pontosnews.gr
Τετάρτη, 25/06/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Απρίλτ’ς ο άστατος

Ο Απρίλιος στην ποντιακή λαογραφία· τα ήθη και τα έθιμα από τη γη του Πόντου

1/04/2023 - 7:31πμ
Απρίλτ’ς ο άστατος - Cover Image

(Φωτ.: Flickr / Adnan Güler)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

ν και ο Απρίλιος είναι ο δεύτερος μήνας της άνοιξης, ο Απρίλτ’ς (ή Απρίλ’τς) στον Πόντο, παραδοσιακά δεν θυμίζει άνοιξη. Καμιά φορά ο καιρός είναι τόσο κρύος που μοιάζει με μήνα του χειμώνα· «Απρίλτ’ς κι αν εκαταπράεσεν, απρινάρευτος ’κι εξέβεν» λέει η παροιμία, που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει ότι ο Απρίλιος και αν μαλάκωσε, δεν τελείωσε χωρίς θέρμανση.

Άλλοτε πάλι η έμμετρη ποντιακή παροιμία δηλώνει ότι ο συγκεκριμένος μήνας πότε κλαίει και πότε γελά: «Απρίλτ’ς έρται και περάν’ / Τ’ άλλο κλαίει, τ’ άλλο γελά».

Βέβαια, αν το κρύο του Απριλίου –ύστερα από τον παραδοσιακά βαρύ χειμώνα στον Πόντο– ήταν ανεπιθύμητο, δεν ίσχυε το ίδιο για τις βροχές. «Μάρτ’ να μη βρέχ’, τον Απρίλ’ να βρέχ’» ήταν η σχετική ευχή.

Οι μπόρες των τελευταίων ημερών του Μαρτίου, ή των πρώτων του Απριλίου, λέγονται «τη γραίας τα ποράνα» (οι μπόρες της γριάς). Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, έπειτα από έναν βαρύ χειμώνα ήρθε ο Μάρτης και οι άνθρωποι ζεστάθηκαν. Περισσότερο, όμως, χάρηκε μια γριά που χάιδεψε τα αιγοπρόβατά της λέγοντας «βγήκε ο Μάρτης, τέλειωσαν τα βάσανά μας, εμπρός, πάμε στα παρχάρια».

Ο Μάρτιος όμως θύμωσε με τα περιφρονητικά της λόγια και παρακάλεσε τον Απρίλη να του δανείσει τις τρεις πρώτες ημέρες του, πράγμα που εκείνος το δέχτηκε. Έτσι, έπιασε φοβερό κρύο μαζί με ανεμοθύελλες. Η γριά, για να μην παγώσει, πλησίαζε ολοένα τη φωτιά, ώσπου χώθηκε κάτω από το καζάνι της. Η ίδια κάηκε και τα γιδοπρόβατά της σκόρπισαν.

Απριλί’ φυτρών’ τ’ ορμάν’,
σαν εκείνον π’ έχ’ σεβτάν.

Απρίλτ’ς φέρ’ τα χελιδόνα,
κελαηδούν και λύν’ν τα χιόνα.

Λίγο προτού εκπνεύσει ο Απρίλιος, εθιμικά ανήμερα του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, οι επαγγελματίες βοσκοί των παρχαριών αναλάμβαναν υπηρεσία, μέχρι και του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου). Τον Απρίλιο προσλαμβάνονταν και οι εργάτες για τα χωράφια, μέχρι και τη συγκομιδή των καρπών. Η αμοιβή τους ήταν ανάλογη και με την εργασία αλλά και με την εποχή που προσφέρονταν οι υπηρεσίες.

Από τον Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο στον Πόντο ανθοφορούν, μεταξύ άλλων, η αγραπιδιά (αγράπιδον ή αγράπιν ή αγράπ’), η αγριοδαμασκηνιά (αγροκοκκύμελον), που απαντάται σε αφθονία στους θαμνώνες, και η ήμερη κορομηλιά (κορόμηλον). Από τον Απρίλιο μέχρι τον Μάιο άνθιζαν οι ροδακινιές, οι άγριες κοκκυμελιές (σκυλλοκοκκύμελον) και οι μηλοροδακινιές (μηλορόδακον).

Τον Απρίλιο και τον Μάιο εκπτύσσονται, πριν και ταυτόχρονα με τα φύλλα, τα άνθη του σφενταμιού (σπεντάμιν).

Είναι η εποχή που συμπίπτει με την αναχώρηση των ανδρών στην ξενιτιά· οι συντεχνίες και τα συνεργεία των τεχνικών ταξίδευαν όπου υπήρχε δουλειά, κυρίως στη γειτονική Ρωσία αλλά και στην Κωνσταντινούπολη, στη Βλαχία, στο Καρς.

Έτσι, συνήθιζαν να λένε: «Έρθεν Απρίλτ’ς με το καλόν, κ’ έγκεν τα πρασινάδας / ξενιτεύνε οι παντρεμέν, ’κλαινίζ’νε τοι νιφάδας».

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 19ης Μαΐου 2025 για τη Γενοκτονία των Ποντίων, στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Κατερίνα Κατωπόδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με το «’Πάρθεν η Ρωμανία» ο ποντιακός λαός θρηνεί την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

29/05/2025 - 3:25μμ
(Φωτ.: pexels / Taryn Elliott. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Η θεραπεία της βασκανίας – Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

28/04/2025 - 10:10πμ
Κόκκινα πασχαλινά αυγά (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Το τυχερό παιχνίδι με τα πασχαλινά αυγά και τα τεχνάσματα σε Τούρκους και Αρμένηδες

21/04/2025 - 10:43πμ
Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη

20/04/2025 - 7:29μμ
Η επτάκωμος Σάντα. Με το [1] πάνω δεξιά η ενορία Ισχανάντων. Σχέδιο του Κ. Σπυράντη, 1896, δημοσιεύθηκε με το άρθρο του Μ. Νυμφόπουλου στην «Ποντιακή Εστία» για το Πάσχα στη Σάντα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ένα Πάσχα στη Σάντα: Από την… εκρηκτική Ανάσταση, στα ανίκητα αυγά και στους πυροβολισμούς στον Ιούδα

19/04/2025 - 9:55μμ
(Φωτ.: EUROKINISSI / Φανή Τρυψάνη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Μεγάλη Πέμπτη: Μέρα για κόκκινα ωβά και ευχασμένα αγαθά στον Πόντο

17/04/2025 - 2:16μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Στιγμιότυπο από τον εκδήλωση με τίτλο «Αφιέρωμα στη Μάνα» (φωτ.: facebook.com/ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥ "ΑΛΕΞΙΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ")

«Αφιέρωμα στη Μάνα»: Μια μοναδική εκδήλωση από τον Μορφωτικό Σύλλογο Ποντίων Ν. Έβρου «Αλέξιος Κομνηνός»

30 λεπτά πριν
Η Κλαυδία Παπαδοπούλου με την ελληνική σημαία στη σκηνή της 69ης Eurovision (φωτ.: EPA / Georgios Kefalas)

Η Κλαυδία του Πόντου που κουβάλησε την Ελλάδα – Απόψε τα βλέμματα στην Εύξεινο Λέσχη Αθηνών

1 ώρα πριν
(Φωτ.: facebook/Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Καλλιφύτου Δράμας)

Τα έθιμα του Άι-Γιαννιού και του Κλήδονα αναβιώνουν στην Καλλίφυτο Δράμας

2 ώρες πριν
Ελικόπτερο κάνει ρίψεις νερού στη Χίο (φωτ.: EUROKINISSI/Κώστας Αναγνώστου)

Χίος: Σώθηκαν τα μαστιχόδεντρα, χωρίς ενεργό μέτωπο η φωτιά μετά από τρεις μέρες

2 ώρες πριν
Στιγμιότυπο από τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Χάγη (φωτ.: Χ/Square profile picture
Anadolu English)

Για εμπορικές συναλλαγές ύψους 100 δισ. δολαρίων συζήτησαν Τραμπ και Ερντογάν στη Χάγη

3 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Μιχάλης Καραγιάννης)

Αίθριος ο καιρός της Τετάρτης – θα «φλερτάρει» με τους 40 βαθμούς το θερμόμετρο

4 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign