pontosnews.gr
Τετάρτη, 27/09/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας: Το τελευταίο βυζαντινό προπύργιο

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος

5/02/2019 - 11:24πμ
Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας: Το τελευταίο βυζαντινό προπύργιο - Cover Image

(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Σταυροφόρους το 1204 ήταν από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ελληνικής Ιστορίας, αφού εκτός από την ανθρώπινη τραγωδία και την καταστροφή έργων πολιτισμού που έφερε, σηματοδότησε το τέλος του ιστορικού ελληνισμού ως μεγάλης, οικουμενικής δύναμης. Μέσα στο χάος των επομένων αιώνων, σκόρπιες ρωμαίικες εστίες αντίστασης θα προσπαθήσουν να περισώσουν ό,τι μπορούν από τα περασμένα μεγαλεία, μέσα από έναν αγώνα επιβίωσης κατά εισβολέων από την Δύση, την Ασία και τα Βαλκάνια.

Ανατολικά της βεβηλωμένης Βασιλεύουσας, στις ακτές και τα βουνά του Πόντου, γεννήθηκε και έζησε για 250 χρόνια το τελευταίο ελληνορθόδοξο κράτος: Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

Η περίοδος πριν από το 1204 χαρακτηρίστηκε από πολιτικό χάος και αποσχιστικά κινήματα κατά μήκος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία παρέπαιε υπό την ανίκανη κυβέρνηση της δυναστείας των Αγγέλων.

Λίγες εβδομάδες πριν οι Λατίνοι μπουν στην Πόλη, οι τελευταίοι άνδρες απόγονοι του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Κομνηνού, ο Αλέξιος και ο Δαβίδ, αποφάσισαν να διεκδικήσουν για δικό τους κράτος τις παρευξείνιες ακτές. Οδηγώντας το στρατό που τους παρείχε η θεία τους Θάμαρ, βασίλισσα της Γεωργίας, κατέλαβαν όλη σχεδόν την ακτογραμμή του Πόντου και της Παφλαγονίας, μέχρι την Ηράκλεια στα δυτικά.

Στα εδάφη τους περιλαμβανόταν και η Περατεία, το νότιο τμήμα της χερσονήσου της Κριμαίας. Ο πληθυσμός του Πόντου, που είχε ευχάριστη ανάμνηση της διοίκησής του από τον Ανδρόνικο λίγες δεκαετίες νωρίτερα, αγκάλιασε τους νέους ηγεμόνες.

Κουβαλώντας τη βαριά και ένδοξη κληρονομιά της δυναστείας των Κομνηνών, ο Αλέξιος κήρυξε το κράτος του συνεχιστή της διαλυμένης από τους Φράγκους Ρωμανίας και διεκδίκησε τον τίτλο του «βασιλέως των Ρωμαίων». Αυτή η κίνηση έφερε αμέσως το νέο κράτος της Τραπεζούντας σε σύγκρουση με τους Ρωμαίους της Νίκαιας.

Παρότι η επέκταση της Νίκαιας προς τα ανατολικά και η κατάληψη της Σινώπης από τους Σελτζούκους έβγαλε σχετικά νωρίς την Τραπεζούντα έξω από το παιχνίδι της ανακατάληψης της Κωνσταντινουπόλεως, οι βασιλείς της συνέχισαν να φέρουν τον αυτοκρατορικό τίτλο ως το 1282, οπότε ήρθαν σε συμφωνία με τους Παλαιολόγους. Στη συνέχεια ο ηγεμόνας του Πόντου θα ονομαζόταν «αυτοκράτωρ πάσης Ανατολής, Ιβηρίας και Περατείας».

Παρ’ όλα αυτά οι Μεγάλοι Κομνηνοί, όπως ονομάστηκε ο βασιλικός κλάδος της Τραπεζούντας, κράτησαν ζωντανή την πολιτική παράδοση, κτίζοντας τη δική τους Αγία Σοφία και ιδρύοντας την μονή Διονυσίου στο Άγιον Όρος.

Καθ’ όλην την ύπαρξή της η Τραπεζούντα βρισκόταν σε πολεμικό ή διπλωματικό αγώνα με τους γείτονές της. Αμέσως απειλήθηκε και πολιορκήθηκε από τους Σελτζούκους, με τους οποίους όμως συμμάχησε το 1243 εναντίον της εισβολής των Μογγόλων. Μεγάλο κίνδυνο αποτελούσε και η παρουσία των στόλων της Γένοβας και της Βενετίας στον Εύξεινο Πόντο, οι οποίες πίεζαν για να τους δοθούν οικονομικά προνόμια. Ούτε με τη Γεωργία οι σχέσεις ήταν πάντοτε καλές.

Η χρυσή εποχή της Τραπεζούντιας αυτοκρατορίας ήταν ο 14ος αιώνας. Η ίδια η πρωτεύουσα, λόγω της στρατηγικής της θέσης στα σύνορα με την Περσία, έγινε βασικός κόμβος στο Δρόμο του Μεταξιού και κοσμοπολίτικο εμπορικό κέντρο.

Η βασιλική αυλή συνάρπαζε με τη λαμπρότητά της, όπως και οι βασιλοπούλες της με την ομορφιά τους. Η Τραπεζούντα απέκτησε πολύ μεγάλη φήμη στη Δύση, αποτυπωμένη ως τόπος πλούτου και ευτυχίας. Η κατοχή του τίτλου του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας ήταν, άλλωστε, μία από τις φαντασιώσεις του Δον Κιχώτη στο μυθιστόρημα του Θερβάντες. Ο βίος και η τελική πτώση της ποντιακής πρωτεύουσας απαθανατίστηκε σε αρκετούς πίνακες.

Τα τείχη της Τραπεζούντας σε χαρακτικό του 1875 (φωτ.: commons.wikimedia.org)

Όπως η Κωνσταντινούπολη και ο Μυστράς των Παλαιολόγων έγιναν κέντρα μάθησης και καλλιτεχνικής δημιουργίας, έτσι και η Τραπεζούντα των Μεγαλοκομνηνών συγκέντρωσε λογίους, φιλοσόφους και επιστήμονες γύρω από το θρόνο.

Ανάμεσά τους ήταν ο κληρικός Γρηγόριος Χιονιάδης, ο οποίος με την υποστήριξη του βασιλέα ταξίδεψε στην Περσία για να μάθει μαθηματικά και αστρονομία. Όσο έμεινε στην Ταυρίδα, όπου διατέλεσε και μητροπολίτης, ο Γρηγόριος μετάφρασε στα ελληνικά αστρονομικούς πίνακες και άλλα έργα της περσικής επιστήμης, τα οποία έφερε μαζί του στην Τραπεζούντα και άνοιξε σχολή.

Στον Γρηγόριο Χιονιάδη πιστώνεται η εισαγωγή του αστρολάβου στην Ευρώπη, όπως και ορισμένων περσικών συγγραμμάτων τα οποία ίσως επηρέασαν μετέπειτα αστρονόμους όπως ο Κοπέρνικος στη διατύπωση της ηλιοκεντρικής θεωρίας.

Ο 15ος αιώνας σήμανε το τέλος της ευημερίας και ανεξαρτησίας του Πόντου, καθώς οι Μεγαλοκομνηνοί ενεπλάκησαν σε εμφύλιους πολέμους. Τελικά ήταν η δύναμη της νέας τουρκικής δυναστείας των Οθωμανών που θα έβαζε ταφόπλακα και σε αυτό το ελληνορθόδοξο κράτος.

Με την Κωνσταντινούπολη στα χέρια του ήδη από το 1453, ο Μωάμεθ ο Πορθητής πολιόρκησε την Τραπεζούντα, η οποία και παραδόθηκε το 1461. Ο τελευταίος αυτοκράτορας, Δαβίδ Κομνηνός, εξορίστηκε μαζί με την οικογένειά του στην Αδριανούπολη. Δύο χρόνια αργότερα όμως ο Μωάμεθ διέταξε την εκτέλεσή του, υποψιαζόμενος κάποια συνομωσία. Ο Δαβίδ και οι γιοι του αποκεφαλίστηκαν, αφού πρώτα αρνήθηκαν να ασπαστούν το Ισλάμ.

Για το Ποντιακό Ρωμαίικο άρχιζε η σκληρή περίοδος της οθωμανικής κατοχής. Ο Πόντος ήταν ο πρώτος που μοιρολόγησε την Άλωση της αυτοκρατορίας, πρώτος κραύγασε «Πάρθεν η Ρωμανία». Ήταν όμως και ο πρώτος που είδε το φως της ελπίδας να ξεπροβάλει πάνω από τα Τάρταρα.

Η Ρωμανία κι αν πέρασε, ανθεί και φέρει κι άλλο.

Μάριος Νοβακόπουλος
Φοιτητής διεθνών, ευρωπαϊκών και περιφερειακών σπουδών.

• Πηγή: mnovakopoulos.blogspot.com.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Τα ερείπια του αρχαίου θεάτρου (φωτ.: flickr.com / Karl Baron)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Το σύστημα διοίκησης της αρχαίας Σπάρτης (Μέρος Β’)

18/09/2023 - 9:20μμ
ΙΣΤΟΡΙΑ

Μάχη του Μυριοκέφαλου: Σαν σήμερα, στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, χάθηκε η τελευταία ελπίδα των Βυζαντινών

17/09/2023 - 1:53μμ
(Φωτ.: flickr.com / 
Karl Baron)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Το σύστημα διοίκησης της αρχαίας Σπάρτης (Μέρος Α’)

17/09/2023 - 10:20πμ
(Πηγή: exploringgreece.tv)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Σαν σήμερα, το 1829, η Μάχη της Πέτρας στη Βοιωτία – Ο ρόλος του Δημήτριου Υψηλάντη και η συμβολή του Γεωργίου Σκουρτανιώτη

12/09/2023 - 11:39πμ
Η Σμύρνη 7 μήνες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, στα τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου 1923. Η λήψη της φωτογραφίας, στην οποία απεικονίζονται τα κατεστραμμένα από τη φωτιά κτήρια, έγινε από ελληνικό πλοίο που μετέβη στη Σμύρνη για την παραλαβή Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ποιος πυρπόλησε τη Σμύρνη; Ο Τζορτζ Χόρτον έχει δείξει τις ευθύνες της Ευρώπης

3/09/2023 - 5:36μμ
Από την τελετή αποκαλυπτηρίων του «Δισκοβόλου», μια δωρεά του Κοτυωρίτη Ευριπίδη Κ. Κεχαγιά στο Δήμο Νέας Υόρκης (πηγή: «Από τη ζωή του Πόντου: Λαογραφικά Κοτυώρων», του Ξενοφώντα Άκογλου)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Πώς ένας δισκοβόλος στη Νέα Υόρκη ένωσε έναν γλύπτη από την Ανατολική Ρωμυλία και έναν επιχειρηματία από τα Κοτύωρα

26/08/2023 - 10:12πμ
Η Παναγία Σουμελά το 1900, σε καρτ ποστάλ (φωτ.: αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Παναγία Σουμελά, η μονή που πήρε προνόμια και από τους σουλτάνους μετά την Άλωση της Τραπεζούντας

15/08/2023 - 7:00μμ
Το κτήριο του νοσοκομείου το 1910 (φωτ.: hippocratio.gr)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Προσφυγικό Νοσοκομείο Αθηνών: Ιδρύθηκε για τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής – Λειτουργεί μέχρι σήμερα

31/07/2023 - 9:10μμ
Γκραβούρα για τις σφαγές στη Μακρινίτσα (πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Τόνια Μανιατέα)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Τσαρλς Ογκλ: Ο Βρετανός φιλέλληνας ήταν ο πρώτος δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε στην Ελλάδα

29/07/2023 - 11:59πμ
Κουρήτες χορεύουν τον Πυρρίχιο «σκεπάζοντας» τα κλάματα του μικρού Δία, για να τον γλιτώσουν από τον πατέρα του, Κρόνο
ΙΣΤΟΡΙΑ

Μια έναστρη νύχτα με Πυρρίχιους στον Πόντο, το 400 π.Χ. – Ναϊλί που ‘κ’ εβρέθεν!

13/07/2023 - 8:48μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

e-ΕΦΚΑ: Από 1η Οκτωβρίου η ηλεκτρονική αίτηση απονομής εφάπαξ

58 λεπτά πριν
Έργο της Σ. Αμπερίδου με διάχυτο το ποντιακό στοιχείο (από την αφίσα της έκθεσης)

Έκθεση ζωγραφικής: Η «Πατριδογνωσία του Πόντου» της Σοφίας Αμπερίδου ταξιδεύει στο Ντίσελντορφ

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EPA / Narek Aleksanyan)

Ναγκόρνο Καραμπάχ: Ερημώνει η περιοχή, καθώς τα δύο τρίτα του πληθυσμού έχουν καταφύγει στην Αρμενία – Το Μπακού επιβεβαιώνει τη σύλληψη του Ρούμπεν Βαρντανιάν

2 ώρες πριν

Φορολοταρία Σεπτεμβρίου: Έγινε η κλήρωση της ΑΑΔΕ για κέρδη από 1.000 έως 50.000 ευρώ

3 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: EUROKINISSI / Μιχάλης Καραγιάννης)

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Σε λειτουργία από σήμερα η πλατφόρμα «Μάθε πού ψηφίζεις» – Ιδιαίτερα σημαντική για τις περιοχές που επλήγησαν από τις πλημμύρες

3 ώρες πριν
Κακοκαιρία «Elias»: Πλημμυρισμένη η λ. Δροσιάς Σταμάτας στον Διόνυσο (φωτ.: EUROKINISSI / Μιχάλης Καραγιάννης)

Κακοκαιρία «Elias»: Επικαιροποίηση του έκτακτου δελτίου της ΕΜΥ – Σε δύο φάσεις τα έντονα φαινόμενα – Ποιοι νομοί αναμένεται να πληγούν σήμερα

4 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign