pontosnews.gr
Δευτέρα, 7/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Τα εκατόλογα της αγάπης – Η παραλλαγή της Σινώπης

Το κατέγραψε ο Π. Δ. Μητρόπουλος ακούγοντάς το από μια γιαγιά 80 ετών – Αναδημοσίευση από τα «Χρονικά του Πόντου»

14/02/2024 - 9:02πμ
(Φωτ.: Βασίλης Καρυοφυλλίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

(Φωτ.: Βασίλης Καρυοφυλλίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Καλοκαίρι 1944. Ο Γεώργιος Μ. Μυλωνογιάννης δημοσιεύει άρθρο του στο μηνιαίο λαογραφικό περιοδικό Χρονικά του Πόντου που εκδίδεται από το Σύλλογο Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» για να επικοινωνήσει στο τότε σύγχρονο ποντιακό κοινό την ποντιακή παραλλαγή ενός γνωστού δημοτικού τραγουδιού που ανάλογα τον τόπο αλλάζει στίχους.

Την παραλλαγή είχε καταγράψει ο Π.Δ. Μητρόπουλος ακούγοντας μια γιαγιά από τη Σινώπη, ηλικίας 80 ετών.

Δυστυχώς, όπως είχε επισημάνει τότε, από την ποντιακή παραλλαγή του τραγουδιού «Τα εκατόλογα της αγάπης» λείπουν κάποιες στροφές που ωστόσο δεν δημιουργούν χάσμα σοβαρό στο σύνολο. Η αγάπη είναι πάντου…

≈

Ένα ωραίο δημοτικό τραγούδι, γνωστό με διάφορες παραλλαγές, σ’ όλους τους φίλους της ποιήσεως. Σχεδόν κάθε τόπος της χώρας μας έχει και την παραλλαγή του. Αναφέρω ιδιαίτερα δύο από τις πιο γνωστές αυτές παραλλαγές, ωραιότατες και οι δυο, τη ροδιακή, δημοσιευμένη απο τον Παύλο Γνευτό στη σχετική ροδιακή συλλογή του και την άλλη, που αντέγραψε ο κ. Ν. Βέης από χειρόγραφο κώδικα των Μετεώρων, δημοσιευμένες πριν από πολλά χρόνια.

Η παρακάτω ποντιακή του παραλλαγή, γνωστή σαν παραλλαγή της Σινώπης, ανακοινώθηκεν αμέσως μετά τις δύο αυτές δημοσιεύσεις, από τον Π.Δ. Μητρόπουλον Σιναπλήν το ίδιον, που από έρωτα στις Μούσες, συνέλλεγεν ερασιτεχνικά διάφορα «τραγώδια» της πατρίδας του.

Δυστυχώς, από το ωραιότατο αυτό τραγούδι λείπουν μερικές στροφές και ειδικά μετά τα «Σεράντα…» πριν από την τελευταία που αν και δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως δημιουργούν χάσμα σοβαρό για το σύνολο, ωστόσο δεν είναι δυνατό να μη λυπηθεί για την απουσία τους. Δεν κατώρθωσα να εξακριβώσω αν σε νεώτερην ανακοίνωσή του –αν έγινε τέτια– συμπληρώθηκεν η παράλειψη αυτή.

Το εξώφυλλο από τα «Χρονικά του Πόντου», Έτος Α’, τεύχος 11-12 (Ιούλ-Αυγ. 1944), εκδ. Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί»

Στη σημερινή ξαναδημοσίευσή του, για το σύγχρονο ποντιακό κοινό, που είναι να πιθανό να το αγνοεί, συμβουλεύομαι την πρώτην ανακοίνωσή του από τον Π.Δ. Μητρόπουλον, ακολουθώντας πιστά το κείμενό του, όπως το σημείωσε ακούοντάς το από μια γριά ογδόντα χρόνων.* Η ομορφιά του τραγουδιού αυτού είναι τόσον έκδηλη ώστε θεωρώ περιττό να υπογραμμίσω τα χαρίσματά του ένα προς ένα. Το δημοσιεύω ασχολίαστο, για να το χαρεί μόνος του ο κάθε αισθαντικός αναγνώστης.

Γ.Μ. Μυλωνογιάννης

Τα εκατόλογα της αγάπης
— Όντας εχτίστεν κιβωτός και θεμελιώθεν κάστρος
1
και μαρμαρώθεν θάλασσα τρουγιούρου με τον άμμο,
τότες εζεύγεν και φιλί εζεύγεν και αγάπη,

τότε και γιος αγάπησε μια κόρ’ απ’ το παλάτι,
και ξόδευσε στην πόρτα της εννιά πύργων λογάρι,2
και δεκαπέντε μάλαγμα και δυό μαργαριτάρι,

και λόγ’ από το στόμα της δεν μπόρεσε να πάρει.

Μια Κυργιεκή και μια Λαμπρή και μιαν αγιάν ημέρα,
ξεβγήκεν κόρ’ αφ’ το λουτρό και γιος αφ’ τον περπέρη,
και δύο συνευρέθανε στο σταυροδρόμ’ απάνω.

Τότες ξεντράπεν κ’ είπεν την — Κόρη μ’ γω αγαπώ σε.
— Αν αγαπάς αγάπα με, μα γι’ άντρα δεν σε κάνω,
γιατ’ είσ’ μικρός κι’ ανήλιακος, καινούργιος στην αγάπη.

— Φόρει τα χρυσοπάμπουλα3 κ’ έμβα σε περιβόλι,
και δες και τις μικρές μηλιές και δες και τις μεγάλες·
μικρές μηλιές ‘ναι κ’ έφτασαν όσα με τις μεγάλες.

— Γίνεσαι πέτρα μ’ πελεκάς και φύλλο που κλαδεύεις,
γίνεσαι και τ’ αμπέλι μου ανάμεσα πελάου,
ούτε χορτάρι να βρεθεί ούτ’ άχυρο να πέσει;

— Γίνομαι πέτρα σ’ πελεκώ και φύλλο που κλαδεύω,
γίνομαι και τ’ αμπέλι σου ανάμεσα πελάου,
ούτε χορτάρι να βρεθεί ούτ’ άχυρο να πέσει.

Έναν τον λέει λιερή και γιος απολογάται.
— Μια σ’ είδα, μια σ’ αγάπησα και μια τον νουν μου πήρες,
κλωνάρ’ αφ’ την καρδούλα μου ξεχώρισες και πήρες.

Δύο τον λέει λιερή και γιος απολογάται.
— Δυο μάτια έχεις, λιγερή, και δυο ματιές μαραίνεις,
και μένα που με τυραννείς τίποτε δεν κερδαίνεις.

Τρία τον λέει…
— Τραντάφυλλον εφύτευσα, κερά μου στην καρδιά σου,
γλυκό νερό το πότισα μέσα στα σωτικά σου.

Τέσσερα λέει…
— Τεσσερακάνδηλος σταυρός κρέμεται στο λαιμό σου,
όλοι φιλούνε το σταυρό και γω το μάγουλό σου.

Πέντε τον λέει…
— Πεντάχριαστο4 είναι πουλί το τρέχ’ απάνω κάτω,
τα χείλη του στάζουν κρασί τα μάτια του φαρμάκι,
και ‘γω διψώ και πίνω το για τη δική σ’ αγάπη.

Έξη τον λέει…
— Ξερδέχτηκα στα κάλλη σου και στην περπατησιά σου,
και στο λιανό σου το κορμί, στην ωραιότητά σου.

Εφτά κι’ οχτώ λέγ’ λιερή και γιος απολογάται.
— Εφτά κάτια5 ‘ναι ουρανός κι’ οχτώ ‘ναι το ξαστέρι,
οχτώ χρόνια περπάτησα για να σε κάμω ταίρι.

Εννέα λέει…
— Εννιά βολές με έβαλε μάνα μου στο κονδύλι,
κ’ εγώ για την αγάπη σου να περπατώ τεπτίλι.6

Δέκα τον λέει…
— Δέκ’ άρχισε τα λόγια του και πέσ’ τα δέκα δέκα,
κι’ από τα δέκα στα ‘κατόν θενά λιγοθυμήσω.

Είκοσι λέει…
— Είκοσι μήλα σ’ έστειλα, κερά μου στο μαντήλι,
διαλέχτηκα, μελέχτηκα τα κόκκινά σου χείλη.

Τριάντα…
— Τριάντα ‘ργιές την έσκαψα την γη την στεργιωμένη,
και κρύβω την αγάπη σου την μαργαριταρένη.

Σαράντα…
— Σαράντα βρύσες με νερό κ’ εφτά βουνά με χιόνι,
μέσ’ στην καριά μου βάλε τα και πάλε δεν παγώνει.

[. . . . . . . . . . . . . . . .]

‘Κατόν τον λέει…
— Κάτω στα Ιεροσόλυμα και στου Χριστού το μνήμα,
αγιάζονται, ξαγιάζονται και λεν και δεν εσούνται,
κι’ όταν με δώσεις το φιλί εκείνοι όλοι σούνται.

Και πίσω στην τριανταφυλλιά πήρεν την παρθενιά της.

•Πηγή: Χρονικά του Πόντου, Έτος Α’, τεύχος 11-12 (Ιούλ-Αυγ. 1944), εκδ. Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί».
•Σημ.: Έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του πρωτότυπου.

______
*Βλ. περιοδικό Παναθήναια του 1910.
1. Είναι γνωστό πως η Σινώπη, που τουρκικά λεγόταν «Σινάπ-καλεσή», στα διάφορα ντόπια «τραγώδια» λέγεται Κάστρο της Ωριάς: «Σ’ όλα τα κάστρα πήα και σ’ όλα γύρισα, / σαν της Ωριάς τον κάστρο κάστρο δεν είδα».
2. Λογάρι = περιουσία.
3. Χρυσοπάμπουλα = υποδήματα.
4. Πεντάχριαστο = με πέντε χρωματισμούς.
5. Κάτια = πατώματα.
6. Τεπτίλι = μεταμφιεσμένος.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 19ης Μαΐου 2025 για τη Γενοκτονία των Ποντίων, στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Κατερίνα Κατωπόδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με το «’Πάρθεν η Ρωμανία» ο ποντιακός λαός θρηνεί την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

29/05/2025 - 3:25μμ
(Φωτ.: pexels / Taryn Elliott. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Η θεραπεία της βασκανίας – Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

28/04/2025 - 10:10πμ
Κόκκινα πασχαλινά αυγά (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Το τυχερό παιχνίδι με τα πασχαλινά αυγά και τα τεχνάσματα σε Τούρκους και Αρμένηδες

21/04/2025 - 10:43πμ
Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη

20/04/2025 - 7:29μμ
Η επτάκωμος Σάντα. Με το [1] πάνω δεξιά η ενορία Ισχανάντων. Σχέδιο του Κ. Σπυράντη, 1896, δημοσιεύθηκε με το άρθρο του Μ. Νυμφόπουλου στην «Ποντιακή Εστία» για το Πάσχα στη Σάντα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ένα Πάσχα στη Σάντα: Από την… εκρηκτική Ανάσταση, στα ανίκητα αυγά και στους πυροβολισμούς στον Ιούδα

19/04/2025 - 9:55μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ο Ολυμπιονίκης Εμμανουήλ Καραλής πανηγυρίζει μετά το επιτυχημένη προσπάθεια στο άλμα επί κοντώ στο 5.93 κατά τη διάρκεια του μίτινγκ «Fly Athens» στο Παναθηναϊκό Στάδιο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές)

Πρώτος ο Καραλής στο «Fly Athens 2025» – «Πέταξε» στα 6 μέτρα και έκανε νέο ρεκόρ αγώνων

6 ώρες πριν
Το υπό σημαία Λιβερίας, ελληνικών συμφερόντων πλοίο μεταφοράς Magic Seas (φωτ.: marinetraffic.com)

Ερυθρά Θάλασσα: Βυθίζεται το ελληνικών συμφερόντων πλοίο MV MAGIC SEAS που δέχθηκε επίθεση από Χούθι

7 ώρες πριν

Με ποντιακή συμμετοχή το 7ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών «Θεράπνεια 2025»

7 ώρες πριν
Η νέα γενιά του Πόντου στις ΗΠΑ συνεχίζει ακάθεκτη την παράδοση (φωτ.: Brotherhood Pontion Toronto «Panagia Soumela»)

Οι «Ακρίτες» της Φιλαδέλφειας… έβγαλαν στη φόρα τα παρασκήνια του 16ου Φεστιβάλ Νεολαίας ΗΠΑ-Καναδά

8 ώρες πριν
(Εικ.: pontosnews.gr)

Υποβρύχιο: Το ρετρό γλύκισμα από τη Θεσσαλονίκη κατακτά τη Γερμανία

8 ώρες πριν
Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: facebook / Δήμος Καβάλας)

Ηλίας Ιορδανίδης: Η Αργυρούπολη και όλος ο Πόντος τον αποχαιρετούν τη Δευτέρα με βαθιά θλίψη

9 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign