανιώτης, 2007).

Ο Παπαϊωάννου είχε γεννηθεί στην Κίο το 1913 και έζησε όλο το δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και του ξεριζωμού. Στο πάλκο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1933, και επαγγελματικά πρωτοεμφανίστηκε δίπλα στους Μάρκο Βαμβακάρη και Στέλιο Κερομύτη το 1937.

Ανάμεσα στα τραγούδια του που σημάδεψαν το ελληνικό ρεπερτόριο είναι τα «Καπετάν Αντρέα Ζέπο», «Πέντε Έλληνες στον Άδη», «Άνοιξε, άνοιξε», «Μοδιστρούλα», «Γλέντα τη ζωή», «Βαδίζω και παραμιλώ», «Πριν το χάραμα», «Πώς θα περάσει η βραδιά», κ.ά. Ήταν ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που ταξίδεψε στην Αμερική για να τραγουδήσει στους απόδημους Έλληνες, και στην πολύχρονη πορεία του έγραψε περισσότερα από 800 τραγούδια.

Διαβάστε περισσότερα για τη ζωή και το έργο του στο άρθρο του pontosnews.gr «Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Μικρασιάτης του ρεμπέτικου με τις πρωτιές – Πώς έγραψε το “Σβήσε το φως να κοιμηθούμε”» .

Στο Αρχείο της ΕΡΤ υπάρχει ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Παπαϊωάννου, από την εκπομπή της Σεμίνας Διγενή «Άνθρωποι». Αγαπημένοι του φίλοι διηγούνται ιστορίες και νοσταλγούν τις στιγμές που έζησαν μαζί του, τα παιδιά του μιλούν για την καλοσύνη και τη γενναιοδωρία του, η Καίτη Γκρέυ αφηγείται ξεχωριστές στιγμές που πέρασε μαζί του, ο Πασχάλης Τερζής, ο Ηλίας Κλωναρίδης και η Θεοδοσία Στίγκα ερμηνεύουν τραγούδια του, ενώ προβάλλεται ένα απόσπασμα από παλαιότερη εκπομπή (προβλήθηκε στις 25/12/97), στο οποίο ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγουδά Γιάννη Παπαϊωάννου.

Η εκπομπή ξεκινά με τον Γιάννη Παπαϊωάννου να ερμηνεύει το αγαπημένο του τραγούδι «Στα πεύκα και στα έλατα (Τα νιάτα δεν τα χόρτασα)».

^{Αρχισυνταξία-παρουσίαση: Σεμίνα Διγενή – Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαϊωάννου – Έτος παραγωγής: 1998 (ert.gr/ert-arxeio)}