pontosnews.gr
Παρασκευή, 4/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Σμύρνη: Η πανδημία, οι μόρτηδες αλλά και τα Μορτάκια

Ένα ενδιαφέρον κείμενο του Ελευθέριου Σκιαδά

26/04/2022 - 8:45πμ
Σμύρνη: Η πανδημία, οι μόρτηδες αλλά και τα Μορτάκια
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αναζητούν χρόνια τώρα οι γλωσσολόγοι και οι λεξικογράφοι την προέλευση της λέξης «μόρτης», η οποία έφθασε να σημαίνει τον άνθρωπο του δρόμου, αυτόν που ζει με ύποπτους ή ανέντιμους τρόπους, τον μάγκα, το αλάνι. Οι περισσότεροι βλέπουν ιταλική ρίζα (συγκοπή του beccamorti = τυμβωρύχος ή morto = νεκρός). Άλλοι το mordace, δηλαδή χλευαστικός, δηκτικός, πικρόγλωσσος, και άλλοι το τουρκικό morto/u, δηλαδή το κουφάρι, που είναι και πάλι δάνειο από την ιταλική.

Αλλά ας αφήσουμε τους γλωσσολόγους και ας πάμε στους Σμυρνιούς ιστορικούς, που έχουν πολλά να μας αφηγηθούν για την ιστορία που κρύβεται πίσω από τους μόρτηδες.

Έτσι αποκαλούσαν οι Σμυρνιοί όσους είχαν προσβληθεί από πανώλη και είχαν καταφέρει να επιβιώσουν και να περιέλθουν σε κατάσταση ανοσίας. Όπως μας πληροφορεί ο Χρήστος Σολομωνίδης, οι μόρτηδες ή μόρτες, όταν προσβαλλόταν η Σμύρνη από επιδημία πανώλης, γίνονταν οι κυρίαρχοι της πόλης. Μόνον αυτοί κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Χρησίμευαν ως φύλακες όσων προσβάλλονταν από τη φοβερή αρρώστια, δεν έπαιρναν προφυλάξεις και κοιμούνταν πλάι στους αρρώστους.

Οι μόρτηδες πήγαιναν στα σπίτια των ασθενών και τους μετέφεραν στο «λοιμοκομείο», φροντίζοντας και για την απολύμανση των δωματίων. Ο επικεφαλής τους ονομαζόταν βαρδιάνος. Προπορευόταν του φορείου, το οποίο αποκαλούσαν σέντια, και χτυπούσε το ραβδί του στο λιθόστρωτο για να ειδοποιεί τους υγιείς να κλείνουν ερμητικά τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών τους.

Όσο για τα Μορτάκια, ήταν οικήματα που ανεγέρθηκαν το 1838 σε οικόπεδο που δώρισε ο Αγγελής Χαϊκάλης και θεωρούνταν κατάλληλα για τη νοσηλεία όσων προσβάλλονταν από πανώλη.

Μετά από μια επιδημία τα οικήματα εγκαταλείφθηκαν, και εκεί εγκαταστάθηκαν άπορες χριστιανικές και εβραϊκές οικογένειες. Ύστερα από μια μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε το καλοκαίρι του 1845 και κατέκαψε τη Σμύρνη, εκεί εγκαταστάθηκαν και πυρόπληκτοι. Στα τέλη περίπου του 19ου αιώνα η συνοικία Μορτάκια είχε περισσότερους από 2.500 κατοίκους.

Χαρακτηριστικά της, στερήσεις, αθλιότητα και τριγύρω έλη, ενώ οι κάτοικοί τους ήταν ψαράδες, εργάτες ή μικροέμποροι που είχαν τα ρυπαρά μαγαζάκια τους μέσα στη συνοικία. Ο Εβραίος μικροέμπορος έβρισκε μια γωνιά για να εγκαταστήσει το μικρό φορητό κατάστημά του με πολύχρωμες συλλογές ψεύτικων βραχιολιών και διαφόρων μικροπραγμάτων, άλλος έβρισκε τρόπο να στήσει μια πυραμίδα με πεπόνια και να διαλαλεί την πραμάτεια του, ή σταφύλια, κρεμμύδια κ.ά.

Έτσι τα Μορτάκια, τα οποία παλιότερα ονόμαζαν και «Πρωτοδοχείον», έμειναν να θυμίζουν τον τόπο των ενδεών. Φτωχός τόπος, αλλά γεμάτος ζωή και περιπέτειες.

Ελευθέριος Σκιαδάς

  • Πηγή: mikros-romios.gr.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Στιγμιότυπο από την επετειακή εκδήλωση για τα 100 χρόνια της Νέας Αλικαρνασσού (φωτ.: Δήμος Ηρακλείου)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

100 χρόνια Νέα Αλικαρνασσός: Την ξεκίνησαν Μικρασιάτες πρόσφυγες, «μέσα στη φτώχεια και στη γύμνια»

3/07/2025 - 8:09μμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση «Μια αγκαλιά τραγούδια, από τις πατρίδες της Ανατολής» (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

«Μια αγκαλιά τραγούδια, από τις πατρίδες της Ανατολής» στην καρδιά της Καβάλας

2/07/2025 - 4:13μμ
Προσφυγόπουλα και οικογένειες που έφτασαν από τη Μικρασία στην Ελλάδα το 1922, πιθανώς υπό την επίβλεψη του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού (φωτ.: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Σύρος, το νησί που καλοδέχτηκε τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής

1/07/2025 - 8:15μμ
Στιγμιότυπο από το 1ο Φεστιβάλ Μικρασιατικών Γεύσεων, στη Νέα Αρτάκη (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Αρτακηνών Κυζικηνών)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

4ο Φεστιβάλ Μικρασιατικών Γεύσεων στη Νέα Αρτάκη – Για αχαμνόπιτα που δεν χάνεται, μουσικές και πολλά ακόμα

1/07/2025 - 10:10πμ
Στιγμιότυπο από το 6ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Μικρασιατικών Συλλόγων, στο γήπεδο του Παναθλητικού Ομίλου Ατσαλένιου (φωτ.: Δήμος Ηρακλείου)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Μέρα Μικρασίας έζησε το Ηράκλειο Κρήτης, με το 6ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Μικρασιατικών Συλλόγων

30/06/2025 - 7:08μμ
Στιγμιότυπο από το 5ο Αντάμωμα Μικρασιατών, στο Αγρίνιο (φωτ.: Facebook / Γιώργος Παπαναστασίου)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Οι Μικρασιάτες συναντώνται το σαββατοκύριακο στο Ηράκλειο Κρήτης – 6ο Πανελλήνιο Αντάμωμα

27/06/2025 - 6:08μμ
(Φωτ.: facebook / Galata Rum Ilkokulu - Σχολή Γαλατά)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Κωνσταντινούπολη: Το Ρωμαίικο Σχολείο του Γαλατά ανακαινίζεται με σεβασμό στη μνήμη

27/06/2025 - 3:13μμ
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Ένωση Σπάρτης Μικράς Ασίας: Νέος πρόεδρος ο Λουκάς Π. Χριστοδούλου – Η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου

27/06/2025 - 12:08μμ
Γκράφιτι στην Ορεστιάδα με θέμα την προσφυγιά των Ελλήνων και την αποχώρηση από την Ανατολική Θράκη (πηγή: Wikipedia)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Ορεστιάδα: Η πόλη των ξεριζωμένων από την Ανατολική Θράκη – 102 χρόνια ιστορίας

26/06/2025 - 7:49μμ
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Κωνσταντινούπολη: Το Ζάππειο Εκπαιδευτήριο υποδέχεται τον Κωνσταντίνο Αργυρό για την 150ή επέτειο από την ίδρυσή του

25/06/2025 - 7:50μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ανεμιστήρας χειρός για την αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών στο κέντρο της Αθήνας (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αλέξανδρος Βλάχος)

Ο καιρός την Παρασκευή: Μέχρι τους 38 η θερμοκρασία, παραμένει το μελτέμι

16 λεπτά πριν

«Σύρ’ το (γ)αίμαν!»: Οι Αργοναύται-Κομνηνοί χορεύουν και συστήνονται στο Μουσείο Λαϊκών Μουσικών Οργάνων

8 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: EPA / Qudratullah Razwan)

Ρωσία: Αναγνώρισε την κυβέρνηση των Ταλιμπάν – Προσβλέπει σε παραγωγική διμερή συνεργασία

9 ώρες πριν
(Φωτ.: facebook/ Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Μαρίνας «Η Ρωμανία»)

Γλέντι μέχρι το πρωί από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Μαρίνας Νάουσας «Η Ρωμανία»

9 ώρες πριν
(Φωτ.: ©The Vindolanda Trust)

Βρετανία: Τεράστια ρωμαϊκά σανδάλια βρέθηκαν σε ανασκαφή – Οι αρχαιολόγοι αναρωτιούνται σε ποιους ανήκαν

10 ώρες πριν
(Φωτ.: ΚΟΕ)

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πόλο κορασίδων: «Ασημένια» η Εθνική

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign