Οι Ιταλοί του Μουσολίνι καταλαμβάνουν την Κέρκυρα, στις 31 Αυγούστου 1923

Στις 27 Αυγούστου 1923, στο δρόμο Κακαβιάς-Ιωαννίνων, επί ελληνικού εδάφους, βρίσκεται δολοφονημένος από άγνωστους δράστες ο Ιταλός στρατηγός Τελίνι και άλλοι τέσσερις Ιταλοί, μέλη της διεθνούς επιτροπής χάραξης των ελληνοαλβανικών συνόρων.

Χωρίς να είναι γνωστά τα στοιχεία και τα κίνητρα των δραστών, και πριν ολοκληρωθούν οι ανακρίσεις, η ιταλική κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι –που είχε ανέλθει στην εξουσία πριν από έναν χρόνο– απαίτησε από την Ελλάδα:

• να ζητηθεί συγγνώμη από την ανώτατη ελληνική στρατιωτική Αρχή ενώπιον του Ιταλού πρέσβη,
• να τελέσει μνημόσυνο για τα θύματα στην Αθήνα παρουσία του συνόλου του υπουργικού συμβουλίου,
• να αποδοθούν τιμές στην ιταλική σημαία κατά τη διάρκεια του μνημόσυνου,
• να διενεργηθεί ανάκριση με τη σύμπραξη Ιταλού στρατιωτικού ακολούθου,
• να πληρώσει αποζημίωση 50 εκατομμυρίων λιρετών, και
• να καταδικαστούν σε θάνατο οι ένοχοι.

Η Ελλάδα απέρριψε το τελεσίγραφο, η αποδοχή του οποίου θα σήμανε και την αναγνώριση της υπαιτιότητας της χώρας για τη δολοφονία Τελίνι, και απευθύνθηκε στην Κοινωνία των Εθνών για την εξεύρεση διπλωματικής λύσης στην ένταση στις ελληνοϊταλικές σχέσεις.

Ωστόσο, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για διπλωματική διέξοδο συνεχίζονταν, ιταλικός στόλος φτάνει στην Κέρκυρα στις 31 Αυγούστου 1923. Στην άρνηση του νομάρχη Κέρκυρας Πέτρου Ευριπαίου να παραδώσει το νησί, οι Ιταλοί απάντησαν με βομβαρδισμό των δύο φρουρίων, με αποτέλεσμα 16 νεκρούς –οι περισσότεροι Μικρασιάτες πρόσφυγες–, και 32 τραυματίες.

«Ο Ιταλικός Στόλος κατέλαβε χθες την Κέρκυραν και ολίγα μετά την κατάληψίν της λεπτά έπιπτον οι πρώτοι νεκροί. Τα τηλεβόλα των ιταλικών πλοίων, τα αεροπλάνα του ιταλικού στρατού εξαπολύουν τον θάνατον εις την ανυπεράσπιστον νήσον, θάνατον εκδικητήν ενός εγκλήματος, του οποίου οι ένοχοι άγνωστον είναι αν είναι Έλληνες ή ξένοι, αν εκ των πολιτικών ή οιωνδήποτε άλλων λόγων εκακούργησαν» έγραψε η Καθημερινή.

Η κατάληψη της Κέρκυρας από τους Ιταλούς έληξε στις 27 Σεπτεμβρίου όταν η πρεσβευτική συνδιάσκεψη της Κοινωνίας των Εθνών υποχρέωσε την Ελλάδα να πληρώσει 50 εκατομμύρια λιρέτες ως αποζημίωση στην Ιταλία, να ενεργήσει ανακρίσεις για την ανεύρεση των δραστών της δολοφονίας υπό την επίβλεψη διεθνούς επιτροπής και να τελέσει μνημόσυνο για τους νεκρούς.

Το «επεισόδιο Τελίνι» ήταν από τις πρώτες επιθετικές ενέργειες του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι και ανέδειξε τη δεινή θέση της Ελλάδας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και την αδυναμία της Κοινωνίας των Εθνών να επιλύει παρεμβαίνοντας διεθνείς κρίσεις.

• Με πληροφορίες από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και το αρχείο της Καθημερινής.