7 Αυγούστου, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ασσυρίων

Υπολογίζεται ότι 1,5 εκατ. Αρμένιοι και 353.000 Έλληνες του Πόντου είναι τα θύματα του στοχευμένου σχεδίου που εφάρμοζαν Νεότουρκοι και Κεμαλιστές για την εκκαθάριση της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Όμως, κατά τη διάρκεια της πρώτης Γενοκτονίας του 20ού αιώνα, θύματα υπήρξαν και οι Ασσύριοι – και είναι ίσως αυτοί που βρίσκονται στο… περιθώριο των αναφορών.

Κάθε χρόνο στις 7 Αυγούστου τιμάται από τις απανταχού κοινότητες των Ασσυρίων η μνήμη του Ασσύριου Μάρτυρα και της Γενοκτονίας των Ασσυρίων.

Οι Ασσύριοι είναι έθνος με αρχαίες ρίζες στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ειδικά στη Συρία και στη Μεσοποταμία, με χαρακτηριστικά της σύγχρονης ταυτότητάς τους την αραμαϊκή γλώσσα και τη χριστιανική θρησκεία. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ο ασσυριακός-συριακός πληθυσμός ήταν συγκεντρωμένος στα νοτιοανατολικά σύνορα και δεν υπαγόταν στρατιωτικά στον σουλτάνο.

Ορεινός λαός, οι Ασσύριοι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ιδιαιτέρως αυτοί που κατοικούσαν μεταξύ της περιοχής Αμέντια και της λίμνης Βαν. Οι φορολογικές υποχρεώσεις στον σουλτάνο ήταν στο επίπεδο του 1% και γενικά υπήρχε θρησκευτική ελευθερία, καθώς και ελεύθερη οπλοφορία μέσα στα όρια της περιοχής τους.

Στις αρχές του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, το 1914, οι Ασσύριοι συμμάχησαν με την ορθόδοξη τσαρική (τότε) Ρωσία, μια συμφωνία που δεν έμεινε για πολύ κρυφή από τον σουλτάνο, ο οποίος έδωσε διαταγή για αντίποινα, με αποτέλεσμα την περικύκλωση της Μοσούλης .

Για το σχέδιο εξόντωσης των Ασσυρίων οι δε Νεότουρκοι χρησιμοποίησαν και τους Κούρδους¹ (ως μουσουλμανική εθνότητα), παράλληλα με τις διαβόητες εξαναγκαστικές πορείες θανάτου στην έρημο, όπου άνδρες εκτελούνταν ομαδικά, γυναίκες βιάζονταν, πτώματα ακρωτηριάζονταν και άλλοι πέθαιναν από πείνα, δίψα και ασθένειες. Έτσι εξοντώθηκε πέραν του μισού πληθυσμού των Ασσυρίων, ενώ ένα άλλο κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό.

Πολλοί εγκαταστάθηκαν στη Ρωσία, χάρη στον Πατριάρχη των Ασσυρίων Μαρ-Συμεών ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον τσάρο Νικόλαο Β’ και ζήτησε την άδειά του. Η άδεια δόθηκε και μέσα σε έξι μήνες οι Ασσύριοι είχαν εξαπλωθεί σε κάθε πόλη της Ρωσίας, αλλά και σε χώρες όπως η Ουκρανία και η Γεωργία. Έζησαν τη Ρωσική Επανάσταση του 1917 και μέχρι το 1922 είχαν συγκεντρωθεί στην πόλη Νοβροσίνσκι ελπίζοντας να γυρίσουν πίσω στην πατρίδα.

Η σφαγή στη Σιμέλε

Γιατί όμως τιμάται η συγκεκριμένη η 7^η Αυγούστου; Το 1933 στο νεοσύστατο κράτος του Ιράκ Ασσύριοι χωρικοί σφαγιάστηκαν στην πόλη Σιμέλε από Ιρακινούς στρατιώτες και Κούρδους ατάκτους, σε ένα μακελειό που άρχισε στις 7 Αυγούστου. Πάνω από 3.000 Ασσύριοι –άντρες, γυναίκες και παιδιά– δολοφονήθηκαν.

Το ασσυριακό διεθνές πρακτορείο ειδήσεων AINA σταχυολογεί για τη σφαγή της Σιμέλε μαρτυρία του Καθολικού Πατριάρχη της Ασσυριακής Εκκλησίας της Ανατολής Μαρ Εσάι Σιμούν XXIII: «Κορίτσια βιάστηκαν και υποχρεώθηκαν να βαδίζουν γυμνά μπροστά στους Ιρακινούς διοικητές. Παιδιά σαρώθηκαν από τις ρόδες στρατιωτικών οχημάτων. Έγκυες γυναίκες ανασκολοπίστηκαν. Παιδιά πετάχτηκαν στον αέρα και έγιναν στόχοι των αιχμών δοράτων. Ιερά βιβλία χρησιμοποιήθηκαν για το κάψιμο των σφαγιασθέντων».

Οι Ασσύριοι στην Ελλάδα

Το 1922, εκείνη τη χρονιά του ξεριζωμού, οι Ασσύριοι με ένα χρυσό νόμισμα για εισιτήριο ξεκίνησαν ένα εξαντλητικό ταξίδι με το ελληνικό πλοίο «Κιβίσκι». Οι Τούρκοι όμως δεν επέτρεψαν την προσέγγιση σε τουρκικό λιμάνι, κι έτσι, μετά από αγγλοελληνική συμφωνία το πλοίο αγκυροβόλησε στη Μακρόνησο.

Στο νησί του μαρτυρίου αντιμετώπισαν πείνα, κακουχίες και αρρώστιες, με αποτέλεσμα καθημερινά να πεθαίνουν 9-10 άνθρωποι.

Επόμενος σταθμός των Ασσυρίων ήταν το Κερατσίνι, όπου έμειναν σχεδόν οκτώ μήνες πριν μετακινηθούν στην Καλαμάτα, όπου τους περίμενε ακόμα ένα κακό: χτυπήθηκαν από τρομερή επιδημία που ξεκλήρισε ολόκληρες οικογένειες. Οι εναπομείναντες μετακινήθηκαν στην Αθήνα, όπου δημιούργησαν μια προσωρινή κατασκήνωση στο Σταθμό Λαρίσης. Ο δρόμος τους τελείωσε σε Αιγάλεω και Μοσχάτο, όπου πια δημιούργησαν τα νοικοκυριά τους.

Η Πανελλήνια Ένωση Ασσυρίων ιδρύθηκε το 1926 στο Μοσχάτο με στόχο την ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Το 1934 αναγνωρίστηκε και επίσημα από το ελληνικό κράτος, και από τότε μέχρι σήμερα λειτουργεί με έδρα το Αιγάλεω.

Σήμερα η ασσυριακή κοινότητα στην Ελλάδα εκτιμάται ότι αριθμεί περί τα 12.000 άτομα. Πάγιο αίτημα προς την ελληνική Βουλή είναι η αναγνώριση και της Γενοκτονίας των Ασσυρίων, όπως έγινε με αυτή των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενιων.

—
1. Τον Σεπτέμβριο του 1914 οι Ασσύριοι βρίσκονταν σε θρησκευτικό πόλεμο με τους μουσουλμάνους Κούρδους. Πέτυχαν μάλιστα να τους διώξουν από το Κουρδιστάν και να τους περιορίσουν γύρω από τη Μοσούλη. Αυτοί τότε κατατάχθηκαν εθελοντικά στα στρατεύματα του σουλτάνου και αποτελούσαν τον αντάρτικο στρατό του σουλτάνου στον πόλεμο ενάντια στους Ασσύριους.