Σαν σήμερα, στις 18 Ιουνίου 1919, οι τσέτες ολοκλήρωναν το έργο της τριήμερης άγριας σφαγής με θύματα πάνω από χίλιους Έλληνες στην περιοχή του Αϊδινίου.
Ανάμεσά τους ήταν 31 πρόσκοποι που σφαγιάστηκαν, αλλά και δεκάδες άλλα νεαρά μέλη του Σώματος που πρόσφεραν κοινωνικό έργο στην Ιωνία των αρχών του προηγούμενου αιώνα.
Ο προσκοπισμός στη Μικρά Ασία άρχισε να οργανώνεται λίγους μήνες πριν από τη λήξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (1914-1918). Το χρονικό της ίδρυσης αρχίζει από τη Σμύρνη όπου είχε εγκατασταθεί ο Ευάγγελος Ιωαννίδης, παλαιός πρόσκοπος και αρχηγός ομάδας από την Αλεξάνδρεια. Μαζί με τον Γεώργιο Παπαδημητρίου πήραν την πρωτοβουλία να ιδρύσουν ελληνικές προσκοπικές ομάδες. Στην προσπάθειά τους αυτή βρήκαν συμπαράσταση από τον Δημήτριο Δάλλα, που ήταν από τους πρωτοστάτες τής εκεί αθλητικής κίνησης του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου, κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Συνάντησαν, επίσης, τον Δημήτριο Αγγελομάτη και τον ποιητή Αλέκο Φωτιάδη που είχε παρακολουθήσει τον προσκοπισμό στην Αγγλία.
Στις 2 Μαΐου 1919 ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάστηκε στη Σμύρνη: Οι πρόσκοποι της Ιωνίας πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες ως αγγελιαφόροι, σύνδεσμοι, οδηγοί, διερμηνείς, γραφείς και τραυματιοφορείς. Ακόμα, εργάστηκαν στο Φρουραρχείο, στο Λιμεναρχείο, στην Επιμελητεία, στο Γραφείο Τύπου, στο Αρχηγείο Στρατού και, γενικά, όπου χρειαζόταν βοηθητική υπηρεσία. Πρέπει ακόμη να αναφερθεί ότι στην Ευαγγελική Σχολή είχε στρατωνιστεί για ένα μήνα ομάδα, της οποίας οι πρόσκοποι συνόδευαν τις στρατιωτικές περιπόλους ως οδηγοί, μέρα νύχτα, στις διάφορες συνοικίες της πόλης.
Σε μικρό διάστημα ιδρύθηκαν 63 προσκοπικές ομάδες στη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας.
Θυσίες
Η παρουσία των προσκόπων στις πόλεις και τα χωριά της Μικράς Ασίας σκορπούσε τον ενθουσιασμό στον ελληνισμό. Όμως, ξυπνούσε και το μίσος για τη βοήθεια που πρόσφεραν στον Ελληνικό Στρατό.
Λίγες μέρες μετά την είσοδο του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη, έπειτα από πληροφορίες ότι στο Αϊδίνιο συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός τσετών, στάλθηκε ισχυρή στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Σχοινά για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Η επίθεση των τσετών αιφνιδίασε το στράτευμα, που αποχώρησε από το Αϊδίνιο αφήνοντας τους προσκόπους να υπερασπιστούν την πόλη και να φροντίσουν τα γυναικόπαιδα, τους ανήμπορους και τους τραυματίες.
Το πέρασμα των τσετών από το Αϊδίνιο κράτησε τρεις μέρες και δεν άφησε τίποτα όρθιο.
Πυρπόλησαν σπίτια, λεηλάτησαν περιουσίες, βίασαν, ρήμαξαν τα πάντα. Η μανία τους ξέσπασε με ξεχωριστό πάθος πάνω στους ένστολους προσκόπους που φρόντιζαν τους κατοίκους.
Όσους δεν έσφαξαν, τους οδήγησαν, μαζί με τον έφορο Νίκο Αυγερίδη, έπειτα από μια δραματική νύχτα στο μπουντρούμι του Διοικητηρίου, στις όχθες τους Εύδωνα ποταμού.
Εκεί, ο επικεφαλής των τσετών Αντνάν Μεντερές τους ζήτησε να αλλαξοπιστήσουν με αντάλλαγμα τη σωτηρία τους. Η παλικαρίσια άρνηση του Αυγερίδη και όλων των παιδιών και η κραυγή τους «Ζήτω η Ελλάς» σε απάντηση, έκαναν τους διώκτες τους να φρενιάσουν. Ο Αυγερίδης τυφλώθηκε και κατακρεουργήθηκε. Ο Φιλοκτήτης Αργυράκης, ο Μίνωας Βεϊνόγλου και οι άλλοι –συνολικά 31 πρόσκοποι– βασανίστηκαν και σφαγιάστηκαν.
