Στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς, το Λύκειο των Ελληνίδων παρουσίασε το πρωί της Κυριακής 27 Ιανουαρίου τη νέα του έκδοση με τίτλο Ο καλόγερος – Ένα πολυσήμαντο θρακικό έθιμο, το Τετράδιο Νο 4* της σειράς με τις λαογραφικές καταγραφές. Το βιβλίο βασίστηκε στην καταγραφή του δρώμενου του Καλόγερου από τον Λευτέρη Δρανδάκι, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΛτΕ, στη Μελίκη Ημαθίας τον Μάρτιο του 1976, και συμπληρώθηκε από την Ομάδα Καταγραφών του ΛτΕ, στη Μελίκη Ημαθίας και στη Μαυρολεύκη Δράμας τον Φεβρουάριο του 2017.
Η έκδοση, που συνοδεύεται από δύο DVD με οπτικοακουστικό υλικό, αφιερώνεται στους νέους πρωταγωνιστές του εθίμου και σε όλους όσοι το κληροδότησαν σχεδόν αναλλοίωτο.
Η εκδήλωση άρχισε με την ομιλία του Ευάγγελου Θ. Καραμανέ (διευθυντής ερευνών, διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών), ο οποίος αναφέρθηκε στην έρευνα για την καταγωγή του εθίμου των κατοίκων του χωριού Κωστί της Ανατολικής Θράκης που αναβιώνει τη Δευτέρα της Τυρινής στα χωριά Μελίκη Ημαθίας και την Κυριακή της Αποκρέω στη Μαυρολεύκη Δράμας. Μίλησε επίσης για πιθανή σύνδεσή του με τα Αναστενάρια. Δεύτερος ομιλητής ήταν ο Γιάννης Ζέρβας, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, ο οποίος εστίασε στην επιστημονική μεθοδολογία της οργάνωσης του υλικού από τη μικροεθνική καταγραφή του εθίμου του Καλόγερου που πραγματοποίησε η ομάδα του ΛτΕ.
Στο βήμα τον διαδέχτηκε ο συγγραφέας Λευτέρης Δρανδάκις που τόνισε ότι ο Καλόγερος είναι το «μοναδικό, ιδιότυπο, χορευτικό δρώμενο που αναπαριστά το εικονικό όργωμα, τη σπορά υπό τους ήχους της λύρας, της γκάιντας και του νταουλιού, και ενώνει τους εκτελεστές και τους θεατές του εθίμου σε πάνδημο χορό, σε συνδυασμό πάντα με τους αστεϊσμούς, το κέφι και τη φιλοξενία των Θρακιωτών». Είναι ένα «έθιμο που διαρκεί 6 με 7 ώρες» πρόσθεσε ο Λ. Δρανδράκις, που δεν κρύβει ότι τον γοήτευε πάντα μια πιθανή σύνδεση του Καλόγερου με τα Αναστενάρια.
Οι ομιλίες έκλεισαν με τη Ζωή Σταματούκου, η οποία εκπροσωπώντας την ομάδα καταγραφής του ΛτΕ για το συγκεκριμένο έθιμο, περιέγραψε την εμπειρία από την επιτόπια καταγραφή του δρώμενου υπό τις οδηγίες του «δασκάλου» Λευτέρη Δρανδάκι. Στη συγκεκριμένη ομάδα μετείχαν επίσης ο Θάνος Παπαχάμος, ο Σπυρίδων Σωτηρόπουλος, η Σοφία Μαρατίδου, η Αγάθη Κουλελή, ο Μάριος Κωστάκης και η Κατερίνα Καναράκη.
Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με την προβολή αποσπασμάτων από τις καταγραφές του 1976 και του 2017 και με ένα πλούσιο μουσικό ρεπερτόριο της Μελίκης και της Μαυρολεύκης από ντόπιους μουσικούς. Χορός, χειροκροτήματα και ενθουσιασμός γέμισαν το αμφιθέατρο, όταν θεατές κυρίως από το Κωστί της Θράκης σηκώθηκαν και χόρεψαν καλωσορίζοντας τη νέα έκδοση.
____
* Έχουν προηγηθεί τρεις λαογραφικές εκδόσεις του ΛτΕ: Το Τετράδιο Νο 1 για τα Τελετουργικά έθιμα του χωριού Στύρφακα της Δυτικής Φθιώτιδας, του Γιάννη Ζέρβα (2016), το Τετράδιο Νο 2 για το Γάμο στην Κάρπαθο: Το γύρεμα του γαμπρού στα χωριά Απέρι και Όθος, του Γιάννη Ζέρβα (2017), και το Τετράδιο Νο 3 για τη Βλάστη Κοζάνης, του Λευτέρη Δρανδάκι.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΑΓ.
