Ένα ακόμα γλυπτό του Γιώργου Κικώτη, φάρος μνήμης για τη γενοκτονία που υπέστησαν οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κοσμεί δημόσιο χώρο στην Ελλάδα.
Οι «Εθνομάρτυρες του Πόντου», όπως ονομάζεται η σύνθεση, τοποθετήθηκαν στο προαύλιο του μητροπολιτικού ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Καλαμαριά, κοντά στον ανδριάντα του μητροπολίτη Γερμανού Καραβαγγέλη.
Η απόφαση για την κατασκευή και τοποθέτηση του μνημείου ελήφθη από το Διοικητικό Συμβούλιο της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς το 2019, όταν συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από την ίδρυση του σωματείου στην ιστορική πατρίδα και 55 χρόνια από την επανίδρυσή του στην Καλαμαριά. Η Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς παραχώρησε χώρο για την τοποθέτηση του μνημείου.
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου, λίγες ημέρες προτού συμπληρωθούν 103 χρόνια από την έναρξη της πιο σκληρής φάσης του σχεδίου εξόντωσης των Ελλήνων του Πόντου. Στο χαιρετισμό του ο κ. Ιουστίνος τόνισε ότι το μνημείο περιγράφει τον ξεριζωμό των Ποντίων, προσθέτοντας ότι οι Πόντιοι θυσιάστηκαν για τους Μακεδόνες και αντιστρόφως.
Η γλυπτική σύνθεση είναι πάνω σε χαλκό και περιλαμβάνει πολλές λεπτομέρειες, τόσο από τα δραματικά γεγονότα της Γενοκτονίας όσο και από τον ξεριζωμό και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα. Επίσης αποτυπώθηκε ο παπα-Νικόλας Οικονομίδης, εκ Κρώμνης. «Πρόκειται για ένα πρόσφορο μνήμης και μία απόδειξη ότι όσο ζούμε θα τιμούμε», είχε δηλώσει στο pontosnews.gr ο πρόεδρος της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς Αναστάσιος Αντωνιάδης.
Ουσιαστικά είναι το πρώτο μνημείο για τον ποντιακό ελληνισμό που απέκτησε η προσφυγομάνα Καλαμαριά και η ολοκλήρωση ενός οράματος της Αδελφότητας Κρωμναίων.
Επίσης το σημείο τοποθέτησης κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, καθώς ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η Μητρόπολη της Καλαμαριάς, έχει χαρακτηριστεί ως τόπος φύλαξης κειμηλίων, εκκλησιαστικών και εθνικοπατριωτικών. Το πρώτο της κειμήλιο ήταν η πλάκα με τον μονοκέφαλο αετό, το έμβλημα των Κομνηνών που βρισκόταν στα τείχη της Τραπεζούντας. Σήμερα κοσμεί την πρόσοψη του ναού και βρίσκεται ακριβώς πάνω από την κύρια θύρα του.
