pontosnews.gr
Δευτέρα, 4/12/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Τι σημαίνει το ρήμα σκου(ν)τουλίζω και από πού προέρχεται;

17/08/2016 - 8:46πμ
Τι σημαίνει το ρήμα σκου(ν)τουλίζω και από πού προέρχεται;  - Cover Image

(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Στη διάλεκτο του Πόντου η έννοια των κοινών ρημάτων ευωδιάζω, μοσκοβολώ εκφράζονται με το ρήμα σκουτουλίζω στην Ίμερα και σκουντουλίζω στα Κοτύωρα, π.χ. «Σκουτουλίζ’νε τα τσιτσάκια», «Ντ’ έμορφα εσκουντούλ’τσε το φαΐ σ’!», «Να σκουτουλίζ’ η ψη ατ’» (ευχή για πεθαμένο). Υπάρχει και το ρηματικό ουσιαστικό σκουτούλισμα ( = ευωδιά).

Για να βρούμε την ετυμολογική προέλευση του ρήματος σκου(ν)τουλίζω μάς βοηθεί το μικρασιατικό ιδίωμα του Λιβυσσίου της Λυκίας, όπου το κοινό και ετυμολογικά σαφέστατο ρήμα σκοτίζομαι χρησιμοποιείται με τη σημασία «λιγώνομαι από την ευωδιά», π.χ.: «Απού την μυρουδιάν ισκουτίστην η κόσμους».

Μπορούμε λοιπόν να δεχτούμε ότι, όπως το σκοτίζομαι, από την αρχική του σημασία «μου έρχεται σκοτοδίνη», περνώντας από τις ενδιάμεσες σημασίες «χάνω τις αισθήσεις μου, λιποθυμώ», πήρε στο Λιβύσσι τη σημασία «λιγώνομαι, μεθώ από την ευωδιά», έτσι και στον Πόντο το ρήμα σκοτουλίζω, από την αρχική του σημασία «προκαλώ σκοτοδίνη, φέρνω λιποθυμία», πήρε σιγά-σιγά τη σημασία «λιγώνω κάποιον με την ευωδιά μου» και κατόπιν «ευωδιάζω, μοσκοβολώ».

Ο γραμματικός τύπος του δεν είναι δύσκολο να εξηγηθή. Στη νέα Ελληνική το ουσιαστικό σκότος και το επίθετο σκοτεινός παρουσιάζουν πολλά παράγωγα: σκοτάδι, σκοτία, σκοτίδα, σκοτίδι, σκότιση, σκοτισμάρα κ.ά. Είναι λοιπόν πιθανό να υπήρχε στον Πόντο το αμάρτυρο σήμερα παράγωγο *σκοτούλα, αντίστοιχο του κοινού σκοτούρα, και από αυτό να σχηματίστηκε κανονικά το ρήμα σκοτουλ-ίζω, που με προληπτική αφομοίωση, συνηθέστατη στον Πόντο, να έγινε σκουτουλίζω – και με ανάπτυξη ερρίνου, προφανώς από κάποια προετυμολογική επίδραση, σκουντουλίζω.

Ν. Π. Ανδριώτη
Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης

Ποντιακή Εστία – Μηνιαίον Λαογραφικόν Περιοδικόν
Έτος 8ον, Μάιος-Ιούνιος 1957, τεύχος 5ον-6ον
Από της εκδόσεως τεύχος 89ον-90όν.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακή λαογραφία: Η Αγία Βαρβάρα, η ευλογιά και τα παιδιά

4/12/2023 - 12:39μμ
Σκίτσο του Χρήστου  Γ. Δημάρχου (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Χριστιανάρτ’ς, ο μήνας των Χριστουγέννων στον Πόντο

1/12/2023 - 9:33πμ
Στη Μονή Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στο Ροδοχώρι Νάουσας (φωτ.: Facebook / Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Στις 3 Νοεμβρίου οι Πόντιοι γιορτάζουν τον αγαπημένο Άγιο Γεώργιο

3/11/2023 - 9:14πμ
Τα ερείπια της  Μονής Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στη Γαλίαινα της Ματσούκας (φωτ.: Facebook / Trabzon (Yemekler-Coğrafya-Kültür / Hasan Ali Kamiloğlu)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αεργίτες, ο μήνας του Αγίου Γεωργίου στον Πόντο

1/11/2023 - 7:29πμ
Άποψη του Καρς (φωτ.: levantineheritage.com/kars)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το θάμαν τ’ Αε-Δημητρί’

26/10/2023 - 6:20μμ
(Φωτ.: Στιγμιότυπο από βίντεο)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με την εγδή και το κοπάλ’ έφτιαχναν το πλουγούρ’ για το χειμώνα στον Πόντο – Ο ρόλος της αργατείας

9/10/2023 - 6:45μμ
(Φωτ.: gilgit2 / flickr.com / commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακή παράδοση: Στις 9 Οκτωβρίου «ξεραίνεται ο κούκον ’ς σο κλαδίν»

9/10/2023 - 9:41πμ
(Φωτ.: pixabay.com/Macyvi)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Τρυγομηνάς χιονίζ’ και κρύον νερόν ποτίζ’ – Ο Οκτώβριος στην ποντιακή λαογραφία

1/10/2023 - 8:35πμ
Νερό, παντού νερό. Όλα τα έχει καλύψει το νερό... (φωτ.: Αντώνης Νικολόπουλος / EUROKINISSI)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Στουν έρμου κι στουν άλιμου κι στουν ξάλιμου τουν τόπου

23/09/2023 - 4:00μμ
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και τα ποντιακά έθιμα της ημέρας

14/09/2023 - 2:01μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η Έφη Αχτσιόγλου και ο επικεφαλής του νέου κόμματος Αλέξης Χαρίτσης με φόντο το νέο σήμα (φωτ.: EUROKINISSI/Γιώργος Κονταρίνης)

Η «Νέα Αριστερά» των 11 πρώην βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

4 λεπτά πριν
Ο καθηγητής δρ Τέντε Καλ και οι συνεργάτες του Αντρέα Πασκάρου και Σωτήρης Ρουσιάκης στην τελετή των εγκαινίων (φωτ.: Isabella Greisinger)

Ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος κατοικεί πλέον επισήμως στην Ιένα: Εγκαινιάστηκε το «Ερευνητικό Κέντρο Bessarion για τον Ελληνικό Πολιτισμό»

39 λεπτά πριν
Αρμένιος στρατιώτης σε σημείο ελέγχου στη μεθόριο μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν (φωτ. αρχείου: armenpress.am)

Νεκρός από αζέρικα πυρά Αρμένιος στρατιώτης στα σύνορα των δύο χωρών

1 ώρα πριν
Λεπτομέρεια από το κτήριο του Αρείου Πάγου (φωτ.: EUROKINISSI / Βασίλης Ρεμπάπης)

Παρέμβαση του Αρείου Πάγου για την ανακοίνωση της ΠΑΕ Ολυμπιακός – Καλεί τον Μαρινάκη για τις καταγγελίες περί «μαφίας»

2 ώρες πριν
Από την προβολή του ντοκιμαντέρ «Οι μη χαμένες πατρίδες» στη Λαμία (φωτ.: tvstar.gr)

«Οι μη χαμένες πατρίδες» στη Λαμία: Ξεριζωμός, συγκίνηση αλλά και νοσταλγία

2 ώρες πριν
Ευχοστολίδια (φωτ.: ΟΠΑΠ)

Με λίγα κλικ χαρίζουμε Ευχοστολίδια και στηρίζουμε τα παιδιά από τον οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού»

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign