pontosnews.gr
Δευτέρα, 7/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Μαρτυρία Γιώργου Καλτζίδη: «Στα 1921 γίνηκε σφαγή κι εξολοθρεμός. Οι τσετέδες του Τοπάλ σφάξανε και κάψανε»

Έφυγε στη Ρωσία το 1916 και δεν ήξερε τι συνέβαινε στην πατρίδα του. Όταν αργότερα κατέβηκε στην Ελλάδα, έμαθε ότι περισσότεροι από τους μισούς συγχωριανούς του είχαν χαθεί για πάντα

6/03/2025 - 7:13μμ
Κερασούντα, 1890 (φωτ.: Αφοι Κακούλη. Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο / searchculture.gr)

Κερασούντα, 1890 (φωτ.: Αφοι Κακούλη. Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο / searchculture.gr)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ο Γεώργιος Καλτζίδης γεννήθηκε στον οικισμό Άκσαγ, κτισμένο σε πλαγιά στην κοιλάδα του Μπατλαμά τσάι, 21 χλμ νότια της Κερασούντας. Στον οικισμό κατοικούσαν περίπου 80 Έλληνες που κατάγονταν από την περιφέρεια Αργυρούπολης και μιλούσαν ποντιακά. Συντηρούσαν εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο, και Δημοτικό Σχολείο του οποίου οι τάξεις καθορίζονταν κάθε χρόνο από τον αριθμό των μαθητών.

Οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και εμπορεύονταν τα φουντούκια στην αγορά της Κερασούντας, που ήταν το οικονομικό κέντρο της περιοχής.

Η μαρτυρία που ακολουθεί περιλαμβάνεται στο Αρχείο Προφορικής Παράδοσης του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, της μεγαλύτερης και παλαιότερης συλλογής προφορικής ιστορίας στην Ελλάδα και μίας από τις σημαντικότερες της Ευρώπης.

≈

Στα 1916, Ιανουάριο μήνα, έγινε η πρώτη εξορία. Εγώ έμαθα λίγο από τα πριν την είδηση, πλήρωσα τον τσαούση στην Πουλαντζάκη που ήμουνα να μ’ αφήσει να φύγω κι έφυγα μόνος μου. Πήγα προς το εσωτερικό της Τουρκίας κι από το Ερζιγκιάν πέρασα στη Ρωσία. Έμεινα στην Οδησσό. Δούλευα εκεί εργάτης. Στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, τότες που έγινε η Κουμμούνα, ήμουνα εκεί. Δύσκολα χρόνια ήτανε. Στην Οδησσό, που ήμαστε, ήρθανε Έλληνες εθελοντές να πολεμήσουνε για τους Ρώσους εναντίον της Κομμούνας. Πήγαμε κι εμείς στο σώμα. Είπαμε, του Βενιζέλου διαταγή είναι, πρέπει να πάμε. Καλά κάναμε, άσκημα κάναμε, δεν ξέρω.

Στα 1918 ήρθα στην Ελλάδα. Τρία παλικάρια, απ’ το Άκσαγ εγώ και οι άλλοι Κερασούντιοι, μπαρκάραμε σε πλοίο ελληνικό, «Ιέραξ» ήτανε το όνομά του, φύγαμε για την πατρίδα. Πρώτα έμεινα στο Πόρτο Λάγο, στη Θράκη κι έπειτα Ξάνθη, στη Σταυρούπολη. Εκεί ήρθανε το 1922 οι δικοί μας από την Τουρκία και οι συγγενήδες μου κι έμαθα την ιστορία τους:

Στα 1916 φύγανε εξορία όλο το χωρίο.

Πήγανε τζανταρμάδες και τους είπανε εντός δώδεκα ωρών να φύγουνε. Οι Τούρκοι βλέπανε τον ρωσικό στρατό που προχωρούσε και δεν θέλανε, όταν φτάσει στα δικά μας τα μέρη, να βρει Ρωμέους. Δε θέλαμε να ενωθούμε μαζί τους οι Έλληνες και να αποκτήσουνε δύναμη. Αυτό από Τούρκους το είχα μάθει εγώ. Λέγανε: «Οι Ρώσοι θα έρθουνε, εσείς πρέπει να φύγετε».

Εξορία τους πήγανε προς Γαράσαρη, προς Νίκσαρ, προς Σιβάς. Κάθισαν δύο χρόνια σε χωρία και τουρκικά και ρωμαίικα. Στο εσωτερικό δεν τους σηκώσανε τους Έλληνες. Παραλιακά μόνο γίνανε οι εξορίες. Οι Ρώσοι φτάσανε μέχρι Τρίπολη. Ως εκεί σηκώσανε τους Ρωμέους από τα χωρία τους.

Στην εξορία είχανε πολλή ταλαιπωρία. Χειμώνας καιρός ήτανε, χιόνια ήτανε. Όλο πορεία κάνανε, Αρρώστια, πείνα έπεσε. Αδύνατοι άνθρωποι, γερασμένοι, μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, πολλοί πεθάνανε.

Στα 1918 τους γυρίσανε πίσω στα χωρία τους. Στο Άκσαγ οι μισοί γυρίσανε. Οι άλλοι ποθαμένοι ήτανε. Μείνανε δύο χρόνια. Στο αναμεταξύ είχανε πάρει τον φόβο και ένα μεγάλο ποσοστό φεύγανε για τη Ρωσία. Από την Κερασούντα πληρώνανε σε τούρκικα μοτόρια και φεύγανε. Πενήντα οικογένειες θα φύγανε τότε.

Στα 1920 βγήκε δεύτερη εξορία, των αντρών εξορία. Άλλοι άντρες φύγανε στη Ρωσία, άλλοι βγήκανε στο βουνό, εξορία λίγοι πήγανε. Αριθμούς δεν ξέρω να πω. Στα 1921 γίνηκε σφαγή κι εξολοθρεμός και στο Άκσαγ. Οι τσετέδες του Τοπάλ σφάξανε και κάψανε. Γλίτωσαν στα βουνά κρυμμένοι όσοι μπόρεσαν. Παραπάνω από τους μισούς χάθηκαν. Όσοι γλιτώσανε, και γυναικόπαιδα και άντρες, φύγανε στα 1922 από το λιμάνι της Κερασούντας. Τους περάσανε από την Κωνσταντινούπολη κι από κει ήρθανε Ελλάδα και τους φέρανε στην Ξάνθη και συναντηθήκαμε.

Από την εξορία όσοι επέζησαν ήρθανε από το Χαλέπι της Συρίας με πλοίο. Βρέθηκαν κοντά σ’ αυτά τα μέρη και κατεβήκανε Βηρυτό και Χαλέπι και φύγανε. Αυτοί ήρθανε αργότερα. Στα 1923, στα 1924 μέχρι το 1925.

______
• Το κείμενο, στο οποίο έχει διατηρηθεί η πρωτότυπη γραφή, βρίσκεται στην έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Η Έξοδος, τόμος Ι’, Μαρτυρίες από τον Δυτικό Παράλιο Πόντο και την Παφλαγονία. Επανέκδοση: εφ. Καθημερινή, σειρά «1922-2022 – Βιβλιοθήκη Μνήμης».
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Άποψη του οικισμού της Ίμερας στον Πόντο (φωτ.: «Η Έξοδος» τόμος Ζ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ευρυδίκης Γαλανού: Αφήσαμε τα χώματα που γεννηθήκαμε και που θάψαμε τους ανθρώπους μας, και φύγαμε

5/07/2025 - 10:18πμ
Η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου στη Σαφράμπολη μετατράπηκε σε τζαμί με μιναρέ (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμος ΙΒ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Θεόδωρου Βασιλειάδη: Καθίσαμε έναν μήνα στο δάσος, από τα έλη πίναμε νερό

27/06/2025 - 10:07πμ
Στιγμιότυπο από την έναρξη του διεθνούς συνεδρίου για τη Γενοκτονία των Ασσυρίων, στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής (φωτ.: αρχείο Θεοδόση Κυριακίδη)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Διεθνές συνέδριο για τη Γενοκτονία των Ασσυρίων: Νέα στοιχεία στο φως – Γιατί αφορούν Έλληνες και Αρμένιους

26/06/2025 - 10:24πμ
Άποψη της Ινέπολης. Στο βάθος διακρίνεται το βυζαντινό φρούριο (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμος ΙΒ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ηρακλή Σπανόπουλου: Αφήσαμε πολλά πράματα να μας τα φυλάξουν οι Τούρκοι. Όταν όμως γυρίσαμε, δεν βρήκαμε τίποτα

21/06/2025 - 8:55μμ
«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά». Φελίξ Σαρτιό, Φώκαια, Ιούνιος 1914 (πηγή: Wikipedia)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Σφαγή της Φώκαιας προάγγελος της Γενοκτονίας των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής

12/06/2025 - 3:31πμ
Ασσύριοι και Ασσύριες με εθνικές ενδυμασίες (φωτ.: Αρχείο Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η «άγνωστη» Γενοκτονία των Ασσυρίων – Ο λαός, η ιστορία του, η σύνδεση με τους Έλληνες

8/06/2025 - 10:12πμ
Άποψη της Νεοκαισάρειας από τα νότια. Στα αριστερά το κάστρο της πόλης (πηγή: travelogues.gr)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Μιλτιάδη Μουρατίδη: Βλέπανε τι χρυσαφικό έχουνε πάνω τους και το αρπάζανε. Κόβανε και τ’ αυτιά και τα δάχτυλα μαζί

7/06/2025 - 10:46πμ
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Παπανδρέου (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Χρήστος Μπόνης)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Νίκος Παπανδρέου προς Τούρκο πρέσβη στην ΕΕ: Κατανοώ πλήρως την αντίθεσή σας στο αίτημα για αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων

28/05/2025 - 9:57μμ
Τα ρωσικά στρατεύματα εισέρχονται στην Τραπεζούντα, Απρ. 1916 (πηγή: Internet Archive Book Images / commons.wikimedia.org)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ευφροσύνης Κιτρίδου: Όταν ήρθαν οι Ρώσοι χαρήκαμε, δεν ξέραμε πως αυτό σήμαινε την καταστροφή μας

27/05/2025 - 10:24μμ
(Φωτ.: «Φάρος» Ποντίων Πατρών)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Πάτρα τίμησε την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

27/05/2025 - 10:13πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ο Ολυμπιονίκης Εμμανουήλ Καραλής πανηγυρίζει μετά το επιτυχημένη προσπάθεια στο άλμα επί κοντώ στο 5.93 κατά τη διάρκεια του μίτινγκ «Fly Athens» στο Παναθηναϊκό Στάδιο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές)

Πρώτος ο Καραλής στο «Fly Athens 2025» – «Πέταξε» στα 6 μέτρα και έκανε νέο ρεκόρ αγώνων

8 ώρες πριν
Το υπό σημαία Λιβερίας, ελληνικών συμφερόντων πλοίο μεταφοράς Magic Seas (φωτ.: marinetraffic.com)

Ερυθρά Θάλασσα: Βυθίζεται το ελληνικών συμφερόντων πλοίο MV MAGIC SEAS που δέχθηκε επίθεση από Χούθι

8 ώρες πριν

Με ποντιακή συμμετοχή το 7ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών «Θεράπνεια 2025»

9 ώρες πριν
Η νέα γενιά του Πόντου στις ΗΠΑ συνεχίζει ακάθεκτη την παράδοση (φωτ.: Brotherhood Pontion Toronto «Panagia Soumela»)

Οι «Ακρίτες» της Φιλαδέλφειας… έβγαλαν στη φόρα τα παρασκήνια του 16ου Φεστιβάλ Νεολαίας ΗΠΑ-Καναδά

9 ώρες πριν
(Εικ.: pontosnews.gr)

Υποβρύχιο: Το ρετρό γλύκισμα από τη Θεσσαλονίκη κατακτά τη Γερμανία

10 ώρες πριν
Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: facebook / Δήμος Καβάλας)

Ηλίας Ιορδανίδης: Η Αργυρούπολη και όλος ο Πόντος τον αποχαιρετούν τη Δευτέρα με βαθιά θλίψη

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign