pontosnews.gr
Τρίτη, 9 Μαρτίου, 2021
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Παραμονή Πρωτοχρονιάς στην Αμισό μεταμφιέζονταν σε κατσίκες

Το ιδιαίτερο πρωτοχρονιάτικο έθιμο στο χωριό Αντρεάντων της Αμισού

31/12/2017 - 5:28μμ
Παραμονή Πρωτοχρονιάς στην Αμισό μεταμφιέζονταν σε κατσίκες - Cover Image
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Το δρώμενο «τ’ Αιιδίτσας» τελούνταν στο χωριό Αντρεάντων της Αμισού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ένας άντρας μεταμφιεζόταν σε κατσίκα: Φορούσε μακρύ φουστάνι που έφτανε μέχρι τους αστραγάλους, και στο κεφάλι φορούσε το δέρμα της κεφαλής κατσίκας. Δύο κομμάτια ξύλο ήταν προσαρμοσμένα στα σαγόνια της μάσκας. Ο μεταμφιεσμένος κρατούσε τις άκρες των ξύλων και τα ανοιγόκλεινε προκαλώντας ανάλογο κρότο με το ανοιγοκλείσιμο του σαγονιού. Τον συνόδευαν δύο άλλοι. Ο ένας έπαιζε λύρα, ενώ ο άλλος κρατούσε το δισάκι για τη συλλογή και μεταφορά των δώρων. Με το σούρουπο ο όμιλος άρχιζε την επίσκεψη στα σπίτια.

Εκεί ο μεταμφιεσμένος επιδιδόταν σε χορό με τη συνοδεία της λύρας και του τραγουδιού του λυράρη, που ήταν το ακόλουθο:

Αιιδίτσα μ’ βόσκεται, συρίζ’ ατεν και κλώσκεται
κι εγώ τινάν αγαπώ ταραπολούζ’ ζώσκεται

[Βόσκει το μικρό κατσίκι υπακούοντας στα σφυρίγματά μου,
κι αυτή που αγαπώ εγώ μεταξωτή ζώνη ζώνεται].

Μερικοί λυράρηδες τραγουδούσαν το ακόλουθο τουρκόφωνο τραγούδι:

– Κετσιτσί μ’ κερτσιτσί μ’ γιολ μπιλμέζ.
– Κερβανά καρούς τα γκελ.
– Ολάν τσοπάν, κοϊνλαρού κουτσένε.
– Αγιαγού μ’ τοπάλ τα κουτέμιορούμ, τζανού μ’.
– Κετσιτσί μ’ κετσιτσί μ’ γιαλ ετέρ πεσ ον παρά καρ ετέρ
τσορέκ’ τα βερσένε γιαγλανούρ.

[– Το κατσίκι μου το κατσίκι μου δεν ξέρει το δρόμο.
– Στο κοπάδι ανάμιξέ το κι έλα.
– Τσομπάνε, βόσκα τα πρόβατα.

– Το πόδι μου είναι κουτσό και δεν μπορώ να τα βοσκήσω, ψυχή μου.
– Το κατσίκι μου, το κατσίκι μου βόσκει. Πέντε δέκα παράδες κέρδος κάνει.
Κι αν του δώσεις τσουρέκι παχαίνει].

Το δρώμενο, που εκτός από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τελούνταν μερικές φορές και κατά την παραμονή των Χριστουγέννων, έχει κοινά σημεία με τις αρχαιοελληνικές αγροτικές γιορτές και τη λατρεία του θεού Διόνυσου. Τα κοινά αυτά σημεία είναι τα ακόλουθα:

  • Ο χρόνος τέλεσης. Το δρώμενο της Αιιδίτσας τελούνταν κατά το χρονικό διάστημα του β΄ δεκαπενθημέρου του Δεκεμβρίου. Το διάστημα αυτό αποτελεί μέρος του αρχαίου αττικού μήνα Ποσειδεώνα κατά τον οποίο, εκτός από τις άλλες γιορτές, τελούνταν τα Αλώα, αγροτική γιορτή προς τιμή της Δήμητρας, της Κόρης και του Διόνυσου, για την ευόδωση της βλάστησης, καθώς και τα Διονύσια «κατ’ αγρούς» στους δήμους της Αττικής, με πομπή και ασκωλιασμούς, προς τιμήν του Διόνυσου.
  • Η μεταμφίεση. Ο πρωταγωνιστής της Αιιδίτσας έφερε κεφαλοστολή από δέρμα κατσίκας, αλλά και τραγόμορφοι και τραγόποδες οι Σάτυροι και Σειληνοί, μισοάνθρωποι και μισοζώα, ακολουθούσαν τον πολυπαθή θεό Διόνυσο στις περιπέτειές του.
  • Η χρήση μουσικών οργάνων. Ο αυλός, το τύμπανο και άλλα μουσικά όργανα, μαζί με τους ύμνους προς τον θεό Διόνυσο, έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στα βακχικά πανηγύρια. Αλλά και στο δρώμενο της Αιιδίτσας, που τελούνταν στο Αντρεάντων της Αμισού, η λύρα, τα τραγούδια και ο χορός βοηθούσαν τον θεατή να μεταφερθεί νοερά σε βακχικό πανηγύρι της Αρχαιότητας.

Τα προσφερόμενα δώρα στον αυτοσχέδιο θίασο δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να θεωρούνται μια μορφή αργυρολογίας. Αποτελούσαν απλώς μια έκφραση ευχαριστίας σ’ αυτούς που υποβάλλονταν στον κόπο να διατηρούν τη ζωογόνα παράδοση.

Γ. Χατζόπουλος

  • Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Εικόνα από το βιβλίο «Ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί». Το σκίτσο έχει φιλοτεχνήσει ο Χρήστος Δημάρχου
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δεισιδαιμονίες και προλήψεις για την έγκυο, τη λεχώνα και το βρέφος στον Πόντο

8/03/2021 - 11:52πμ
Πόντιοι και Πόντιες από τη Σαμψούντα (φωτ.: αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου με ποντιακά δίστιχα: Το παράπονο, ο έρωτας, ο χωρισμός

14/02/2021 - 12:27μμ
Χαψία σε αγορά της Τραπεζούντας (φωτ.: Anadolu)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Φεβρουάριος και Μάρτιος οι μήνες των χαψίων στον Πόντο

8/02/2021 - 8:11μμ
(Πηγή: YouTube)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Εκάεν και το Τσάμπασιν» ερμηνεύει η Μερβέ Τανρίκουλου από την Τραπεζούντα (video)

7/02/2021 - 9:09πμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο χουτζήμπασης των ποντιακών γάμων

19/12/2020 - 11:36πμ
(Φωτ.: facebook / Χρήστος Αηδονίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Τονάκ’ς και ο Τσάντζας

18/12/2020 - 9:10πμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική: Το σκόρδο στον Πόντο

14/12/2020 - 2:56μμ
Καρτ ποστάλ από το Καρς, του 1917 (συλλογή Κωνσταντίνου Παυλίδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αε-Σπυρίδων και τα ημέρας

12/12/2020 - 5:19μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα κοσμήματα και τα δώρα του αρραβώνα στον Πόντο

9/12/2020 - 9:32πμ
(Φωτ.: commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Τι ήταν και πώς θεραπεύονταν τα ανεμικά

26/11/2020 - 9:26πμ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: αρχείο ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Στη μάχη κατά του κορονοϊού δύο μεγάλες ιδιωτικές κλινικές στην Αττική (video)

10 λεπτά πριν
(Φωτ.: EPA / Christophe Petit Tesson)

Οι Ιάπωνες έφτιαξαν «σούπερ» σύριγγα για το εμβόλιο της Pfizer

36 λεπτά πριν
Ο επίκουρος καθηγητής της επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ (φωτ.: Αρχείο του Κυριάκου Χατζηκυριακίδη)

Η Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ ρίχνει γέφυρα, από το χθες του Πόντου και της Μικράς Ασίας στο σήμερα

2 ώρες πριν
(Φωτ.: facebook.com/nikos.xanthopoulos.969)

Επέτειο γάμου είχε ο Νίκος Ξανθόπουλος με την Εριφύλλη του

9 ώρες πριν
(Φωτ.: el.wikipedia.org)

EuroAsia Interconnector: Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ υπέγραψαν Μνημόνιο Συναντίληψης (MoU) (video)

10 ώρες πριν
(Φωτ.: Twitter / Fenerbahce)

Ο σοκαριστικός τραυματισμός του Πέλκα (video)

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign