Τρία διηγήματα του «Παπαδιαμάντη της Ματσούκας», του σπουδαίου Πόντιου λαογράφου και συγγραφέα Γεώργιου Ι. Ζερζελίδη φιλοξενεί πλέον, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών στη σειρά Ποντιακά Παράφυλλα, αρ. 4, Αθήνα 2021.
Τα «αριστουργήματα», όπως τα χαρακτηρίζει στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου ο πρόεδρος της ΕΠΜ Χρήστος Γαλανίδης, είναι το Καλαντόνερον, η Σωνίτσα και το Ψωμίν.
Πρόκειται για διηγήματα γραμμένα στην ποντιακή διάλεκτο και στο ιδίωμα της Άνω Ματσούκας του Πόντου. Δεν αποτελούν τριλογία αλλά όλα είναι λαογραφικά και με διαφορετικό περιεχόμενο.
Το Καλαντόνερον είναι μια ηθογραφία της εποχής του συγγραφέα, στη Σωνίτσα παρουσιάζεται η θέση της γυναίκας από τη νεαρή ηλικία έως τα γεράματά της ενώ στο Ψωμίν αναδεικνύεται η αξία του ψωμιού στα δύσκολα χρόνια της παραμονής των Ελλήνων στον Πόντο.
Ποιος ήταν ο Γεώργιος Ι. Ζερζελίδης
Ο Γεώργιος Ζερζελίδης γεννήθηκε στη Ζάβερα της Ματσούκας, όπου και έμαθε τα πρώτα γράμματα. Εκεί τελείωσε και το Σχολαρχείο και στη συνέχεια φοίτησε στο Φροντιστήριο Τραπεζούντας, το οποίο τελείωσε το 1914 με άριστα. Έγινε δάσκαλος στη Ζάβερα για έναν χρόνο και το 1918 έφυγε για τη Ρωσία μετά την υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τον Πόντο.
Όπως αναφέρεται στην Εγκυκλοπαίδεια ποντιακού ελληνισμού (εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη), στη Ρωσία ήταν δάσκαλος σε ελληνικές κοινότητες ως το 1923, οπότε ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στους Σιταγρούς Δράμας.
Διορίστηκε δάσκαλος στο ίδιο χωριό, όπου υπηρέτησε μέχρι το 1939. Ήταν εξαιρετικός εκπαιδευτικός, με παιδαγωγικές αρχές. Ίδρυσε ένα υποδειγματικό σχολείο με σχολικό κήπο, με βιβλιοθήκη, με μαθητική κοινότητα κτλ. Μετατέθηκε στην Αθήνα, όπου υπηρέτησε ως το 1955, οπότε συνταξιοδοτήθηκε. Από το 1935 ασχολήθηκε με τη λαογραφία και ειδικότερα της Ματσούκας. Συγκέντρωσε άφθονο λαογραφικό υλικό και συνεργάστηκε με πολλά ποντιακά περιοδικά.
Πλην των λογοτεχνικών έργων που κυκλοφορούν στην έκδοση της ΕΠΜ έχει συγγράψει και τρία λαογραφικά (Ανέκδοτα Ματσούκας, Παραμύθια Ματσούκας και Τοπωνυμικό της Άνω Ματσούκας). Κατά καιρούς ωστόσο έγραψε μελέτες και γλωσσολογικά άρθρα ως συνεργάτης του Αρχείου του Πόντου, όπως Οι παραγωγικές καταλήξεις στην ποντιακή διάλεκτο, Ο ήλιος στα μνημεία λόγου της Άνω Ματσούκας κ.ά. Επίσης έγραψε και επιμελήθηκε το βιογραφικό λεύκωμα Ιωακείμ Σαλτσής – 1893-1968 (Αθήνα 1973).
