pontosnews.gr
Κυριακή, 13/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Τα μωρά των Ποντίων και πώς πάσχιζαν να αλλάξουν την τύχη τους

Ήθη και έθιμα, όπως έχουν καταγραφεί στην «Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού»

8/02/2025 - 8:22μμ
Πόντια θηλάζει το βρέφος της που βρίσκεται στο κουνίν. Σκίτσο του Χρήστου Γ. Δημάρχου από την έκδοση «Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», Αθήνα 1947

Πόντια θηλάζει το βρέφος της που βρίσκεται στο κουνίν. Σκίτσο του Χρήστου Γ. Δημάρχου από την έκδοση «Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», Αθήνα 1947

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ρεφούλλ(ιν) είναι το βρέφος στην ποντιακή διάλεκτο – στις παραδοσιακές κοινωνίες οι περιποιήσεις του βασίζονταν μόνο στην πείρα. Αν εξαιρέσουμε μερικές υπερβολές (θηλασμός επί τρία έτη) ή λανθασμένες ενέργειες (φάσκιωμα) και την έλλειψη καλής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, λόγω της οποίας η παιδική θνησιμότητα ήταν σε υψηλά επίπεδα, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως κατά τα άλλα το βρέφος του παλιού καιρού μεγάλωνε αρκετά φυσιολογικά.

Ήταν σπάνιο να μην θηλάζει μια μητέρα το παιδί της. Κάποτε μάλιστα θήλαζε και δεύτερο (ξένο) παιδί και γίνονταν το δικό της και το ξένο βυζαδέρφα.

Υπήρχε η αντίληψη πως βρέφος που δεν θήλασε τη μάνα του δεν θα μεγάλωνε φυσιολογικά. Οι συμπληρωματικές τροφές, ιδίως μετά τον απογαλακτισμό, ήταν ελαφρύ καλής ποιότητας γιδίσιο ή αγελαδινό γάλα και αλευρόσουπες.

Τον ξεραμένο αφαλό («τσίπα») του βρέφους δεν τον πετούσαν, αλλά τον φύλαγαν για να τον χρησιμοποιήσουν ως καταπραϋντικό φάρμακο στους «σφάχτες» («σαντζίν»). Το φάσκιωμα του βρέφους με πάνες και άλλα εξαρτήματα ήθελε ιδιαίτερη τέχνη.

Φρόντιζαν επίσης πολύ τον ύπνο του. Το κοίμιζαν και γενικά περνούσε πολλές ώρες του 24ώρου σε ξύλινη καλοφτιαγμένη κούνια ή σε πρόχειρη κρεμαστή κούνια («σαλαντζάχ’»). Το έδεναν σφιχτά μες στην κούνια για να κάνει ίσια πόδια, έλεγαν, και για να έχει καλό και ήσυχο ύπνο. Στην κούνια είχε μάλλινο στρώμα το χειμώνα και χορταρένιο το καλοκαίρι.

Όταν βρισκόταν μες στην κούνια ξύπνιο φρόντιζαν να μην βλέπει λοξά επί ώρα κάποιο αντικείμενο (κάδρο στον τοίχο κτλ.), γιατί θα γινόταν αλλήθωρο. Το κοίμιζαν κουνώντας την κούνια και λέγοντάς του νανουρίσματα. Πίστευαν πως το παιδί έπρεπε να κοιμάται πολλές ώρες για να μεγαλώσει καλά («με τον ύπνον τρανύν’ το μωρόν»). Έπρεπε ν’ αποφεύγονται οι κρότοι και οι φωνές για να μην τρομάξει στον ύπνο του και κακοπάθει.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα προγνωστικά για το μέλλον του παιδιού.

Ο αριθμός των κορυφών στο κεφάλι του, για παράδειγμα, είχε σχέση με την παντρειά του. Η μια κορυφή σήμαινε μια παντρειά, οι δυο κορυφές δυο παντρειές. Αν όταν δεν ήταν φασκιωμένο έσφιγγε τα χέρια του σε γροθιά, θα γινόταν τσιγκούνης. Αν είχε μακριά πόδια («αντζία») θα γινόταν ψηλός («ψηλός Ορωμαίος» = ψηλός Ρωμιός). Γενικά υπήρχε η πίστη πως η τύχη και το μέλλον του παιδιού είναι γραμμένα από τον Θεό στο μέτωπό του.

Μπορούσε όμως με ορισμένες ενέργειες ν’ αλλάξει κανείς προς το καλύτερο ή το χειρότερο αυτή την τύχη του («το γραφτόν ατ’»). Αν λ.χ. φιλήσει κανείς, έλεγαν, το παιδί στο σβέρκο του («σην κοτύλαν») θα γινόταν κλέφτης. Δεν έπρεπε να του φιλάει κανείς τις πατούσες ούτε το πρόσωπο. Ήταν επίσης κακό να το φιλάνε στη διάρκεια της νύχτας.

Κακό του έκανε κανείς με το βάσκαμα ή αν το άφηνε να κοιτάξει σε καθρέφτη και τρόμαζε ή αν το τρόμαζε με την παρουσία του ή κάποιο θόρυβο, αν το ζήλευε (όταν ήταν παχουλό, ροδοκόκκινο, όμορφο). Για την αποφυγή όλων αυτών ήταν εξοπλισμένη η κούνια και το σώμα του με «περίαπτα»: ματόχαντρο, ματόπετρα («ματοζίνιχον»), λίγο κάρβουνο τυλιγμένο σε πανάκι, «Βαγγελί’ άλας» κτλ.

Τα πρώτα βήματα. Σκίτσο του Χρήστου Γ. Δημάρχου από την έκδοση «Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», Αθήνα 1947

Η παρουσία ενός παιδιού μπορούσε να έχει καλή ή κακή επίδραση στην πορεία της ζωής όλης της οικογένειας. Για την επιβίωση του βρέφους που δύο ή τρία προγενέστερα αδέλφια του είχαν πεθάνει έκαναν διάφορες θρησκευτικές ή μαγικές ενέργειες, όπως βάφτιση αμέσως μετά τη γέννηση από το πρωτότοκο αδέλφι του ενός από τους γονείς· του έδιναν ακόμη το όνομα κάποιου ζωντανού συγγενή ή το όνομα Πολυχρόνης, Πανταζής, Ζωή κτλ., απόθεση σε τρίστρατο («σταυροστράτ’») για να το βαφτίσει ο πρώτος τυχών, καταφυγή σε αγίους με ταξίματα και άλλες προσφορές, όπως κερί, τάξιμο του ίδιου του παιδιού να υπηρετήσει σε κάποιον ναό κ.ά. Του έκαναν επίσης «τρυποπεράσματα», καρφώματα κτλ.

Τα νύχια και τα μαλλιά του βρέφους δεν τα έκοβαν προτού συμπληρώσει το πρώτο έτος της ηλικίας του. Κι όταν τα έκοβαν, τα έχωναν σε τρύπες τοίχων για να μην πατηθούν από κάποιον και πονέσει το κεφάλι του παιδιού.

Η καθυστερημένη οδοντοφυΐα μπορεί να οφειλόταν –πίστευαν– στο γεγονός ότι δεν βύζαξε αρκετά από το πρωτόγαλα της μάνας του. Η καθυστέρηση στην ομιλία επίσης είχε ως αιτία το «κλειδόστομο», το τραύλισμα οφειλόταν σε «χαλινό», το αργοπορημένο βάδισμα σε παράλειψη του νουνού/νουνάς να του κάνει ένα δώρο.

Για το ξεπέρασμα όλων αυτών των περιπτώσεων γίνονταν οι ανάλογες μαγικοθρησκευτικές ενέργειες.

• Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού / Σάββας Π. Παπαδόπουλος.

 

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η παρχαρομάνα ατενίζει τον παρχάρη της (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παρχαρομάνα, ρωμάνα, αρνομάνα, νεράιδα ή μήπως απλώς μάνα του παρχαριού;

8/07/2025 - 9:05μμ
Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 19ης Μαΐου 2025 για τη Γενοκτονία των Ποντίων, στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Κατερίνα Κατωπόδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με το «’Πάρθεν η Ρωμανία» ο ποντιακός λαός θρηνεί την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

29/05/2025 - 3:25μμ
(Φωτ.: pexels / Taryn Elliott. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Η θεραπεία της βασκανίας – Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

28/04/2025 - 10:10πμ
Κόκκινα πασχαλινά αυγά (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Το τυχερό παιχνίδι με τα πασχαλινά αυγά και τα τεχνάσματα σε Τούρκους και Αρμένηδες

21/04/2025 - 10:43πμ
Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη

20/04/2025 - 7:29μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: Jim Claven)

Μελβούρνη: Το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών τίμησε τη μνήμη του Παναγιώτη Ιασωνίδη

21 λεπτά πριν
Tο σημείο στη διασταύρωση Λουκιανού και Π. Ιωακείμ (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αλέξανδρος Βλάχος)

Κολωνάκι: Τι λένε αυτόπτες μάρτυρες για το συμβάν με το ξέφρενο τζιπ – Έξι τραυματίες παρέμειναν για νοσηλεία στο ΚΑΤ

53 λεπτά πριν
(Εικόνα απο το βίντεο)

Γ.Μ. Κωνσταντινίδης: «Έναν κι άλλο μεσελόπον» από την αστείρευτη πηγή του Αισώπου

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EPA / Simon Lim)

Παγκόσμιο πρωτάθλημα πόλο: Περίπατος της Εθνικής, 31-7 την Κροατία

2 ώρες πριν
Κατεστραμμένη αγιογραφία σε ορθόδοξη εκκλησία στην επαρχία Γιουσούφελι (φωτ.: tripomatic.com)

Στις εσχατιές του Πόντου οι τελευταίοι Έλληνες εξισλαμισθέντες

2 ώρες πριν
(Φωτ.: Facebook / Anna Korakaki)

Πρώτη θέση η Άννα Κορακάκη στο Masped shooting cup της Βουδαπέστης

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign