pontosnews.gr
Κυριακή, 29/05/2022
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Καλομηνάς, ο καλός μήνας του έτους

Ο Μάιος στην ποντιακή λαογραφία· τα ήθη και τα έθιμα από τη γη του Πόντου

1/05/2016 - 6:00πμ
Καλομηνάς, ο καλός μήνας του έτους - Cover Image

Καρτ ποστάλ από την Τραπεζούντα, γραμμένη στα γαλλικά, με ημερομηνία 16 Μαΐου 1903 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

protogramma e 0ίναι ο πέμπτος μήνας στη σειρά, και θεωρείται ο πιο καλός του έτους γι’ αυτό παίρνει και το όνομα Καλομηνάς. Τον Μάιο στον Πόντο η άνοιξη μπαίνει για τα καλά, έστω και αν οι βροχές επιμένουν.

Αν και το χαλάζι που πέφτει είναι ανεπιθύμητο, εντούτοις η ατμόσφαιρα είναι καθαρή και τα σφαιρίδια του χαλαζιού διαυγή σαν δάκρυα. «Τα δάκρα τς εκατήβαιναν / Καλομηνά χαλάζα!», λέει το ποντιακό δίστιχο.

Στα Κοτύωρα η πρώτη βροχή του Μάη πίστευαν ότι είχε τη δύναμη να κολλίζει, δηλαδή να μετατρέπει το γάλα σε γιαούρτι (ξύγαλαν). Στο Μεσοχάλδιο με το νερό της βροχής κόλλιζαν το γάλα. Στα παράλια, που δεν ήταν γνωστό το ρήμα κολλίζω, αντ’ αυτού έλεγαν «μακαρτώνω» το γάλα.

milk splash

Παρά το γεγονός ότι ο καιρός στον Πόντο είναι καλός, σύμφωνα με τις προλήψεις κανείς δεν θα έπρεπε να κοιμηθεί έξω διότι θα «εκαλομηνάουτον», που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει ότι ο Καλομηνάς θα τον βλάψει, ότι θα πάθαινε κάτι στην υγεία του.

Στην Κερασούντα ο Μάιος θεωρούνταν μήνας των μαγισσών· προκειμένου να προφυλαχτούν έκαναν αυτοσχέδιους σταυρούς από βάτα ή φλοιούς, τους οποίους έφεραν πάνω τους ή τους κρεμούσαν πάνω από την εξώπορτα.

vignette russ 2 0

Τον Καλομηνά υπάρχει αφθονία αγαθών, και γι’ αυτό η ποντιακή θυμοσοφία έλεγε για τον άνθρωπο που ήταν απροσάρμοστος στις ευνοϊκές συνθήκες: «Καλομηνά πα είδα σε και το μυτί σ’ ύλιζεν». Στην Κερασούντα και στη Χαλδία υπάρχει το ρήμα καλομηνεύκομαι, που σημαίνει φέρομαι σαν τον Μάιο.

Έρθεν ο Καλομηνάς,
τρυγονίτσα μ’, γιάμ’ πεινάς;
Έρθεν ο Καλομηνάς,
πία γάλα αν πεινάς.

Η ύπαιθρος στον Πόντο τον Μάιο μοσχοβολάει από το μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών, από τα «καλομηνέσα τσιτσέκα»: μανουσάκα, τουτουγιάδες, μάραντα, τραντάφυλλα.

Μέχρι και τον Ιούνιο στην Κρώμνη αφθονούν οι φενερίτας, οι μαργαρίτες, σε όλα τα μεγέθη και τα χρώματα. Τα πέταλα, ωστόσο, της λευκής μαργαρίτας μαζεύονταν, ξεραίνονταν και χρησιμοποιούνταν όπως το χαμομήλι.

vignette louloudiaΤον Μάιο συλλέγονται και τα φύλλα του φιδόχορτου που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πληγών ή τραυμάτων, ενώ συνιστάται κατά της αρθρίτιδας, των ρευματισμών, του άσθματος και του χρόνιου βήχα.

Επίσης συλλέγονται τα άνθη από το ροδόδενδρον το ποντικόν, τα οποία αποξηραμένα χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική για την ελάττωση της πίεσης του αίματος. Η δε αγριολεβάντα, που επίσης είναι στην εποχή της, είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό, γνωστό από την Αρχαιότητα.

Ο Μάιος είναι ο μήνας που ανθοφορούν, μεταξύ άλλων, ο σφένδαμος, η άγρια κοκκυμελιά, η ροδακινιά, η μηλοροδακινιά, η άγρια καστανιά. Επίσης από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο, κυρίως στα δρυοδάση, εμφανίζονται μανιτάρια – το κοκκινοβάζαμο και η καλογρίτζα είναι μερικά από αυτά. Στα δάση κωνοφόρων απαντάται κυρίως η γαλαχτίνα.

vignette louloudia 0

Στον Πόντο οι νοικοκυρές μάζευαν το αβλούκ’, το άγριο λάχανο. Το έπλεκαν σε πλεξούδες, που τις ξέραιναν στη σκιά, για το χειμώνα.

Το αβλούκ’ τρώγεται σαλάτα, ή μαγειρεμένο με ρύζι ή με πασκιτάν και σκόρδο. Οι πιο εύπορες νοικοκυρές προμηθεύονταν μπαρμπούνια, τα αλάτιζαν με την προσθήκη δάφνης ή τα έκαναν καπνιστά.

cow on sketch small

Συνήθως από τις 21 Μαΐου μέχρι και τις 14 Σεπτεμβρίου οι τσοπάνοι και οι παρχαρομάνες με τα αιγοπρόβατα και τις αγελάδες ανεβαίνουν στα ψηλά. Το γάλα είναι τώρα άφθονο.

Το παρχάρεμαν (η θερινή βοσκή) ήταν συνηθισμένο σε πολλές περιοχές του Πόντου επειδή η τροφή για τα ζώα ήταν αφθονότερη, ενώ στις χαμηλότερες περιοχές οι μεγάλες θερμοκρασίες αποξέραιναν την υπάρχουσα βλάστηση.

Από την άλλη, όταν απομακρύνονταν τα ζώα από το χωριό, υπήρχε περισσότερος χρόνος για τις γυναίκες, κυρίως για να ασχοληθούν με τις γεωργικές εργασίες.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: EUROKINISSI / Γιάννης Παναγόπουλος)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το ταφικό έθιμο των Ποντίων απαιτεί φαγητό και λύρα στα κοιμητήρια

1/05/2022 - 12:04μμ
(Φωτ.: commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Μάιος: Ο Καλομηνάς, ο αγαπημένος μήνας των Ποντίων

1/05/2022 - 8:00πμ
(Πηγή: en.wikipedia.org/Mihály Munkácsy)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Πόντιον ο Πιλάτον

23/04/2022 - 9:34μμ
«Λαμπρής χαρά» – Ένα σταυριώτικο άσμα από την πλούσια ποντιακή παράδοση - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Λαμπρής χαρά» – Ένα σταυριώτικο άσμα από την πλούσια ποντιακή παράδοση

23/04/2022 - 8:20μμ
Εικόνα από το βιβλίο «Ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί». Το σκίτσο έχει φιλοτεχνήσει ο Χρήστος Δημάρχου
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Μ. Πέμπτη και Μ. Παρασκευή στις εκκλησίες του Πόντου «διάβαζαν» αλάτι και αλεύρι

21/04/2022 - 4:51μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο κούκος, η άνοιξη, και ο θρύλος με την Παναγία Σουμελά

28/03/2022 - 10:50πμ
(Φωτ.: EUROKINISSI / Θανάσης Καλλιάρας)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τη γραίας τα ποράνα – Ποντιακές δοξασίες για το τέλος Μαρτίου

27/03/2022 - 8:57πμ
(Σκίτσο του Χρήστου Γ. Δημάρχου από την έκδοση «Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», Αθήνα 1947)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η Καθαρά Δευτέρα των Ποντίων και το «Θοδώρισμαν»

7/03/2022 - 11:22πμ
Τον κουκαρά (στο μέσο) έφτιαξε η Αντωνία Τσαγκαράκη, την οποία ευχαριστούμε πολύ (εικ.: Γεωργία Βορύλλα)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο κουκαράς των Ποντίων, ένας «φρουρός» και χρονοδείκτης της Σαρακοστής

7/03/2022 - 8:57πμ
Πόντιοι πρόσφυγες σε εορταστικό τραπέζι στην Καλλιθέα, με συνοδεία λύρας (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κυριακή της Τυρινής με την εμπονέστια – Ήθη και έθιμα από τον Πόντο

6/03/2022 - 8:35πμ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πυροσβέστης και πυροσβεστικό όχημα (φωτ. αρχείου: EUROKINISSI/ Γιάννης Παναγόπουλος)

Νεκρός από φωτιά που ξέσπασε σε διαμέρισμα στην Ηλιούπολη Αττικής

14 λεπτά πριν
Άποψη της Σμύρνης.  Στο βάθος διακρίνεται το κάστρο Καντιφέ. Χρονολογία έκδοσης: 1686 (πηγή: Γεννάδειος Βιβλιοθήκη - Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα)

Εκδήλωση για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή στο Δήμο Βύρωνα

44 λεπτά πριν
Λήψη από το εσωτερικό της υπόγειας ιρανικής βάσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (EPA/ Iranian Army Office/ HANDOUT)

Ιράν: Ο στρατός αποκαλύπτει υπόγεια βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών

1 ώρα πριν
(Φωτ.: Κώστας Κατσίγιαννης)

«’Πάρθεν η Ρωμανία», ο θρήνος των Ποντίων για την Άλωση της Πόλης και του ελληνισμού

2 ώρες πριν
(Φωτ.: voria.gr)

Θεσσαλονίκη: Νέα επεισόδια τα ξημερώματα στο ΑΠΘ

2 ώρες πριν
Ποδηλάτες κατά την εκκίνηση στον Ποδηλατικό Γύρο της Αθήνας, το 2019 (φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ Αλέξανδρος Μπελτές)

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σήμερα στο κέντρο της Αθήνας λόγω του 27ου Ποδηλατικού Γύρου

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign