Δείγματα εξωτερικής πολιτικής μετά τις εκλογές στην Τουρκία

Ο Ερντογάν θεώρησε τη νίκη του στις εκλογές ως την αφετηρία του «Αιώνα της Τουρκίας». Για να κατανοήσουμε το νόημα αυτού του νέου συνθήματος να πούμε ότι με τον συγκεκριμένο όρο ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να δηλώσει ότι ο 21ος αιώνας ανήκει στην Τουρκία και ότι τις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν «η χώρα θα γίνει πρωταγωνιστής σε παγκόσμιο επίπεδο».

Μάλιστα, θέτει ως ορόσημο το 2071, οπότε συμπληρώνονται 1.000 χρόνια από τη Μάχη του Μάτζικερτ, τότε που οι δολοπλοκίες στην αυτοκρατορική αυλή άφησαν τον Ρωμανό τον Διογένη εκτεθειμένο στην απειλή του Αλπ Αρσλάν, ο οποίος τον κατενίκησε, ανοίγοντας έτσι «τις πύλες της Ανατολίας»· έκτοτε ο τουρκικός παράγοντας παραμένει στη μικρασιατική χερσόνησο.

Ένα δείγμα της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν μετά τις εκλογές της 28ης Μαΐου το είδαμε κατά την επίσκεψή του στα Κατεχόμενα και το Αζερμπαϊτζάν.

Την επίσκεψη αυτή, αλλά και το γενικό περίγραμμα της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει ο πρόεδρος συνεπικουρούμενος από τον νέο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, περιγράφει ο φιλο-ερντογανικός δημοσιογράφος Burhanettin Duran σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Sabah. Ακολουθεί η μετάφρασή του:

«Ο Τουρκικός Άξονας, το ταξίδι σε ΤΔΒΚ-Αζερμπαϊτζάν και ο νέος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν»

[…] Με μεγάλη μου χαρά την προσοχή μου τράβηξε ένα πανό που κρατούσε ένας από τους πολίτες που υποδέχτηκαν τον Ερντογάν στη Λευκωσία. Έγραφε: «Τρία κράτη, ένα έθνος». Στην πραγματικότητα, αυτό το πανό περιέγραψε πολύ καλά το πρώτο ταξίδι του προέδρου στο εξωτερικό μετά το σχηματισμό του νέου υπουργικού συμβουλίου.

Το ενδιαφέρον από τη Λευκωσία και το Μπακού περιείχε έναν ενθουσιασμό για την επανεκλογή του παρόμοιο με αυτόν που είδε στην Τουρκία. Και οι δύο πρωτεύουσες βλέπουν μια στενή σύνδεση μεταξύ της εκλογικής νίκης του Ερντογάν και της μοίρας τους. Αυτή η αναγνώριση δεν περιορίζεται στην ΤΔΒΚ και το Αζερμπαϊτζάν. Όπως γνωρίζετε, οι λαοί των Βαλκανίων, του Καυκάσου, της Κεντρικής Ασίας, του Κόλπου, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής παρακολούθησαν στενά τις εκλογές του Μαΐου στην Τουρκία.

[…] Η ευτυχία αυτών των λαών για τη νέα νίκη του Ερντογάν δεν μπορεί να εξηγηθεί έτσι απλά. Η εξωτερική πολιτική που ασκεί ένας ισχυρός ηγέτης που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 21 χρόνια όχι μόνο οδήγησε την Τουρκία σε ενεργό ρόλο στο διεθνές σύστημα, αλλά συνέβαλε σημαντικά στη διασφάλιση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ειρήνης γύρω από τη χώρα μας.

Χρησιμοποιώντας σκληρή ισχύ στη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη, υποστηρίζοντας το Κατάρ στην κρίση του αποκλεισμού του από τις αραβικές χώρες, και βοηθώντας το Αζερμπαϊτζάν στο ζήτημα του Καραμπάχ, η Τουρκία απέδειξε ότι μπορεί να δημιουργήσει μια κατάλληλη συνεργασία με τους παίκτες και τα κράτη που συνεργάζονται μαζί της.

Η Άγκυρα είναι μια πρωτεύουσα που εμποδίζει να ξεσπάσει θερμός πόλεμος στα Βαλκάνια. Και πάλι, ο Ερντογάν εξέφρασε την ανάγκη για δικαιοσύνη και κατέθεσε προτάσεις-λύσεις στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για παγκόσμια ζητήματα, κερδίζοντας δημοτικότητα στα μάτια των λαών του κόσμου. Η ηγεσία του, η οποία παρέχει «σταθερότητα και εμπιστοσύνη», είναι επίσης προς το συμφέρον των κυρίαρχων τάξεων μετά την περιφερειακή ομαλοποίηση. Οι παγκόσμιες αβεβαιότητες που επιφέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας αυξάνουν τη σημασία του ρόλου των ισχυρών ηγετών που μπορούν να συμβάλουν στην ειρήνη και την επίλυση των προβλημάτων. Ο διάδρομος των σιτηρών και η ανταλλαγή κρατουμένων είναι παραδείγματα στα οποία η ηγετική διπλωματία μπορεί να έχει αποτελέσματα.

[…] Αφήνοντας πίσω τις εκλογές του Μαΐου, ο πρόεδρος Ερντογάν θα επιδιώξει ενεργή διπλωματία για τα επόμενα 5 χρόνια. Τους ερχόμενους μήνες θα προσθέσει νέες σελίδες στον διπλωματικό ακτιβισμό που ξεκίνησε με το ταξίδι σε ΤΔΒΚ-Αζερμπαϊτζάν. Θα ηγηθεί αυτού του ακτιβισμού με μια ολιστική πολιτική που θα συνδυάζει την οικονομία και την εξωτερική πολιτική. Ο Ερντογάν –ο οποίος σχημάτισε το νέο υπουργικό συμβούλιο και πραγματοποίησε την πρώτη του συνεδρίαση σε τρεις ημέρες– θα συνεχίσει να υλοποιεί τον Τουρκικό Αιώνα πάνω στον «Άξονα της Τουρκίας».

Είναι δυνατό να βρει κανείς το πλαίσιο αυτού του οράματος στο προεκλογικό μανιφέστο των εκλογών του 2023. Ο «Άξονας της Τουρκίας» δεν βασίζεται σε στενά εθνικά συμφέροντα ή στην επιδίωξη κυριαρχίας. Αντιθέτως, βασίζεται στη συμπερίληψη, την ειρήνη, τη δίκαιη κατανομή και τα αμοιβαία οφέλη. Περιλαμβάνει ανοίγματα και νέες κινήσεις συνεργασίας.

[…] Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και ο επικεφαλής του MIT Ιμπραήμ Καλίν θα παίξουν κρίσιμους ρόλους στην υλοποίηση αυτού του οράματος, τόσο στρατηγικά όσο και τακτικά. Είναι γνωστό ότι ο Φιντάν διεξήγαγε διπλωματία πληροφοριών με τις χώρες της περιοχής κατά τις διαδικασίες εξομάλυνσης. Συνδυάζοντας την επί του πεδίου πραγματικότητα με τις αναγνώσεις του διεθνούς συστήματος, είναι πλέον ο υπουργός Εξωτερικών που θα συνοδεύσει τον νέο παγκόσμιο διπλωματικό ακτιβισμό του Ερντογάν. Δεν συμφωνώ με την άποψη που λέει ότι η Τουρκία θα προωθήσει περισσότερες πολιτικές ασφαλείας. Νομίζω ότι οι στρατηγικές και διπλωματικές ικανότητες του Χακάν Φιντάν, ο οποίος χειρίστηκε σοβαρά θέματα ως διοικητής της Υπηρεσίας Πληροφοριών ΜΙΤ, θα έρθουν στο προσκήνιο.

Ανυπομονώ να δω να δημιουργούνται νέες ιδέες, μέσα και πρωτοβουλίες. Νομίζω ότι το ταξίδι του προέδρου Ερντογάν στην ΤΔΒΚ και το Αζερμπαϊτζάν είναι η αφετηρία μιας περιόδου κατά την οποία θα επιδείξει πιο έντονα τις ηγετικές του ικανότητες στην παγκόσμια πολιτική και ότι ο κόσμος θα συζητάει συχνότερα για την Τουρκία.