Ο Ερντογάν αλλάζει τακτική: Θα εκμεταλλευθεί προεκλογικά το σεισμό

Ο Ερντογάν τα πρώτα 24ωρα του καταστροφικού σεισμού τα έχασε, στην κυριολεξία. Αυτή η ενός ανδρός αρχή που δημιούργησε ήταν παράλυτη τις δύο πρώτες ημέρες, πλήττοντας την εικόνα που είχαν οι πολίτες για το κράτος.

Πλήγμα υπέστη και η εικόνα που είχε δημιουργήσει ο ίδιος ο πρόεδρος και το κόμμα του, για τον εαυτό του.

Μάλιστα, μέχρι την παραμονή του σεισμού το αφήγημα ήταν το εξής: «Ο Ερντογάν είναι ένας παγκόσμιος ηγέτης, η Τουρκία είναι ένα πανίσχυρο κράτος που παίζει ρόλο στην πορεία των θεμάτων που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα». Και τα δύο κατέρρευσαν μετά τις φονικές δονήσεις.

Εκείνες τις ώρες που πανικού ο Ερντογάν και οι επιτελείς του άρχισαν να σκέφτονται την αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο με το εξής σκεπτικό: Να κατασκευαστούν δεκάδες χιλιάδες κατοικίες, να τις παραδώσει ο πρόεδρος στους δικαιούχους, να ξανακερδίσει τις εκλογές.

Όμως μετά τα πρώτα 24ωρα επικράτησαν δεύτερες σκέψεις, τις οποίες συνοψίζει ο δημοσιογράφος Murat Yetkin σε άρθρο που ανάρτησε στην ιστοσελίδα του:

Ακολουθεί η μετάφραση του άρθρου:

Τίτλος: «Ο Ερντογάν αλλάζει τακτική μετά το σεισμό. Θα προσπαθήσει να παρουσιάσει τις δαπάνες και τη βοήθεια που θα προσφέρει το κράτος ως ενέργειες του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP)»

Η αλληλουχία των δονήσεων που συγκλόνισαν την Τουρκία και προκάλεσαν το θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων ανάγκασαν τον πρόεδρο και ηγέτη του AKΡ να αλλάξει την προεκλογική του τακτική. Τόσο η εντύπωση που δόθηκε από τους κυβερνητικούς κύκλους στην Άγκυρα όσο και οι τελευταίες κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι ετοιμάζεται να εντάξει τις ενέργειες του κράτους για τις επισκευές και την ανοικοδόμηση των κτηρίων που κατέρρευσαν στην προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του.

Αυτή η τακτική βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε μεθόδους διαχείρισης επικοινωνίας και δημιουργίας μιας πεποίθησης στην κοινή γνώμη με συνθήματα που οι απελπισμένοι θέλουν να πιστέψουν, όπως «Μόνο εγώ μπορώ να το φτιάξω, θα το φτιάξω σε έναν χρόνο».

Λόγοι αλλαγής τακτικής

Αυτή η αλλαγή τακτικής βασίζεται σε συμπεράσματα των κύκλων εξουσίας, τα οποία μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

• Η ατζέντα της Τουρκίας είναι πλέον ο σεισμός: Αν δεν υπάρξουν πολύ σημαντικές άλλες εξελίξεις, η πολιτική ατζέντα της Τουρκίας μέχρι τις εκλογές θα είναι πλέον σεισμός. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει.
• Τα σημάδια της έλλειψης οργάνωσης στην αντιμετώπιση του σεισμού: Η έλλειψη προετοιμασίας και η αποδιοργάνωση της Υπηρεσίας Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) τις πρώτες ώρες του σεισμού χρεώθηκαν στο ΑΚΡ, όπως και η καθυστερημένη εμπλοκή του στρατού στις προσπάθειες διάσωσης, αν και ήταν έτοιμος από την πρώτη στιγμή.
• Το επιχείρημα της απειλής των «ξένων δυνάμεων» κατέρρευσε: Οι ενισχύσεις που έφθασαν από χώρες όπως η Ελλάδα, η Αρμενία και το Ισραήλ, τις οποίες οι ψηφοφόροι του AKΡ και του MHP θεωρούσαν εχθρικές, εξάλειψαν επίσης την πιθανότητα η εξωτερική πολιτική να βασιστεί στην εχθρότητα προς αυτές.
• Ζημιά στην οργάνωση του ΑΚΡ: Οι επαρχιακές και περιφερειακές διοικήσεις του ΑΚΡ ήταν διαλυμένες στις περιοχές που επλήγησαν. Οι βουλευτές φοβούνται να βγουν δημόσια λόγω πιθανών αντιδράσεων του κόσμου.
• Έλλειμμα στον προεκλογικό προϋπολογισμό: Πριν από το σεισμό οι αυξήσεις, για παράδειγμα, που είχαν υποσχεθεί στους συνταξιούχους, θα ήταν μια προεκλογική επένδυση. Ωστόσο, τώρα υπάρχει προϋπολογισμός που πρέπει να διατεθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού. Εννοείται ότι το ΑΚΡ επικεντρώνεται στην ιδέα ο προϋπολογισμός αυτός να λειτουργήσει ως μέσο προπαγάνδας.

Η αποκατάσταση των σεισμοπαθών ως προεκλογικός προϋπολογισμός

Ο Ερντογάν ανακοίνωσε τη δεύτερη μέρα μετά την καταστροφή ότι κονδύλια ύψους 100 δισ. λιρών θα διατεθούν για την επούλωση των πληγών. Το ζήτημα είναι ότι υπάρχει έλεγχος στη χρήση των πόρων που διατίθενται από τον προϋπολογισμό.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει όταν τα χρήματα προέρχονται από δωρεές. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι στον τηλεοπτικό μαραθώνιο που έγινε υπέρ των σεισμοπαθών, τα 86 δισ. λίρες από το σύνολο των 115 δισ. δόθηκαν από κρατικές εταιρείες. Κατά συνέπεια παρέχεται η δυνατότητα στην κυβέρνηση και το ΑΚΡ να χρησιμοποιήσουν αυτά τα λεφτά χωρίς τον θεσμικό έλεγχο του κράτους. Συνολικά για τους σεισμόπληκτους θα διατεθούν 215 δισ. λίρες.

Η ανέγερση κατοικιών είναι καθήκον του κράτους. Ωστόσο, ο Ερντογάν στην ομιλία του στη σεισμόπληκτη πόλη Οσμανίγιε είπε ότι μόνο αυτός μπορεί να ολοκληρώσει το έργο αυτό σε έναν χρόνο:

«Θα μας δώσετε περιθώριο έναν χρόνο. Μέσα σε έναν χρόνο θα χτίσουμε αυτές τις μόνιμες κατοικίες με την άδεια του Αλλάχ και θα εγκαταστήσουμε τους πολίτες μας. […] Ακριβώς όπως τα κέντρα των πόλεων μας, στοχεύουμε να ξαναχτίσουμε τα χωριά μας μέσα σε έναν χρόνο».

Είναι προφανές ότι σε αυτό το διάστημα δεν μπορούν να κατασκευαστούν κατοικίες για να εγκατασταθούν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, τη στιγμή που  υπολογίζεται ότι πρέπει πρώτα να απομακρυνθούν 230 εκατ. τόνοι συντρίμμια. Μακάρι να μπορούσε να γίνει αυτό.

Πάντως ο Ερντογάν υπονοεί ότι το κράτος μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό το σχέδιο μόνο εάν παραμείνει ο ίδιος στην ηγεσία.

Το AKΡ δεν έχει άλλο ατού

Επομένως, ο Ερντογάν που δεν έχει κανένα αφήγημα για το αύριο θα κάνει τις τελετές θεμελίωσης για μόνιμες κατοικίες, θα εγκαινιάσει εργοστάσια σκυροδέματος και προκάτ σπίτια. Θα τα κάνει με δικές του εταιρείες χωρίς διαγωνισμό, εάν χρειαστεί θα χρησιμοποιήσει δημόσιους πόρους, αλλά θα προσπαθήσει να τα παρουσιάσει όλα αυτά ως έργο του κόμματός του.

Αυτό θα το παρουσιάσει σε όλη την Τουρκία ως κάτι που «μόνο εγώ θα μπορούσα να το κάνω». Αυτή είναι η σύνοψη της νέας του τακτικής.

Πριν από το σεισμό το AKΡ δεν είχε να επικαλεστεί τίποτε άλλο εκτός από τις ηγετικές ικανότητες του Ερντογάν και τις επιτυχίες του όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα όμως το κόμμα ελπίζει ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει να ξεφύγει από μια πολιτική καταστροφή ξοδεύοντας δημόσιο χρήμα.

Οι ενοχλητικές φωνές

Ο Ερντογάν επιτίθεται εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων με ύβρεις, ενώ ασκεί πίεση και στα «ενοχλητικά» ΜΜΕ.

Το μέλος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) στο RTÜK [σ.σ. το τουρκικό ΕΣΡ], Okan Konuralp, δήλωσε ότι στη συνεδρίαση που έγινε στις 22 Φεβρουαρίου η πλειοψηφία των AKΡ-MHP στο Διοικητικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να επιβάλει πρόστιμο σε κανάλια και διαδικτυακές εκπομπές (κυρίως στα Fox TV, HaberTürk, Halk TV και Tele-1), επειδή αναδεικνύουν τις ελλείψεις στις προσπάθειες ανακούφισης των σεισμοπαθών και αμφισβητούν την ποιότητα των κτηρίων.

Οι εκπομπές του Ekşi Sözlük διακόπηκαν χθες το απόγευμα. Οι εξελίξεις δείχνουν μια σκλήρυνση προς στα ΜΜΕ που τείνει να αυξάνεται σταδιακά.