pontosnews.gr
Κυριακή, 5/02/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Σμύρνη: Η πανδημία, οι μόρτηδες αλλά και τα Μορτάκια

Ένα ενδιαφέρον κείμενο του Ελευθέριου Σκιαδά

26/04/2022 - 8:45πμ
Σμύρνη: Η πανδημία, οι μόρτηδες αλλά και τα Μορτάκια
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αναζητούν χρόνια τώρα οι γλωσσολόγοι και οι λεξικογράφοι την προέλευση της λέξης «μόρτης», η οποία έφθασε να σημαίνει τον άνθρωπο του δρόμου, αυτόν που ζει με ύποπτους ή ανέντιμους τρόπους, τον μάγκα, το αλάνι. Οι περισσότεροι βλέπουν ιταλική ρίζα (συγκοπή του beccamorti = τυμβωρύχος ή morto = νεκρός). Άλλοι το mordace, δηλαδή χλευαστικός, δηκτικός, πικρόγλωσσος, και άλλοι το τουρκικό morto/u, δηλαδή το κουφάρι, που είναι και πάλι δάνειο από την ιταλική.

Αλλά ας αφήσουμε τους γλωσσολόγους και ας πάμε στους Σμυρνιούς ιστορικούς, που έχουν πολλά να μας αφηγηθούν για την ιστορία που κρύβεται πίσω από τους μόρτηδες.

Έτσι αποκαλούσαν οι Σμυρνιοί όσους είχαν προσβληθεί από πανώλη και είχαν καταφέρει να επιβιώσουν και να περιέλθουν σε κατάσταση ανοσίας. Όπως μας πληροφορεί ο Χρήστος Σολομωνίδης, οι μόρτηδες ή μόρτες, όταν προσβαλλόταν η Σμύρνη από επιδημία πανώλης, γίνονταν οι κυρίαρχοι της πόλης. Μόνον αυτοί κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Χρησίμευαν ως φύλακες όσων προσβάλλονταν από τη φοβερή αρρώστια, δεν έπαιρναν προφυλάξεις και κοιμούνταν πλάι στους αρρώστους.

Οι μόρτηδες πήγαιναν στα σπίτια των ασθενών και τους μετέφεραν στο «λοιμοκομείο», φροντίζοντας και για την απολύμανση των δωματίων. Ο επικεφαλής τους ονομαζόταν βαρδιάνος. Προπορευόταν του φορείου, το οποίο αποκαλούσαν σέντια, και χτυπούσε το ραβδί του στο λιθόστρωτο για να ειδοποιεί τους υγιείς να κλείνουν ερμητικά τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών τους.

Όσο για τα Μορτάκια, ήταν οικήματα που ανεγέρθηκαν το 1838 σε οικόπεδο που δώρισε ο Αγγελής Χαϊκάλης και θεωρούνταν κατάλληλα για τη νοσηλεία όσων προσβάλλονταν από πανώλη.

Μετά από μια επιδημία τα οικήματα εγκαταλείφθηκαν, και εκεί εγκαταστάθηκαν άπορες χριστιανικές και εβραϊκές οικογένειες. Ύστερα από μια μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε το καλοκαίρι του 1845 και κατέκαψε τη Σμύρνη, εκεί εγκαταστάθηκαν και πυρόπληκτοι. Στα τέλη περίπου του 19ου αιώνα η συνοικία Μορτάκια είχε περισσότερους από 2.500 κατοίκους.

Χαρακτηριστικά της, στερήσεις, αθλιότητα και τριγύρω έλη, ενώ οι κάτοικοί τους ήταν ψαράδες, εργάτες ή μικροέμποροι που είχαν τα ρυπαρά μαγαζάκια τους μέσα στη συνοικία. Ο Εβραίος μικροέμπορος έβρισκε μια γωνιά για να εγκαταστήσει το μικρό φορητό κατάστημά του με πολύχρωμες συλλογές ψεύτικων βραχιολιών και διαφόρων μικροπραγμάτων, άλλος έβρισκε τρόπο να στήσει μια πυραμίδα με πεπόνια και να διαλαλεί την πραμάτεια του, ή σταφύλια, κρεμμύδια κ.ά.

Έτσι τα Μορτάκια, τα οποία παλιότερα ονόμαζαν και «Πρωτοδοχείον», έμειναν να θυμίζουν τον τόπο των ενδεών. Φτωχός τόπος, αλλά γεμάτος ζωή και περιπέτειες.

Ελευθέριος Σκιαδάς

  • Πηγή: mikros-romios.gr.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Φωτογραφία που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από την έκθεση «Πρόσφυγες στην Κρήτη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή», στη Βασιλική Αγίου Μάρκου, στο Ηράκλειο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών/STR)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

«Πρόσφυγες στην Κρήτη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή» – Ιστορίες και ντοκουμέντα 100 χρόνων σε μια έκθεση

4/02/2023 - 11:17πμ
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Θεσσαλονίκη: «Τα παιδιά τραγουδούν για τα παιδιά» και η Μικρασία συναντά τον Πόντο με αφορμή τα 100 χρόνια από την Καταστροφή

2/02/2023 - 9:05μμ
(Φωτ.: Facebook / Chrysostomos Melis)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Κύπρος: Στη Λεμεσό η πολυέκθεση «Μικράς Ασίας ενθυμήματα και κειμήλια»

2/02/2023 - 6:21μμ
Το ιστορικό κτήριο της Εστίας Νέας Σμύρνης (φωτ.: Facebook/ ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Η Εστία Νέας Σμύρνης δεν θα κόψει πίτα, αλλά θα στηρίξει έναν άστεγο

2/02/2023 - 1:42μμ
Εκθέματα της επετειακής έκθεσης «Μικρά Ασία: Λάμψη - Ξεριζωμός - Καταστροφή - Δημιουργία», στο Μουσείο Μπενάκη (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Γρ. Τύπου Πρωθυπουργού/ Δημήτρης Παπαμήτσος)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

«Μικρά Ασία-Λάμψη-Καταστροφή-Ξεριζωμός-Δημιουργία»: Παρατείνεται η σπουδαία έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

31/01/2023 - 11:59μμ
Εντυπωσίασε η παιδική χορωδία του Συλλόγου Σμυρναίων Μικρασιατών Ελευθερίου Κορδελιού «Η Αγία Φωτεινή», στην εκδήλωση της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, στη Θεσσαλονίκη (φωτ.: Νίκος Αλβανούδης/facebook.com/ΟΠΣΕ)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Μήνυμα ενότητας έστειλαν Μικρασιάτες, Πόντιοι και Θρακιώτες από την εκδήλωση της ΟΠΣΕ στη Θεσσαλονίκη

31/01/2023 - 9:43μμ
Ο δήμαρχος Ιεράπετρας Θεοδόσης Καλαντζάκης (πρώτος αριστερά) με την Ευτυχία Μαρινάκη και άλλα μέλη του Συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας στο μνημείο που τοποθετήθηκε στην πόλη (φωτ.: Δήμος Ιεράπετρας)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Ιεράπετρα: Οι Μικρασιάτες παραλαμβάνουν έναν «ολοκληρωμένο χώρο τιμής»

28/01/2023 - 11:46πμ
(Φωτ.: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Μεγάλη Ιδέα, Μικρασιατική Καταστροφή, σύγχρονη Ελλάδα – Συνεχίζεται η έκθεση στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

27/01/2023 - 12:33μμ
Το ιαπωνικό πλοίο στην αποβάθρα της Σμύρνης, 1922 (πηγή: pinterest.com)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Η ανιδιοτέλεια του ιαπωνικού πληρώματος στο επίκεντρο του βιβλίου «Σμύρνη, Σεπτέμβρης ’22, Τόκει Μαρού – Μύθος ή Πραγματικότητα;»

26/01/2023 - 2:10μμ
(Φωτ.: ΙΗΑ)
ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ

Η αρχαία Ηράκλεια επί Λάτμον ενισχύει τουριστικά τα Μούγλα της Τουρκίας

26/01/2023 - 9:16πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Μεγάλος πρωταγωνιστής για τους «ερυθρόλευκους» ο πρώην «ασπρόμαυρος» Αλέξανδρος Πασχαλάκης (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/Βασίλης Βερβερίδης)

Super League: Ισόπαλο το ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός – Επέστρεψε στην κορυφή ο Παναθηναϊκός

13 λεπτά πριν
Ο Ιωνικός πέτυχε την ανατροπή και έκανε αποφασιστικό βήμα για την παραμονή του στη Basket League (φωτ.: EUROKINISSI/Μάρκος Χουζούρης)

Basket League: Νίκη ο Ιωνικός – Αναβολή για «αιώνιους»

20 λεπτά πριν
Ο πάπας Φραγκίσκος χαιρετά πιστούς σε ενορία της Ρώμης (φωτ.: EPA/Angelo Carconi)

Πάπας Φραγκίσκος: «Αμαρτία και αδικία» οι νόμοι που διώκουν τους ΛΟΑΤΚΙ+

33 λεπτά πριν
Στιγμιότυπο από την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης ανοιχτα της Λέρου (φωτ.: Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή)

Ναυάγιο στη Λέρο: Νεκρό άλλο ένα παιδί, ενώ εξακολουθούν να νοσηλεύονται άλλα τρία

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Σωτήρης Δημητρόπουλος)

Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Σε επιφυλακή και με πρόσθετες δυνάμεις ο ΔΕΔΔΗΕ

1 ώρα πριν
Tο δρομολόγιο με αριθμό 1521 (Λειανοκλάδι - Αθήνα) και ώρα αναχώρησης 05:57 δε θα πραγματοποιήσει σταθμεύσεις στους σταθμούς Γοργοπόταμος, Μπράλος, Λιλαία και Αμφίκλεια (φωτ.: EUROKINISSI/Διονύσης Πατεράκης)

Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Δεν θα γίνουν αύριο τα δρομολόγια των τρένων 50 & 51 στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη

2 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign