pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ηλίας Τσιρκινίδης: Ο ποιητής των Ποντίων

1/03/2015 - 1:02μμ
Ηλίας Τσιρκινίδης: Ο ποιητής των Ποντίων
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ένας από τους σημαντικότερους Πόντιους ποιητές, που το έργο του αναδεικνύει σε κάθε στίχο την ομορφιά της ποντιακής διαλέκτου αλλά και την ευαισθησία και την τρυφερότητα του δημιουργού του, είναι ο Ηλίας Τσιρκινίδης. Από το Σταυρίν της Χαλδίας ήταν οι δικοί του, αλλά εκείνος γεννήθηκε στο Νοβοροσίσκ. Πέθανε σαν σήμερα, 1η Μαρτίου 1999. Μέσα από την ποίησή του ο Τσιρκινίδης ανασταίνει τον γνήσιο λαϊκό Πόντιο. Αντιλαμβάνεται δε την παράδοση και την ενσωματώνει τόσο πολύ στα γραπτά του, που κάποιος να δυσκολεύεται να δεχτεί ότι δεν πρόκειται για αμιγώς παραδοσιακή ποίηση.

Για τη γλωσσοπλαστική ικανότητά του έγραψε –μεταξύ άλλων– ο εκπαιδευτικός και λογοτέχνης Χρήστος Σαμουηλίδης επιλέγοντας ένα ποίημα, «Το γήτεμαν», για να αναδείξει το γεγονός ότι ο Τσιρκινίδης χρησιμοποιεί λέξεις ελληνικότατες, πανέμορφες και εύηχες σε κάθε στίχο. Όπως νερομάισσα, ‘κοδέσπενα, αρχόντ’σσα, σκοτία, φεγγοφώς, ορθούται, αμάραντον, δαφνόφυλλον, δαφνόριζον, ανάνθιστον, χαμελοπεταμέα…

Το pontos-news.gr επέλεξε να δημοσιεύσει ένα άλλο από τα κορυφαία του ποιήματα.

Ο Δήμον ο κεμεντζετσής
Ποίος εμαυρολόεσεν; Ποίος εμαυροείπεν;
«Κρωμέτες κατηβαίν’ ’ς σον Άδ’, τη Κωσταντά ο Δήμον!»
Κι εβόεσαν τα σύμπαντα κι η γη συνεταράεν,
κι ας σα συνεταράγματα ενοίεν τ’ Άδ’ η πόρτα
κι έρθεν το μαύρον το χαπάρ’ ’ς σον σκοτεινόν τον Άδην.

’Σ σον Άδ’ έσαν ταένυφοι και νέϊκα παλληκάρα,
’ς σον Άδ’ έσαν σουμαδεμέν’ κι έμορφα νυφαδόπα,
’ς σον Άδ’ καρδόπα θλιβερά και παραπονεμένα,
έκ’σαν ατο κι ελάγκεψαν κι εσκώθαν ’ς σο ποδάριν,
και ν’ έρθανε και ν’ έκοψαν τη Δήμονος τη στράταν.

«Έπαρ’, Δήμο, την κεμεντζέν και σύρον το τοξάριν!
Πέει μας π’ έκατσες κι έφαες, που έπες κρεν νερόπον;
Σίνος χαράν τραγώδεσες; Τίναν επαρεξέγκες;
Κι αν έν’, Δήμο μ’, Καλομηνάς κι αν είν’ καλά ημέρας,
κι αν είναι τα παρχάρα ’μουν μάραντα φορτωμένα,
κι αν είναι τα ψηλά ραχά καταπρασινισμένα!»

«Αν έρται ο Μάρτ’ς ο μάραντον κι Απρίλτς μανουσακέας,
αν έρται κι ο Καλομηνάς και τα καλά ημέρας,
εμείς ’κι παρχαρεύουμαι και ’ς σον παρχάρ’ ’κι πάμε!
Κι αν έν’ Δεκαπενταύγουστον κι αν έν’ τη Παναΐας
’ς σον Αεσέρ’ ’κι αχπάσκουμες, ’ς σην Σουμελάν ’κι πάμε!

’Κ’ έχουμε τα παρχάρα ’μουν και τ’ άγια μοναστήρα,
’κι έχουμε τα ψηλά ραχά και τα νερά τα κρύα!
Εφέκαμε τα μέρα ’μουν κι επήγαμ’ ’ς άλλα κόσμα
μακρά και πέραν θάλασσας ’ς σο πλαν τη Ρωμανίαν!»

«Ντο λες, ντο λες, ναι Δήμο μου, ντο λες κι απολογάσαι;
Είδες τον Άδην σκοτεινόν, είδες τον Άδην μαύρον,
είδες τον τόπον ντο πατείς, χωρίς άθα και φύλλα,
είδες τον τόπον ντο δαβαίντς χωρίς κρύα νερόπα
κι εσάσεψες την απαντή σ’ και την απολοΐα σ’!»

«Παρακαλώ, παρακαλώ θεού παρακαλίαν!
Μ’ απλώνετεν την κεμεντζέν, τρομάζ’νε τα χερόπα μ’!
Μ’ απλώνετεν και το τοξάρ’ καίεται το καρδόπο μ’!
Μη λέτε με να τραγωδώ, γομούντανε τ’ ομμάτα μ’!
Εγώ λόγον ’κι εσάσεψα, μη λέτεν εκομπώθα.
Ντο είδαν τ’ ομματόπα μου ’μολόεσα και είπα!»

Τον λόγον ’κ’ ετελείωσεν και την απολοΐαν
και ν’ έρθαν κι εγομώθανε ’ς ση Δήμο μ’ το κιφάλιν
και ν’ έρθαν κι εμυρίστανε τη Δήμονος τα χέρα
και ντο τερούν; ’Κ’ εμύριζαν ατά μανουσακέαν!

’Σ σον Άδ’ να βάϊ, ’ς σον Άδ’ ν’ αϊλί, ’ς σον Άδ’ μαύρα λαλίας
κι ο Δήμον στέκ’ ασάλευτος κι ο Δήμον μαραιμένος!
’Κι σκών’ απάν’ τ’ ομμάτα του τα καταδακρωμένα,
’κι αποδιπλών’ τα γόνατα ’τ’, τα καταδιπλωμένα,
’κι αποσταυρών’ τα χέρα του, τα κατασταυρωμένα.

• Δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο λαογραφικό περιοδικό Χρονικά του Πόντου, τχ. 21-22, Αθήνα, Ιούνιος 1946, σελ. 526.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Μετά τη μάχη στο Εσκί Σεχίρ (πηγή: Γενικό Επιτελείο Στρατού / Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

8 Ιουλίου 1921, η μεγάλη μάχη του Εσκί Σεχίρ – Οι Έλληνες συνέτριψαν τους Τούρκους

8/07/2025 - 10:10πμ
(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Κωστίκας Τσακαλίδης: 7 Ιουλίου 1982, η μέρα που η ποντιακή μουσική έχασε έναν σπουδαίο λυράρη

7/07/2025 - 12:50μμ
Ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης (τοιχογραφία του Μανουήλ Πανσέληνου από τον Ιερό Ναό Πρωτάτου Καρυών [1290]. Πηγή: commons.wikimedia.org). Στο φόντο άποψη της Μονής Μεγίστης Λαύρας (φωτ.: Mätes II / commons.wikimedia.org)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Στις 5 Ιουλίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, από την Τραπεζούντα

5/07/2025 - 12:35μμ
(Φωτ.: EPA / Bernd Weissbro)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

21 χρόνια από το έπος της Εθνικής Ελλάδας στην Πορτογαλία

4/07/2025 - 11:15πμ
Ο Κωστής Μοσκώφ το 1992, στην εκπομπή της Λιάνας Κανέλλη «Λόγω Τιμής» (φωτ.: Αρχείο ΕΡΤ)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Κωστής Μοσκώφ: Ο διανοητής και ποιητής που γύρισε την πλάτη στην κοινωνική θέση της οικογένειάς του

29/06/2025 - 4:49μμ
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

29 Ιουνίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

29/06/2025 - 8:41πμ
(Φβτ.:karagianniskaratzopoulos.com)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Λάμπρος Κωνσταντάρας: Ο Κωστάν Νταράς που έγινε ο Λαμπρούκος της καρδιάς μας

28/06/2025 - 11:46πμ
Επιστολικό δελτάριο. Από την απελευθέρωση της Καβάλας. Ο ποιητής Ματσούκας εκφωνεί λόγο στο ενθουσιασμένο πλήθος (πηγή: balkanwars.gr)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Πώς η Καβάλα απελευθερώθηκε από τους Βούλγαρους χωρίς μάχη

26/06/2025 - 10:59πμ
(Φωτ.: neoskosmos.com. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Χρήστος Μπαλτζίδης: Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή o Πόντιος μουσικός που σύστησε στους Αυστραλούς το ούτι

24/06/2025 - 3:26μμ
Η Βασιλική Χορόζ από το Φούλατζικ με την κόρη της, πάνω στο πλοίο της προσφυγιάς (πηγή: Αρχείο Γιώργου Ευστρατιάδη / εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

23 Ιουνίου 1920, Φούλατζικ Νικομήδειας: Ο Κεμάλ δίνει εντολή στους τσέτες να σκοτώσουν και να κάψουν

23/06/2025 - 9:40πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Εθελοντική αιμοδοσία (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Γιάννης Παναγόπουλος)

Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης: Ανάγκη για δεκάδες χιλιάδες μονάδες αίματος κάθε χρόνο

51 λεπτά πριν
(Πηγή: RADIOTHIVA.gr)

Ριτσώνα: Φωτιά σε εργοστάσιο πλαστικών στη βιομηχανική περιοχή

1 ώρα πριν
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

2 ώρες πριν
(Εικ.: Χ.Κ)

Μεταεθνοκρατικό αφήγημα των ΗΠΑ για την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή

2 ώρες πριν
Η θεατρική ομάδα του δήμου Βριλησσίων στο καταπράσινο Ανοιχτό Πέτρινο Θέατρο Αργυρούπολης. Στο κέντρο η εγγονή του Δ. Ψαθά, Λένα Νίτσου-Ψαθά ανάμεσα στους πρωταγωνιστές Γιώργο Ασπιώτη (βουλευτή Φερέκη) και Νατάσσα Χαιδά (Τζένη Φερέκη) και Αποστόλη Παπανικολάου (Ψευτοθόδωρο) (φωτ.: Αρχείο δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης/ Ζήσης Κυριακίδης)

Γέλιο και ανατροπές για καλό σκοπό στο «Ζητείται ψεύτης» του Δημήτρη Ψαθά

3 ώρες πριν
Παιχνίδια στο μοιραίο λούνα παρκ όπου βρήκε τραγικό θάνατο 19χρονος από τη Βέροια (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/Μιχάλης Παππούς)

Χαλκιδική: 6 εγκληματικές παραλείψεις στο μοιραίο λούνα παρκ – Το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πολυγύρου

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign