Εις την Σταύρωσιν (Μέρος Γ’)

Κοντάκιο του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού για την Πέμπτη της ε’ εβδομάδος των νηστειών με ακροστιχίδα: «του ταπεινού Ρωμανού αίνος».

Στο έργο του μακαριστού π. Ανανία Κουστένη αναφέρεται ως «κώδικας χωρίς τίτλο»¹. Οι Maas και Τρυπάνης το τιτλοφορούν «On the Crucifixion» (Εις την Σταύρωσιν), σύμφωνα με τη θεματολογία του². Τον τίτλο αυτό υιοθετεί και ο Ι.Γ. Κουρεμπελές στο δοκίμιο Γνώση ζοφοφόρος και γνώση ζωηφόρος μέσα από τη δραματουργία του κακού στο κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού «Εις την σταύρωσιν”»³.

Ελεύθερη απόδοση στη σύγχρονη μορφή της γλώσσας μας. Διαβάστε εδώ το Μέρος Α’ και εδώ το Μέρος Β’.

ις’. «Κι αν τώρα με κατηγορείς λέγοντας όσα λέγεις, ω Δράκοντα
μην το ξεχνάς: είμαι κι εγώ που σ’ έχω δει να στέκεις φοβισμένος· και τούτο περισσότερο με κάνει να τρομάζω.
Δεν σ’ είδα ‘γώ να σπαρταράς, δεν σ’ είδα ‘γώ να τρέμεις,
κακήν κακώς σαν σ΄ έδιωξε απ’ το νεκροταφείο;
Πες μου δεν σε ξωπέταξε απ’ το παιδί που κράταγες, της Χαναναίας την κόρη;
Κι ύστερα απ’ τον κωφάλαλο κείνον εκεί τον νέο,
Αυτός δεν σ’ αποξένωσε,
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα;»

ιζ’. «Αυτά που λες βρε Θανατά φοβούμαι πως τα ξέρω· όσο κι αν μέσα μου βαθιά να το δεχτώ δεν θέλω…
με τον αήττητο Χριστό βάλθηκα να παλέψω· να νικηθεί δεν γίνεται κι ας έχ’ και φύση ανθρώπινη που εύκολα νικιέται.
Την πάλη αυτή, όμως, εγώ δεν θα την παρατήσω.
Έχω κατέβει προ πολλού σε τούτην την παλαίστρα· έχω πια ήδη εκτεθεί
και αν αποχωρήσω… τελείως θα ξεφτιλιστώ στων θεατών τα μάτια.
Οπόταν, ας σηκώσουνε με πάσα αλαζονεία και πάλι το κεφάλι τους τούτοι οι Ιουδαίοι·
Όπως παλιά το κάνανε το ίδιο ας κάνουν πάλι, να μείνουν ασυγκίνητοι κι ανευλαβείς τελείως κι ας στέκεται ολοζώντανος μπροστά τους ο Θεός
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

ιη’. Σ’ αυτούς πηγαίνω το λοιπόν που αποτολμούν τα πάντα.
Η αυθάδειά τους θώρακας που τη φοράω και πάω
τώρα να αναμετρηθώ με τον Βηθλεεμίτη.
Για δες βρε αυτή η Βηθλεέμ… κόντρα μου πάει συνέχεια·
κάποιο της τέκνο θα βρεθεί πάντοτε να με βλάψει.
Εκεί η ρίζα του Δαβίδ, μα να κι ο απόγονός του,
κι αυτός ξεκίνησ΄ απ’ εκεί, για να με ξεριζώσει
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

ιθ’. Κίνησε ο φαρμακερός να πάει να συναντήσει τους φίλους του τους εκλεκτούς- της κοπριάς το άνθος.
Κι ο Θάνατος από μακριά του φώναξε και του είπε:
«Κοίτα καλά παμπόνηρε κι αν θέλεις ξανασκέψου· αν θες εγώ να εμπλακώ σ’ αυτήν την ιστορία,
εμένα τον κυρ-Θάνατο να μη μ’ υπολογίζεις,
δεν συμφωνώ απόλυτα μ’ αυτό που θα τολμήσεις.
Μόν’ αν μου κάνει νόημα και με καλέσει ο ίδιος, θα πλησιάσω στον Σταυρό.
Το να πεθάνει αδύνατο, αν δεν το θέλει ο ίδιος
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

κ’. Κι αφού καλά εννόησε του Θάνατου τους φόβους, έφτασ’ ο μαύρος Δράκοντας
μπροστά στους Ιουδαίους κι εδώ πια αναγάλλιασε, βρήκε όσα ζητούσε.
Στα χέρια τους τον σήκωσαν ψηλά οι Ιουδαίοι· πολύ τον περιποιήθηκαν, τον τίμησαν δεόντως και με χαρά του φώναζαν: «Έλα λοιπόν και δες
Αυτόν που και τον κόσμο και εσέ, έβαλε σε μπελάδες.
Μετά από τέτοιες προσβολές και τόσες μαστιγώσεις,
παρατημένη σάλπιγγα στο ξύλο κρεμασμένη, αυτό θυμίζει στον Σταυρό
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

κα’. Αν θα σου πούμε δα κι αυτό το νέο να το μάθεις, ακόμα περισσότερο πρόκειται να γελάσεις.
O ένας από τους δυο ληστές, λοιπόν, που δίκαια σταυρώθηκαν μαζί του ένθεν κι ένθεν,
σε μια στιγμή του φώναξε “Κύριε, μη με ξεχάσεις”».
Ακούγοντάς το ο διάολος, αντί για να γελάσει, τ’ αντίθετο: σκυθρώπιασε.
Έσκυψε το κεφάλι του, κραυγάζει πικραμένος:
«Αν και απάνω στον Σταυρό κερδίζει μαθητές,
φαντάσου μέσ’ στον τάφο πια τι πρόκειται να κάνει… θα τον πλαισιώσουν δάσκαλοι κι Αυτός θα τους διορίσει για να τους έχει βοηθούς, ώστε όλους να τους διδάξει
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

κβ’. Άρα, καταπώς φάνηκε δεν ζημιώθηκε ο Ιησούς καθόλου από το Πάθος.
Μάλλον, εγώ την έπαθα κι έφερα στο κεφάλι μου λόγους πολλούς για θρήνο.
Καλά έκανες Θάνατε, που δεν συμφώνησες σ’ αυτό και μ’ άφησες μονάχο.
Τ’ ακόμα πιο καλύτερο θα ήτανε αν τώρα, με λυπηθείς τον έρημο
και κάτω εκεί με πάρεις και τιμωρία πρέπουσα αρχίσεις να μου δίνεις.
Γιατί είναι τόση η ντροπή που δεν θα την αντέξω,
τόσο πολύ με ντρόπιασε με του Σταυρού το ξύλο
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

κγ’. Σωτήρα Συ ολόκληρου του γένους των ανθρώπων -και πιότερο όλων αυτών που πίστη έχουν σε Σένα
-ακόμα και οι άνομοι χωρίς να θέν’ το ‘μολογούν, χωρίς να θέν’ το λένε,
το ‘θελες και σταυρώθηκες, έστερξες να πεθάνεις.
Γιατί τα πόδια των ληστών τα χτυπήσαν, τα τσάκισαν,
αλλά όχι τα δικά Σου· για να το μάθουν όλοι πια και να το καταλάβουν:
κανένας δεν Σε έσυρε, κουβαλητός δεν πήγες, μονάχος Σου περπάτησες και στους νεκρούς επήγες.
Μόνος Σου Συ το άφησες το πνεύμα Σου να φύγει- το ήθελε και τ’ άφησε στα χέρια του Πατέρα
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

—