Μήπως οι εκλογές είναι λυτρωτικές;

Η χώρα δύσκολα θα αποφύγει τις μεγάλες περιπέτειες, κι αυτό δεν αποτελεί κανενός είδους κινδυνολογία αλλά κοινή διαπίστωση όσων παρακολουθούν με ψυχραιμία και αγωνία τις εξελίξεις.

Η κοινωνία συνειδητά ή ασυνείδητα αρχίζει μέσα στη βαθιά κρίση και σαπίλα να αποβάλλει το διεφθαρμένο σύστημα που ο μοναδικός πυλώνας στον οποίο βασίστηκε ήταν η διαφθορά, η μετριοκρατία, η πολιτική και οικονομική σαπίλα και η αδιαφορία για οποιαδήποτε συλλογικότητα.

Η έλλειψη αστικής τάξης σε κοινωνίες που επιθυμούν να διαμορφώσουν αστικούς δημοκρατικούς θεσμούς κατά το Δυτικό πρότυπο που κυριάρχησε με τον αγγλικό κοινοβουλευτισμό, τον Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση, είναι εμφανής σε μια χώρα που δεν μπορεί, ούτως ή άλλως, να αφομοιώσει με ευκολία τα Δυτικά προτάγματα.

Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκην κακό, αφού η μακρόχρονη ιστορία μας στο μεταίχμιο δύο κόσμων μας διαμόρφωσε μια νοοτροπία που δεν είναι ούτε Δυτική ούτε Ανατολική. Γίνεται όμως προβληματικό όταν δεν μπορούμε να διαμορφώσουμε δικούς μας δημοκρατικούς θεσμούς που από τη μια να προσανατολίζουν τη χώρα προς τον Δυτικό τρόπο ζωής και από την άλλη να καθιστούν αποτελεσματική τη δημοκρατική λειτουργία της.

Δεν φταίει σ’ αυτό η έλλειψη μόνο αστικής τάξης, αλλά και πνευματικής ηγεσίας ή ακόμη και μέσων ενημέρωσης τα οποία δεινοπάθησαν τα τελευταία χρόνια στα χέρια «νταβατζήδων» της εξουσίας που το μόνο που αναπαρήγαγαν, δυστυχώς με επιτυχία, ήταν η εξουσία τους και τα οικονομικά οφέλη που τους προσέφερε η διαπλοκή με τη βαθιά διεφθαρμένη πολιτική τάξη.

Το Κοινοβούλιο είναι υποχείριο του εκάστοτε πρωθυπουργού ή πολιτικού αρχηγού, και η δικαστική εξουσία έρμαιο της βούλησης της εκτελεστικής. Τα τελευταία γεγονότα επιβεβαιώνουν πως το μόνο που ενδιαφέρει έναν από τους πυλώνες της πολιτειακής μας συγκρότησης, ίσως τον σημαντικότερο, είναι η είσπραξη του αντιτίμου της ευπείθειάς του στις εκάστοτε κυβερνήσεις.

Κάποτε κυβερνούσαν τη χώρα οι κοτζαμπάσηδες, τώρα, χωρίς να έχουν εκλείψει, προσετέθησαν και διάφορες άλλες μορφές – παλαιότερα οι συνδικαλιστές, τώρα ακόμη και οι δικαστές.

Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν κράζουν όλοι, αλλά τα εν τη παλάμη διδόμενα έχουν και ένα τέλος. Ή μάλλον, το τέλος τους επήλθε εδώ και καιρό. Τώρα διαμοιράζουν τα τελευταία ιμάτια και παρακολουθούν τη βύθιση του Τιτανικού απολαμβάνοντας τους ήχους της μουσικής.

Ο Τιτανικός βυθίζεται, κι αυτό για ορισμένους ίσως αποτελεί και λύτρωση. Λύτρωση με την έννοια ότι για να οικοδομηθεί κάτι καινούριο πρέπει να καταρρεύσει εντελώς το παλαιό.

Η κυβέρνηση που ανέλαβε να εξυγιάνει τον δημόσιο βίο και να κάνει μια νέα αρχή με αντάλλαγμα την τεράστια οικονομική πίεση της κοινωνίας, είναι βουτηγμένη στην αμαρτία και στην ανομία.

Η σύνθεσή της εξ αρχής σ’ αυτό παρέπεμπε, αλλά οι περισσότεροι ίσως είχαν κάποια κρυφή ελπίδα ότι καθώς φθάσαμε στο χείλος του γκρεμού, μπορεί κάτι να άλλαζε.

Η γοητεία της εξουσίας (και του παραγώγου της στην Ελλάδα, της διαφθοράς) είναι τόσο ισχυρή που, παραφράζοντας τη γνωστή μαρξιστική ρήση, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο τελευταίος Έλληνας πολιτικός θα κρεμαστεί με το σκοινί με το οποίο θα δωροδοκηθεί.

Μέσα σ’ αυτό το γενικό πλαίσιο, η χώρα οδεύει σε εκλογές οι οποίες, με μαθηματική ακρίβεια, θα οδηγήσουν σε τραγικά αδιέξοδα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος.

Δυστυχώς, η παντελής κατάρρευση είναι νομοτέλεια. Οι πιο θετικιστές την ονομάζουν «δημιουργική καταστροφή», αλλά πολύ φοβάμαι πως ακόμη και μέσα από την καταστροφή δεν θα αναδυθεί το νέο αν επικρατήσουν τα παλιά υλικά.

Χωρίς να γίνεται κανενός είδους παραλληλισμός, στις αρχές του αιώνα, το 1909 και με τη χώρα να σέρνει την ντροπή της ήττας του 1897, η Επανάσταση στου Γουδί απέρριψε τις πολιτικές προσωπικότητες της εποχής και έφερε στην εξουσία τον Ελευθέριο Βενιζέλο, με τις ευλογίες της κοινωνίας.

Σήμερα κάτι τέτοιο είναι αδύνατον και απευκταίον να συμβεί. Το καινούριο θα ξεπηδήσει μέσα από πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν από νέους ανθρώπους με σύγχρονα αντανακλαστικά, ευρύ κοσμοπολιτισμό και πολύ καλή εκπαίδευση, με την περιθωριοποίηση δυνάμεων και προσώπων που ταλάνισαν τον δημόσιο βίο μετά τη Μεταπολίτευση.

Αν δεν υπάρξει μια τέτοια σωτήρια πρωτοβουλία, τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ δύσκολα για τη χώρα. Δειλά-δειλά, κάτι αρχίζει να κινείται. Πρέπει όμως μετά τις εκλογές να προσλάβει ταχύ και δραματικό χαρακτήρα. Γιατί δραματικές θα είναι και οι εξελίξεις.

Η χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί ούτε με τον παλαιοκομματισμό του κ. Σαμαρά ούτε με τις ιδεοληψίες μιας αμφιλεγόμενης Αριστεράς. Χρειάζεται κάτι καινούριο που ξεπερνάει τις αγκυλώσεις που την οδήγησαν στην καταστροφή.