pontosnews.gr
Πέμπτη, 10/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Τ’ ομματίαγμαν των Ποντίων

Γράφει η Παναγιώτα Ιωακειμίδου

24/01/2015 - 12:46μμ
Στο «κακό μάτι» αποδίδουν τις ασθένειες πολλοί Έλληνες
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Οι λαϊκές δοξασίες για τη βασκανία –ή «τ’ ομμάτ’» των Ποντίων– ήταν βαθιά ριζωμένες ακόμα σε αρχαίους λαούς όπως οι Χαλδαίοι, οι Ασσύριοι, οι Αιγύπτιοι, οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι. Ακόμη και θεά είχαν οι Ρωμαίοι που τους προστάτευε από τη βασκανία, την Cumina. Αντιλήψεις τόσο βαθιά ριζωμένες τις υιοθέτησε και ο Χριστιανισμός, μια και δεν ήταν εύκολο να τις εκριζώσει. Ακόμα και ο Δημόκριτος, όπως αναφέρεται στις πηγές, υποστήριζε ότι τα μάτια του βάσκανου εκπέμπουν εικόνες που έχουν αισθήσεις και ορμή, και επηρεάζουν τον παθόντα.

Ρωμαϊκό μωσαϊκό με παράσταση «κακού ματιού» στην Αντιόχεια της Συρίας

Οι Πόντιοι λοιπόν δεν αποτελούσαν εξαίρεση, πίστευαν πολύ στο μάτι. Μάτιαζαν οι ηλικιωμένοι με γαλανά μάτια και όσοι είχαν βυζάξει για δεύτερη φορά, μετά το «αποκόλισμαν» (το απόκομμα από το βυζί της μάνας τους). Μάτιαζαν όμως και τα λόγια, «το στομολόγεμαν», που ήταν ο θαυμασμός εκφρασμένος με λόγια για τις αρετές και την ομορφιά. Αλίμονο στον ατυχή που έπεφτε σε άνθρωπο που τα είχε και τα δυο.

Ματιάζονταν πολλοί και διάφοροι: παιδιά, λεχώνες, έφηβοι, όμορφα κορίτσια, αγελάδες, άλογα, κατσίκια, ακόμα και οι κότες της γιαγιάς μου.

Καππαδοκία: Δέντρο με ματόχαντρα

«Λιθάρε σπαν με τ’ όματετ», ή «σην τεπέν απάν φέρ’ τον άνθρωπον», έλεγαν γι’ αυτούς που μάτιαζαν. Για όσους ματιάζονταν εύκολα λέγανε: «τ’ άστρον ατ’ χαμελόν έν και ομματέσκεται πολλά» (το άστρο του είναι χαμηλά και ματιάζεται πολύ).

«Μάσαλαχ να μην ομματέεται», «φτύσον τρία φοράς», ήταν οι συνήθεις προτροπές για τους ύποπτους γαλανομάτηδες.

Τα μέτρα προστασίας για ανθρώπους και ζώα ήταν πολυποίκιλα: χαμαΐλε από τον Αγιοντάφο (φυλαχτά που είχαν σχήμα τριγωνικό και μέσα γραμμένα διάφορα ξόρκια)· ματοζίνιγα (ματόχαντρα) μπλε· σκόρδα με επτά κεφάλια· φλουρί μέσα σε τουλπάνι δεμένο στο κεφάλι, κ.ά. Στα ζώα πάλι κρεμούσαν χάντρες στις ουρές τους ή χαϊμαλιά στα κέρατα, και ειδικά τις αγελάδες τις άρμεγαν μακριά από τα βλέμματα και ποτέ δεν έλεγαν πόσο γάλα έδιναν.

Οι ξαφνικές αρρώστιες, όπως ξαφνικός υψηλός πυρετός, σπασμοί, κοκκίνισμα ματιών και γενικά τα «αποτσιγγώματα» και τα «αποχασμώματα» αποδίδονταν σε μάτιασμα. Τα ματιασμένα ζώα γίνονταν δύστροπα, λιγόστευε κατά πολύ το γάλα τους ή πέθαιναν ξαφνικά.

Αλάτι για το ξεμάτιασμα

Ο ματιασμένος έπρεπε να ξεματιαστεί με διάφορους τρόπους: τον θύμιαζαν με καμένα σταυρολούλουδα και λιβάνι, διάβαζαν το πάτερ ημών, τροπάρια, ξόρκια, τον σταύρωναν με αλάτι διαβασμένο στην εκκλησία τη Μεγάλη Εβδομάδα. Με τον ίδιο τρόπο ξεμάτιαζαν και τα ζώα. Αν το μάτιασμα ήταν παλιό, ακολουθούσαν άλλη τακτική: μια γυναίκα ειδική διάβαζε τον ματιασμένο επτά φορές, και σε πολύ δύσκολες περιπτώσεις έπαιρναν από τον ύποπτο που προκάλεσε το μάτι ένα κομμάτι ύφασμα και χώμα από την πατημασιά του και με αυτά «αποκάπνιζαν» τον παθόντα.

Παναγιώτα Ιωακειμίδου
Φιλόλογος

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η παρχαρομάνα ατενίζει τον παρχάρη της (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παρχαρομάνα, ρωμάνα, αρνομάνα, νεράιδα ή μήπως απλώς μάνα του παρχαριού;

8/07/2025 - 9:05μμ
Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 19ης Μαΐου 2025 για τη Γενοκτονία των Ποντίων, στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Κατερίνα Κατωπόδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με το «’Πάρθεν η Ρωμανία» ο ποντιακός λαός θρηνεί την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

29/05/2025 - 3:25μμ
(Φωτ.: pexels / Taryn Elliott. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Η θεραπεία της βασκανίας – Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

28/04/2025 - 10:10πμ
Κόκκινα πασχαλινά αυγά (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Το τυχερό παιχνίδι με τα πασχαλινά αυγά και τα τεχνάσματα σε Τούρκους και Αρμένηδες

21/04/2025 - 10:43πμ
Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη

20/04/2025 - 7:29μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

17α Τενεδίων Δρώμενα: Ο Σύλλογος Απανταχού Τενεδίων τιμά τη μνήμη του Αγίου Αβούδιμου

6 ώρες πριν
Πυροσβέστης επιχειρεί στην κατάσβεση πυρκαγιάς που ξέσπασε λίγο πριν τις 18.00 το απόγευμα σε αγροτοδασική έκταση στο Ασπροχώρι Ωρωπού (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Φωτιά στον Ωρωπό: Δύο τα δύσκολα μέτωπα – Μάχη με τις φλόγες δίνουν οι πυροσβέστες – Ενισχύθηκαν οι δυνάμεις

6 ώρες πριν
Στιγμιότυπο από παλαιότερο Φεστιβάλ Παράδοσης (φωτ.: facebook / Δήμος Θέρμης)

Με έντονη ποντιακή παρουσία το 4ο Φεστιβάλ Παράδοσης του Δήμου Θέρμης

7 ώρες πριν
(Φωτ.: slgr.gr)

Super League: Κλήρωση για νέο πρωτάθλημα με βράβευση Ποστέκογλου – Το πρόγραμμα της πρεμιέρας

7 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Τέσσερις Κινέζοι υπήκοοι συνελήφθησαν για κατασκοπεία – Την Πέμπτη οδηγούνται στον εισαγγελέα

8 ώρες πριν
Μαθήτριες σε ελληνικό σχολείο της Φάτσας (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμ. ΙΑ')

Μαρτυρία Ευστράτιου και Μελέτιου Σιδηρόπουλου: Το σύνταγμα ήταν το δηλητήριο που μας κρυφοπότισαν οι Τούρκοι

8 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign