pontosnews.gr
Δευτέρα, 6/02/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ο θίασος των Μωμόγερων από τα… παλιά, όπως ήταν στον Πόντο

Οι λαϊκοί αυτοσχέδιοι θίασοι έκαναν την εμφάνισή τους κατά το Δωδεκαήμερο

26/12/2022 - 9:44πμ
Ο θίασος των Μωμόγερων από τα… παλιά, όπως ήταν στον Πόντο - Cover Image

Οι Μωμόγεροι του ΚΟΠΑ στην Καλλιθέα το 1975

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Σατιρική κωμωδία, απομεινάρι των ρωμαϊκών καλάντων διότι διατηρούν τις μεταμφιέσεις και τα γλέντια, ακόμα και ποντιακά καρναβάλια. Τα Μωμο(γ)έρια μπορεί κανείς να τα περιγράψει με διάφορους τρόπους· ένα εθιμικό δρώμενο που πλέον για τον τρόπο που παρουσιάζεται στα ποντιακά χωριά της Κοζάνης από τους απόγονους των προσφύγων έχει κατακτήσει μία θέση στον κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Μάλιστα ο Δημήτρης Οικονομίδης στο Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος (1927) θεωρεί τους Μωμόγερους «λείψανον αρχαίου εθίμου ή αγροτικήν εορτήν συμβολίζουσαν την νάρκην της φύσεως κατά τον χειμώνα και την αναβίωσιν αυτής κατά την άνοιξιν […], ή υποτυπώδη παράστασιν σκοπόν εχούσις της δεισιδαιμόνος αποτροπής των κακών».

Οι λαϊκοί αυτοσχέδιοι θίασοι έκαναν την εμφάνισή τους κατά το Δωδεκαήμερο.

Ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος από το Σταυρίν της επαρχίας Χαλδίας στην Ποντιακή Εστία (1953, τχ. 38-39) περιγράφει όσα είχαν ζήσει οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς στον Πόντο. Όπως εξηγεί, το συγκεκριμένο δρώμενο καυτηριάζει την ανηθικότητα και τη σκληρή και βάναυση συμπεριφορά, και διακωμωδεί και γελοιοποιεί τον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης εξευτελίζοντας το επίσημο όργανό της.

Στις αγροτικές και απομονωμένες περιοχές του Πόντου, σημειώνει, τα Μωμογέρια ήταν μια μορφή διασκέδασης και μάλιστα μεταξύ του κοινού περιλαμβάνονταν και Τούρκοι. «Συνέρρεον άπαντες ανεξαρτήτως ηλικίας και παρηκολούθουν όλας τας επαναληπτικώς διδομένας παραστάσεις από της πρώτης μέχρι της τελευταίας τηρούντες αδιάπτωτον το ενδιαφέρον αυτών και αμείωτον το ευάρεστον συναίσθημα της απολαύσεως», γράφει ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος.

Ο θίασος αποτελούνταν από τα εξής πρόσωπα:

• Ο Αλογάς (ατλής) ή τερέπεης (=τιμαριούχος). Συνήθως φορούσε την τοπική ενδυμασία (ζίπκα), κομψά πέδιλα (τσάπουλα), μεταξωτό χιτώνα (τσιπάν), μεταξωτή ζώνη (ταραπολούζ’) και στο κεφάλι είχε χρυσοποίκιλτο μεταξωτό μαντήλι (κοτσοΰρ’). Προκειμένου να φαίνεται ότι είναι έφιππος στερέωνε δύο κοντάρια, ένα στα αριστερά και ένα στα δεξιά, τα οποία κατέληγαν κεφαλή αλόγου, ενώ το πίσω μέρος τους καλυπτόταν από το χιτώνα. Επίσης κρατούσε τα «χαλινάρια» με το αριστερό και ένα μαστίγιο ή ραβδί με το δεξί χέρι.
• Ο Κιζίρ (=κλητήρας του χωριού) ή ο κυρίως μωμόγερος. Φορούσε ακατέργαστο δέρμα τράγου, στην πλάτη είχε κάτι για να τον προστατεύει από τα χτυπήματα του τερέπεη και στο κεφάλι έφερε ένα κωνοειδές δερμάτινο κάλυμμα (κιουλάχ’) από το οποίο κρεμόταν ένα κουδούνι και δερμάτινη προσωπίδα. Στη δε ζώνη του είχε κρεμασμένα πολλά κουδούνια, σκόρδα και δερμάτινες λωρίδες. Στο δεξί χέρι κρατούσε χατζάρα και στο αριστερό ένα κοντό ραβδί. Η περιβολή του θεωρούνταν ιδιαιτέρως κωμική και προκαλούσε το αβίαστο γέλιο του κοινού.
• Ο Κορ-Σεϊτάν (=διάβολος). Η ενδυμασία του ήταν μαύρη, η προσωπίδα ανάλογη με κέρατα, και είχε και ουρά. Κρατούσε δύο λεπτές ράβδους. Ο θίασος ίσως είχε και τον μικρόν δάβολον με αντίστοιχη περιβολή.
• Ο Γατής (καδής, =δικαστής). Φορούσε κατάλευκο χιτώνα μέχρι τους αστραγάλους και ογκώδες σαρίκι με προσωπίδα που παρέπεμπε σε σεβάσμιο γέροντα.
• Ο Δίκολον. Αδελφός του Κιζίρ, ντυμένος φτωχικά. Στην πλάτη του κουβαλούσε τον άλλο αδερφό τους που τον σκότωσε ο τερέπεης.
• Ο Ζαπτιάς (=χωροφύλακας) φέρει στολή και όπλο.
• Η Νύφη (νύφη του Κιζίρ). Το ρόλο «κρατούσε» νέος χωρίς μουστάκι που φορούσε γυναικεία ενδύματα και στολιζόταν σαν νύφη.
• Ο Δατρόν (=ιατρός). Φορούσε γυαλιά και ψηλό καπέλο και κρατούσε μια θήκη ή ένα σακίδιο με τα φάρμακα.

Το θίασο συμπλήρωνε ο λυράρης που συνήθως φορούσε ζίπκα, και ένα-δύο ακόμα πρόσωπα που αναλάμβαναν να μαζέψουν τις προσφορές από τους θεατές, που συνήθως ήταν κεράσματα ή μικροποσά.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: pixabay.com. Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Τη Χριστού» — Ο Ιωάννης Αβραμάντης γράφει για τα Χριστούγεννα στον Πόντο

7/01/2023 - 12:46πμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Ρουγκατσάρια και παγάνα» – Η καταγωγή των λέξεων και τα έθιμα των Φώτων σε Ρούμελη και Θεσσαλία

6/01/2023 - 12:21πμ
(Φωτ.: αρχείο ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ευάγγελος Μπουγιώτης)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακά έθιμα της παραμονής των Θεοφανίων: Το σταύρωμαν και το μνημοκέρε

5/01/2023 - 11:01πμ
(Φωτ.: EUROKINISSI / Γιώργος Ευσταθίου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το έθιμο της βασιλόπιτας, μια σπουδαία συμβολική πράξη για τη νέα χρονιά

1/01/2023 - 7:14μμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο ποντιακός Καζαμίας: Οι 12 μήνες σε 12 δίστιχα στην ποντιακή διάλεκτο

1/01/2023 - 1:21μμ
Άποψη από το Σταυρίν της Χαλδίας. Διακρίνεται τμήμα της ενορίας Μονοβάντων, στο βάθος η κορυφή του όρους Θήχης και κάτω δεξιά η Ασσερίειος Σχολή (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παραμονή Πρωτοχρονιάς στο Σταυρίν της Χαλδίας – Ποντιακά ήθη και έθιμα

31/12/2022 - 7:33μμ
«Το κελάρι», σκίτσο του Χρήστου Δημάρχου (πηγή: «Αρχείον Πόντου», τόμος 38)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Τζίρα για τα κάλαντα για την Πρωτοχρονιά

31/12/2022 - 3:05μμ
Οικογένεια Ελλήνων Ποντίων, Κερασούντα, 1910 (πηγή: Eπιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το καλάντασμαν περιμένουν τα παιδιά των ποντιακών οικογενειών τα Χριστούγεννα

25/12/2022 - 9:15πμ
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Χριστού ’ς σην ξενιτείαν: Ποίημα του Ηλία Τσιρκινίδη για τα Χριστούγεννα του ξενιτεμένου

25/12/2022 - 7:50πμ
Μωμόγεροι από τα Αλωνάκια Κοζάνης, το 1954
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι νέοι Μωμόγεροι – Άρθρο του Ηλία Μελανοφρύδη από το 1953

24/12/2022 - 10:58μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Επιμένει και σήμερα η κακοκαιρία «Μπάρμπαρα» – Συνεχίζεται ο χιονιάς κι ο παγετός

18 λεπτά πριν
Σε πλήρη ετοιμότητα και επαγρύπνηση καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας πρόκειται να παραμείνουν όλες οι κρατικές δυνάμεις, υπό το συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (φωτ.: EUROKINISSI/Μιχάλης Καραγιάννης)

Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Τι θα παραμείνει κλειστό, ποιοι θα εργαστούν από το σπίτι και ποιοι θα πάνε αργότερα στη δουλειά τους

8 ώρες πριν
Σκοπιανοί κρατούν πλακάτ με την εικόνα του Γκότσε Ντέλτσεφ έξω από την εκκλησία του Αγίου Σωτήρος όπου βρίσκεται ο τάφος του την ημέρα των εκδηλώσεων για τα 151 χρόνια από τη γέννησή του (Φωτ.: EPA/Georgi Licovki)

Σκόπια: Ηρεμία στη γιορτή για τον Γκότσε Ντέλτσεφ λόγω «βλάβης» στα ηλεκτρονικά συστήματα του τελωνείου

9 ώρες πριν
Μεγάλος πρωταγωνιστής για τους «ερυθρόλευκους» ο πρώην «ασπρόμαυρος» Αλέξανδρος Πασχαλάκης (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/Βασίλης Βερβερίδης)

Super League: Ισόπαλο το ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός – Επέστρεψε στην κορυφή ο Παναθηναϊκός

9 ώρες πριν
Ο Ιωνικός πέτυχε την ανατροπή και έκανε αποφασιστικό βήμα για την παραμονή του στη Basket League (φωτ.: EUROKINISSI/Μάρκος Χουζούρης)

Basket League: Νίκη ο Ιωνικός – Αναβολή για «αιώνιους»

9 ώρες πριν
Ο πάπας Φραγκίσκος χαιρετά πιστούς σε ενορία της Ρώμης (φωτ.: EPA/Angelo Carconi)

Πάπας Φραγκίσκος: «Αμαρτία και αδικία» οι νόμοι που διώκουν τους ΛΟΑΤΚΙ+

9 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign