pontosnews.gr
Τρίτη, 9 Μαρτίου, 2021
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Καλομηνάς, ο καλός μήνας του έτους

Ο Μάιος στην ποντιακή λαογραφία· τα ήθη και τα έθιμα από τη γη του Πόντου

1/05/2016 - 6:00πμ
Καλομηνάς, ο καλός μήνας του έτους - Cover Image

Καρτ ποστάλ από την Τραπεζούντα, γραμμένη στα γαλλικά, με ημερομηνία 16 Μαΐου 1903 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

ίναι ο πέμπτος μήνας στη σειρά, και θεωρείται ο πιο καλός του έτους γι’ αυτό παίρνει και το όνομα Καλομηνάς. Τον Μάιο στον Πόντο η άνοιξη μπαίνει για τα καλά, έστω και αν οι βροχές επιμένουν.

Αν και το χαλάζι που πέφτει είναι ανεπιθύμητο, εντούτοις η ατμόσφαιρα είναι καθαρή και τα σφαιρίδια του χαλαζιού διαυγή σαν δάκρυα. «Τα δάκρα τς εκατήβαιναν / Καλομηνά χαλάζα!», λέει το ποντιακό δίστιχο.

Στα Κοτύωρα η πρώτη βροχή του Μάη πίστευαν ότι είχε τη δύναμη να κολλίζει, δηλαδή να μετατρέπει το γάλα σε γιαούρτι (ξύγαλαν). Στο Μεσοχάλδιο με το νερό της βροχής κόλλιζαν το γάλα. Στα παράλια, που δεν ήταν γνωστό το ρήμα κολλίζω, αντ’ αυτού έλεγαν «μακαρτώνω» το γάλα.

Παρά το γεγονός ότι ο καιρός στον Πόντο είναι καλός, σύμφωνα με τις προλήψεις κανείς δεν θα έπρεπε να κοιμηθεί έξω διότι θα «εκαλομηνάουτον», που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει ότι ο Καλομηνάς θα τον βλάψει, ότι θα πάθαινε κάτι στην υγεία του.

Στην Κερασούντα ο Μάιος θεωρούνταν μήνας των μαγισσών· προκειμένου να προφυλαχτούν έκαναν αυτοσχέδιους σταυρούς από βάτα ή φλοιούς, τους οποίους έφεραν πάνω τους ή τους κρεμούσαν πάνω από την εξώπορτα.

Τον Καλομηνά υπάρχει αφθονία αγαθών, και γι’ αυτό η ποντιακή θυμοσοφία έλεγε για τον άνθρωπο που ήταν απροσάρμοστος στις ευνοϊκές συνθήκες: «Καλομηνά πα είδα σε και το μυτί σ’ ύλιζεν». Στην Κερασούντα και στη Χαλδία υπάρχει το ρήμα καλομηνεύκομαι, που σημαίνει φέρομαι σαν τον Μάιο.

Έρθεν ο Καλομηνάς,
τρυγονίτσα μ’, γιάμ’ πεινάς;
Έρθεν ο Καλομηνάς,
πία γάλα αν πεινάς.

Η ύπαιθρος στον Πόντο τον Μάιο μοσχοβολάει από το μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών, από τα «καλομηνέσα τσιτσέκα»: μανουσάκα, τουτουγιάδες, μάραντα, τραντάφυλλα.

Μέχρι και τον Ιούνιο στην Κρώμνη αφθονούν οι φενερίτας, οι μαργαρίτες, σε όλα τα μεγέθη και τα χρώματα. Τα πέταλα, ωστόσο, της λευκής μαργαρίτας μαζεύονταν, ξεραίνονταν και χρησιμοποιούνταν όπως το χαμομήλι.

Τον Μάιο συλλέγονται και τα φύλλα του φιδόχορτου που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πληγών ή τραυμάτων, ενώ συνιστάται κατά της αρθρίτιδας, των ρευματισμών, του άσθματος και του χρόνιου βήχα.

Επίσης συλλέγονται τα άνθη από το ροδόδενδρον το ποντικόν, τα οποία αποξηραμένα χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική για την ελάττωση της πίεσης του αίματος. Η δε αγριολεβάντα, που επίσης είναι στην εποχή της, είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό, γνωστό από την Αρχαιότητα.

Ο Μάιος είναι ο μήνας που ανθοφορούν, μεταξύ άλλων, ο σφένδαμος, η άγρια κοκκυμελιά, η ροδακινιά, η μηλοροδακινιά, η άγρια καστανιά. Επίσης από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο, κυρίως στα δρυοδάση, εμφανίζονται μανιτάρια – το κοκκινοβάζαμο και η καλογρίτζα είναι μερικά από αυτά. Στα δάση κωνοφόρων απαντάται κυρίως η γαλαχτίνα.

Στον Πόντο οι νοικοκυρές μάζευαν το αβλούκ’, το άγριο λάχανο. Το έπλεκαν σε πλεξούδες, που τις ξέραιναν στη σκιά, για το χειμώνα.

Το αβλούκ’ τρώγεται σαλάτα, ή μαγειρεμένο με ρύζι ή με πασκιτάν και σκόρδο. Οι πιο εύπορες νοικοκυρές προμηθεύονταν μπαρμπούνια, τα αλάτιζαν με την προσθήκη δάφνης ή τα έκαναν καπνιστά.

Συνήθως από τις 21 Μαΐου μέχρι και τις 14 Σεπτεμβρίου οι τσοπάνοι και οι παρχαρομάνες με τα αιγοπρόβατα και τις αγελάδες ανεβαίνουν στα ψηλά. Το γάλα είναι τώρα άφθονο.

Το παρχάρεμαν (η θερινή βοσκή) ήταν συνηθισμένο σε πολλές περιοχές του Πόντου επειδή η τροφή για τα ζώα ήταν αφθονότερη, ενώ στις χαμηλότερες περιοχές οι μεγάλες θερμοκρασίες αποξέραιναν την υπάρχουσα βλάστηση.

Από την άλλη, όταν απομακρύνονταν τα ζώα από το χωριό, υπήρχε περισσότερος χρόνος για τις γυναίκες, κυρίως για να ασχοληθούν με τις γεωργικές εργασίες.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Εικόνα από το βιβλίο «Ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί». Το σκίτσο έχει φιλοτεχνήσει ο Χρήστος Δημάρχου
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δεισιδαιμονίες και προλήψεις για την έγκυο, τη λεχώνα και το βρέφος στον Πόντο

8/03/2021 - 11:52πμ
Πόντιοι και Πόντιες από τη Σαμψούντα (φωτ.: αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου με ποντιακά δίστιχα: Το παράπονο, ο έρωτας, ο χωρισμός

14/02/2021 - 12:27μμ
Χαψία σε αγορά της Τραπεζούντας (φωτ.: Anadolu)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Φεβρουάριος και Μάρτιος οι μήνες των χαψίων στον Πόντο

8/02/2021 - 8:11μμ
(Πηγή: YouTube)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Εκάεν και το Τσάμπασιν» ερμηνεύει η Μερβέ Τανρίκουλου από την Τραπεζούντα (video)

7/02/2021 - 9:09πμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο χουτζήμπασης των ποντιακών γάμων

19/12/2020 - 11:36πμ
(Φωτ.: facebook / Χρήστος Αηδονίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Τονάκ’ς και ο Τσάντζας

18/12/2020 - 9:10πμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική: Το σκόρδο στον Πόντο

14/12/2020 - 2:56μμ
Καρτ ποστάλ από το Καρς, του 1917 (συλλογή Κωνσταντίνου Παυλίδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αε-Σπυρίδων και τα ημέρας

12/12/2020 - 5:19μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα κοσμήματα και τα δώρα του αρραβώνα στον Πόντο

9/12/2020 - 9:32πμ
(Φωτ.: commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Τι ήταν και πώς θεραπεύονταν τα ανεμικά

26/11/2020 - 9:26πμ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EPA / Christophe Petit Tesson)

Οι Ιάπωνες έφτιαξαν «σούπερ» σύριγγα για το εμβόλιο της Pfizer

8 λεπτά πριν
Ο επίκουρος καθηγητής της επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ (φωτ.: Αρχείο του Κυριάκου Χατζηκυριακίδη)

Η Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ ρίχνει γέφυρα, από το χθες του Πόντου και της Μικράς Ασίας στο σήμερα

1 ώρα πριν
(Φωτ.: facebook.com/nikos.xanthopoulos.969)

Επέτειο γάμου είχε ο Νίκος Ξανθόπουλος με την Εριφύλλη του

9 ώρες πριν
(Φωτ.: el.wikipedia.org)

EuroAsia Interconnector: Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ υπέγραψαν Μνημόνιο Συναντίληψης (MoU) (video)

9 ώρες πριν
(Φωτ.: Twitter / Fenerbahce)

Ο σοκαριστικός τραυματισμός του Πέλκα (video)

10 ώρες πριν
(Φωτ.: paidon-agiasofia.gr)

Βρέφος 37 ημερών το νεότερο θύμα του κορονοϊού στην Ελλάδα

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign