Μαίρη Μεταξά: Από την Ανατολική Ρωμυλία στον ελληνικό κινηματογράφο και την «κυρία Τούμπου»

Σαν σήμερα, το 1987, αφήνει την τελευταία της πνοή σε νοσοκομείο της Αθήνας η Μαίρη Μεταξά. Ολομόναχη.

Δεινή καπνίστρια, είχε εισαχθεί στις αρχές της χρονιάς με αναπνευστικά προβλήματα. Ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους που ήταν δίπλα της, ήταν ο κινηματογραφικός και τηλεοπτικός γιος της, ο Κώστας Βουτσάς.

Στην κηδεία της παίχτηκε η τελευταία πράξη. Και ήταν σκληρή, αν και αναμενόμενη.

«Ο θάνατος στην εποχή μας θέλει δημόσιες σχέσεις»

Τα έξοδα της νοσηλείας της αλλά και η κηδεία της καλύφθηκαν με δαπάνη του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, μιας και κανένας συγγενής της δεν εμφανίστηκε. Κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά εάν είχε απομείνει τότε κάποιος στη ζωή, ή δεν είχαν σχέσεις.

Το τελευταίο «αντίο», εκτός από μοναχικό ήταν και εξοργιστικό. Και τα είχε πει τότε όλα με μία φράση ο Αρτέμης Μάτσας, στον επικήδειο που εκφώνησε. «Έφυγες τυλιγμένη στη μοναξιά. Αλλά ο θάνατος στην εποχή μας θέλει δημόσιες σχέσεις». Η Μαίρη Μεταξά φαίνεται πως δεν ήταν των δημοσίων σχέσεων. Γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσεις ότι στην κηδεία της είχαν πάει ελάχιστοι συνάδελφοί της;

Μια χούφτα άνθρωποι την συνόδευσαν στην τελευταία της κατοικία. Ένα μοναχικό φινάλε που δεν ταίριαζε σε μια «μαμά», όπως έγραψε ο Αντώνης Πρέκας στο βιβλίο του Σαν παλιό σινεμά…

Η αρχή και η δεύτερη καριέρα

Γεννήθηκε το 1912 στην Ανατολική Ρωμυλία, σε μεγαλοαστική οικογένεια. Ήταν μορφωμένη, ωστόσο το μπαλέτο ήταν αυτό που λάτρεψε και το υπηρέτησε ως επαγγελματίας μπαλαρίνα σε οπερέτες.

Μάλιστα, ήταν τόσο ταλαντούχα που έγινε γνωστή στους κόλπους του μουσικού θεάτρου της εποχής. Και μέσα από την επαφή αυτή, ήρθε στη ζωή της και το θέατρο. Η Μαίρη Μεταξά  ακολούθησε μια καριέρα, πήρε σύνταξη και μετά έκανε δεύτερη καριέρα με τεράστια επιτυχία καθώς η καλλιτεχνική συνύπαρξη με τον Κώστα Βουτσά τής άλλαξε τη ζωή.

Όλα ξεκίνησαν το 1957.

Τότε η ηθοποιός και θιασάρχης Καλή Καλό έφτιαχνε θίασο για το ανέβασμα μιας επιθεώρησης στην Αθήνα. Ανάμεσα στα ονόματα που είχε κλείσει ήταν και ένας νεαρός, ο Κώστας Βουτσάς. Όπως περιγράφει η ίδια στο βιβλίο της, συνέβησαν τα παρακάτω γεγονότα:

«Μια μέρα, όπως ήμουνα στο σπίτι της μητέρας μου, χτυπάει η πόρτα και μπαίνει μια μεγάλη γυναίκα, τεραστίων διαστάσεων, η οποία μόλις με βλέπει πέφτει στα πόδια μου, μου τ’ αγκαλιάζει κι αρχίζει κλαίγοντας να με παρακαλεί: “Σε παρακαλώ κοριτσάκι μου, σε ικετεύω, έμαθα πόσο καλή καρδιά έχεις! Πάρε με στο θίασό σου, σε παρακαλώ παιδί μου. Μου λείπουν τρεις μήνες για τη σύνταξή μου, δεν έχω κανέναν άλλο στον κόσμο, θα πεθάνω, αν δεν με βοηθήσεις!”

»Όλα αυτά τα είπε μονορούφι. Εγώ τα ‘χασα, αιφνιδιάστηκα. Της πιάνω τα χέρια και την βοηθάω να σηκωθεί λέγοντάς της: “Κυρία μου, σας παρακαλώ, σηκωθείτε, ηρεμήστε και πέστε μου τι σας συμβαίνει; […]” Και μου εξήγησε:

»”Λέγομαι Μαίρη Μεταξά. Δεν είμαι γνωστή ηθοποιός και μου λείπουν τρεις μήνες να συμπληρώσω τα ένσημά μου για να πάρω τη σύνταξή μου. Σε παρακαλώ παιδί μου, θα κάνεις μεγάλο ψυχικό αν με πάρεις. Και από μένα, ό,τι θέλεις. Να σου σιδερώνω, να σου πλένω! Θα κάνω ό,τι μπορώ!” Γελώντας της λέω: “Κυρία μου, τι είναι αυτά που λέτε; Σας παρακαλώ! Λυπάμαι ειλικρινά, αλλά έχω κλείσει συμφωνία με την κυρία Μπίνη” (τη σύζυγο του Λαυρέντη Διανέλλου). “Όχι παιδάκι μου, δεν έχει ανάγκη η Γκόλφω από δουλειά. Εκείνη είναι γνωστή στην Αθήνα και μπορεί να βρει δουλειά.” Τότε εγώ συγκινημένη απ’ όλη αυτή την ιστορία, της λέω: “Κοιτάξτε, θα δω την κυρία Μπίνη, κι αν όντως δεχτεί να με απαλλάξει από τη συμφωνία μας, τότε ευχαρίστως να σας πάρω στη θέση της. Εγώ καρατερίστα χρειάζομαι”. Πράγματι την επομένη συναντώ την κυρία Μπίνη, η οποία με πολλή αξιοπρέπεια και καλοσύνη μου λέει: “Δεν πειράζει, Καλή μου. Πάρε τη Μεταξά που έχει πιο πολλή ανάγκη από μένα”».

Η αιώνια μάνα

Ξεκινά η δεύτερη καριέρα της Μαίρης Μεταξά στο θέατρο, αλλά και στο σινεμά, που στη νιότη της δεν την είχε τιμήσει. Έγραψε ιστορία σε δεύτερους ρόλους – κυρίως της μάνας και δη του Κώστα Βουτσά, ειδικά όταν είχε πολίτικη καταγωγή. Αλλά και ως πιθανή μέλλουσα πεθερά έγραψε εκρηκτική ιστορία.

https://www.youtube.com/watch?v=xmdfCKx9w0I

Και μετά το τέλος του εμπορικού κινηματογράφου, την περίμενε η τηλεόραση. Πάλι ως μάνα, πάλι του Βουτσά. Αυτήν τη φορά ως κυρία Τούμπου στον «Ονειροπαρμένο».

Χαρακτηριστικό της δημοφιλίας αλλά και της πίκρας που έκρυβέ μέσα της, αποτυπώνεται στο παρακάτω βίντεο από εκείνη την εποχή:

https://www.youtube.com/watch?v=d1xlw2j2avk

Παρά την πίκρα και τη μοναχική ζωή της, τελικά βίωσε την αναγνώριση. Αγαπούσε πολύ τη δουλειά της.

Ο θεατρικός συγγραφέας Βύρων Μακρίδης αναφέρει  το παρακάτω περιστατικό: «Τη Μαίρη Μεταξά τη γνώρισα λίγα χρόνια προτού φύγει από τη ζωή. Όταν έμπαινες στο σπίτι της είχε μια φωτογραφία δική της με μαγιό εποχής, από την εποχή που ήταν κοπέλα, λυγερόκορμη και αδύνατη. Η φωτογραφία αυτή είχε και μια ιδιόχειρη αφιέρωση από κάτω. “Μαιρούλα θα σ’ αγαπώ πάντα. Ο Κώστας σου”, έγραφε». Ο Κώστας ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Τον είχε γνωρίσει ως φοιτητή της Νομικής.

Σπύρος Δευτεραίος