Το νέο ΠΑΣΟΚ

Το νέο ΠΑΣΟΚ δεν θα προέλθει από ό,τι απέμεινε από το πάλαι ποτέ ισχυρό κίνημα που σηματοδότησε την ελληνική μεταπολίτευση. Θα προέλθει από μια ένωση –με τη χημική σημασία του όρου– και όχι μίγματος –μιας δανεικής ηγεσίας– του πρωτοΣΥΡΙΖΑ και μιας βάσης που επί πολλά χρόνια αναζητούσε τη σύμμειξη.

Το νέο ΠΑΣΟΚ θα προέλθει από τη μετάλλαξη του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ. Και η αφετηρία αυτής της μετάλλαξης είναι το συνέδριο του κόμματος, ανεξαρτήτως των δημαγωγικών κορόνων που θα συμπεριληφθούν στα τελικά κείμενα.

Η μείζων διακύβευση δεν είναι η αγωνία τού τι θα απογίνουν τα ορφανά του Ανδρέα που έφθασαν το κόμμα τους στο 5%, παρόλο που στην ηγεσία του ανέδειξαν «έξυπνους» ηγέτες, αλλά πώς θα εκφραστεί ο πολιτικός χώρος της λεγόμενης κεντροαριστεράς ο οποίος καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού φάσματος της χώρας.

Στην ουσία, το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα είναι διπολικό. Ο ένας πόλος είναι η δεξιά που εκφράζεται σήμερα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και ο άλλος η κεντροαριστερά ή «δημοκρατική παράταξη» ή ανανεωτική αριστερά. Ή τέλος πάντων η ένωσή τους. Ποιος θα τον εκφράσει;

Η συγκυρία της κρίσης έφερε στο πολιτικό προσκήνιο μια ομάδα ανθρώπων, την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν ήταν έτοιμη αλλά και δεν μπορούσε, από άποψη δυνατοτήτων, να διαχειριστεί μια πολύπλοκη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η χώρα. Η αδυναμία της αυτή απεδείχθη από τα αποτελέσματα της κυβερνητικής της θητείας και από τους εκτροχιασμούς που, εν είδη παιδιάς σκεφτόταν να κάνει, χωρίς να αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο στον οποίο οδηγούσε τη χώρα.

Ούτε καν γνώριζε πως ορισμένες από τις ενέργειές της έφθαναν στα όρια των προπαρασκευαστικών πράξεων εσχάτης προδοσίας, με τη νομική έννοια του όρου.

Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τον αποχωρήσαντα από το κόμμα, προκειμένου να διατηρήσει την ιδεολογική του καθαρότητα, Π. Λαφαζάνη αλλά και για τον ίδιο τον ηγέτη του πειράματος, τον κ. Τσίπρα, σύμφωνα με όσα αποκάλυψε ο κ. Πούτιν στον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ.

Επικάθησε, όμως, επικεφαλής μιας μάζας ανθρώπων που αναζητούσε το χαμένο της ηγέτη και δεν μπορούσε να τον βρει στον πολιτικό της χώρο, το ΠΑΣΟΚ. Το τραγικό σφάλμα όλων των ηγετών του ΠΑΣΟΚ από εποχής Σημίτη ακόμη, ήταν πως δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν ή υποτίμησαν τη σημασία ενός πολυσυλλεκτικού κόμματος. Δεν ήταν αφελής ο ιδρυτής τους που κρατούσε καλλιτεχνικές ισορροπίες για να διατηρήσει την πολυσυλλεκτικότητα του πολιτικού του φορέα.

Ήθελαν καθαρές λύσεις, ιδεολογική καθαρότητα και την επέτυχαν. Μόνο που οι ομοϊδεάτες τους είναι το 5% του εκλογικού σώματος.

Αυτοαναγορεύονται ως εκσυγχρονιστές και αν αποδεχθούμε τον αυτοχαρακτηρισμό τους, η κίνησή τους δεν υπερβαίνει το παραπάνω ποσοστό. Όπως και στη γειτονική Τουρκία, η άνοδος του Ερντογάν στην εξουσία αποκάλυψε πως οι κεμαλιστές μετά βίας φθάνουν το 25% σε μια κοινωνία που επί πολλά χρόνια κυβερνούσαν.

Ο λαϊκός κόσμος αυτού του πολιτικού χώρου εκφράζεται από τα πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά που προσέδωσε στο κίνημά του ο Ανδρέας Παπανδρέου. Βεβαίως, κάθε εποχή έχει τα προτάγματά της και σήμερα οι προτεραιότητες της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου μοιάζουν αναχρονιστικές. Τις προσδιόρισε, όμως, η ομάδα Τσίπρα και όχι μόνο κατέκτησε την εξουσία αλλά κέρδισε και ένα δημοψήφισμα στις παραμονές του οποίου, ο ίδιος ο ηγέτης που το προκήρυξε ευχόταν ενδομύχως να αποτύχει.

Σαν τους Βάραγγους, τους Βίκινγκς που αποτέλεσαν την ηγεσία των πρωτορωσικών σλαβικών φύλων, η ομάδα Τσίπρα ήταν μειοψηφία στον πολιτικό χώρο που ήθελε να διεισδύσει.

Τα κατάφερε όμως λόγω της απόγνωσης της ελληνικής κοινωνίας που αναζητούσε σανίδα σωτηρίας και ήταν ευκολόπιστη στις υποσχέσεις οποιουδήποτε λαοπλάνου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε αφήγημα και, βεβαίως, δεν έχει. Δεν υπάρχει ούτε ένα στοιχείο της πολιτικής που υποσχόταν το οποίο να έχει υλοποιήσει. Γενικόλογες διακηρύξεις περί υποστήριξης των αδυνάτων επαναλαμβάνει μονότονα την ώρα που βγαίνουν σε πλειστηριασμό οι πρώτες κατοικίες βιοπαλαιστών για χρέη προς το δημόσιο.

Η ομάδα, όμως, έχει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και γνωρίζει καλά πως αν αναπαράγεις, έστω και χωρίς να το πιστεύεις, το φαντασιακό μιας επερχόμενης επανάστασης, μπορείς να χειραγωγήσεις έναν λαό. Δυστυχώς, το πετυχαίνει.

Αυτό προσπάθησε να κάνει με το συνέδριο. Επιχειρεί, όμως, και κάτι άλλο που αποτελεί όρο πολιτικής επιβίωσής της: να μεταλλάξει, έστω και αυτό το χαοτικό μόρφωμα που ήταν το κόμμα του οποίου ηγείται. Να το μεταφέρει κάπως στο πολιτικό φάσμα, ώστε να εκφράσει αυτό που εξέφραζε το ΠΑΣΟΚ στις καλές του εποχές. Διότι γνωρίζει πως το μεγαλύτερο ποσοστό του εκλογικού σώματος που εμπιστεύθηκε τον κ. Τσίπρα και το κόμμα του, προέρχεται από αυτόν το χώρο. Η δική του περιουσία ήταν 4% από την οποία αποχώρησαν οι μισοί. Άνω του 25% του εκλογικού ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Αυτούς θα επιχειρήσει να κρατήσει με τις πολιτικές μεταλλάξεις του. Δεν αποτελούν, άλλωστε, πρόβλημα για τον κ. Τσίπρα. Και θα εντάξει στο κόμμα, την κυβέρνηση και τον κρατικό μηχανισμό πολιτικά στελέχη που ανεδείχθησαν επί ΠΑΣΟΚ.

Δεν ορρωδεί προ ουδενός.

Άλλωστε, στην ιδεολογική καθαρότητα του κόμματός του πρωταγωνιστεί η κίνηση της οποίας ηγείται ο κ. Τσακαλώτος, ο άνθρωπος που έχει υπογράψει όλα τα μέτρα που έφεραν σε απόγνωση τον ελληνικό λαό. Τέτοια θρασύτητα;

Αυτό, βεβαίως, που θα διαμορφωθεί θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, ως νέο ΠΑΣΟΚ. Το πώς θα ονομαστεί είναι ζητούμενο. Όπως ζητούμενο είναι και η ηγεσία που θα το εκφράσει.

Η ενιαία έκφραση του πολιτικού αυτού χώρου, της κεντροαριστεράς, ας τον ονομάσουμε έτσι, προϋποθέτει διεργασίες που θα αμφισβητήσουν την ηγετική παρουσία της σημερινής ομάδας που κυβερνά. Η απαξίωσή της είναι ταχύτατη, έστω και αν τα δημοσκοπικά χαρακτηριστικά τής δίνουν όχι ευκαταφρόνητα ποσοστά. Ο κόσμος που ιδεολογικά ή πολιτικά περιστρέφεται σε αυτόν τον χώρο δεν έχει εναλλακτικές λύσεις. Και παραμένει φυλακισμένος σε μια ελπίδα.