Όλο το Δωδεκαήμερο είναι… δικαιωματικά η μέρα των Μωμόγερων όπου υπάρχουν Πόντιοι – και όχι μόνο, καθώς το λαϊκό δρώμενο που έχει ενταχθεί στο ευρετήριο της UNESCO για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι ιδιαιτέρως αγαπητό απ’ όλους, λόγω του ευετηριακού και κεφάτου χαρακτήρα του.
Έχουν διασωθεί διάφορες παραλλαγές των Μωμόγερων· στις περισσότερες η χορευτική, η θεατρική και η μουσική ομάδα σε παράλληλη δράση.
Παρά το κρύο, ο θίασος των Κοτσ(ι)αμάνων (τα Κοτσαμάνια είναι η παραλλαγή των Μωμό’ερων της Λιβεράς του Πόντου) την Παρασκευή έκανε την εμφάνισή του στα Γρεβενά, στην «Αυλή των Βουνών», τον κύκλο εκδηλώσεων του Δήμου Γρεβενών και της περιφερειακής ενότητας.
Καλεσμένοι του Συλλόγου Ποντίων Γρεβενών ήταν οι Μωμόγεροι της Σκήτης, οι οποίοι δεν… πρόλαβαν να ξεκουραστούν, καθώς στο συγκεκριμένο χωριό της Κοζάνης –ένα από τα έξι που περιλήφθηκαν στο φάκελο για την εγγραφή στην UNESCO–, το δρώμενο αναβιώνει ανήμερα και τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων.
Έτσι, στην πλατεία των Γρεβενών βρέθηκε ο κορυφαίος Μωμόγερος για να δώσει τα προστάγματα, ο Διάβολον για να πειράξει κυρίως τον Γέρον και τη Γραία (αλλά και τους θεατές), η Νύφη για να προκαλέσει με την παρθενική της σεμνότητα να την κλέψουν, ο Γιατρόν που με περισπούδαστες και κωμικές κινήσεις εξέτασε, μετά την απαγωγή, τη νύφη.
Την… κομπανία συμπλήρωσαν ο Τσανταρμάς ή ο Κατής που φρόντισαν να επανέλθει η τάξη.
Το λαϊκό αυτό δρώμενο, που περιλαμβάνει ένα κομμάτι χορευτικό και ένα αυτοσχεδιαστικό, μεταφέρθηκε από τον Πόντο στην Ελλάδα, όπου συνέχισε τη δική του αυτόνομη (και παράλληλη) πορεία φτάνοντας ζωντανό έως τις μέρες μας.
