Γερμανικός σαδομαζοχισμός

Η γερμανική πολιτική στην Ευρώπη βρίσκεται εκτός κάθε έννοιας οικονομικής αντίληψης. Καταστρέφει το ευρωπαϊκό όραμα και, αν συνεχιστεί, θα οδηγήσει σε κρίση και την ίδια τη Γερμανία.

Το τραγικό είναι ότι το δίδυμο Μέρκελ-Σόιμπλε εφαρμόζει αυτή την καταστρεπτική πολιτική χωρίς να υπάρχει αντίπαλο δέος. Χωρίς δηλαδή να υπάρχει μια διαφορετική πρόταση ούτε στο εσωτερικό της Γερμανίας ούτε διεθνώς. Δεν υφίσταται δηλαδή τις εσωτερικές ή διεθνείς ισχυρές πιέσεις που απαιτούνται για να αλλάξει ρότα. Το αδιέξοδο φαίνεται, πια, στον ορίζοντα.

Τότε πώς εξηγείται αυτή η εμμονή του καταστρεπτικού διδύμου και γιατί βρίσκει τέτοια μεγάλη απήχηση στο εσωτερικό της χώρας;

Το ερώτημα αυτό δεν  μπορεί να απαντηθεί παρά μόνο με όρους κοινωνιοψυχολογίας.

Αποτελεί οικονομικό δόγμα το οποίο γνωρίζουν και οι πλέον άσχετοι με τα οικονομικά ότι σε περιόδους κρίσης το χειρότερο που έχεις να κάνεις είναι να βάλεις τάξη στα οικονομικά σου. Τάδε έφη Κέινς, αν δεν κάνω λάθος.

Αφού αφαίμαξε και εκμεταλλεύτηκε την Ευρώπη, η Γερμανία βρήκε εναλλακτική λύση στην Κίνα, κυρίως, και σε άλλες χώρες εκτός Ευρωζώνης προς τις οποίες εξάγει τα εμπορεύματά της δημιουργώντας πρωτοφανή πλεονάσματα στην οικονομία της, της  τάξεως των 200 δισ. ευρώ φέτος, δηλαδή 7% του ΑΕΠ της. Από το πλεόνασμα αυτό τα 130 δισ. προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν έχει, πια, για να καταναλώσει.

Η πολιτική αυτή όμως, δημιουργίας πλεονασμάτων από εξαγωγές, έχει υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Η αβεβαιότητα επιτείνεται όταν η πολιτική αυτή υπηρετείται, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, χωρίς καμιά αναπτυξιακή λογική, με την παραδοσιακή λογική του μαστιγίου και χωρίς καμιά επένδυση στις υποδομές.

Αντίθετη ακριβώς πολιτική από της Γερμανίας ακολουθεί η Κίνα, η οποία είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και η πρώτη εξαγωγική δύναμη. Η Κίνα έχει αυτήν τη στιγμή συναλλαγματικά πλεονάσματα 4 τρισ. $ περίπου, προερχόμενα από τις εξαγωγές.

Το Πεκίνο γνωρίζει, όπως και το Βερολίνο, ότι οι εξαγωγές δεν ελέγχονται και εξαρτώνται από το πολύ αβέβαιο διεθνές περιβάλλον. Και αρχίζει, έτσι, μια στροφή στην οικονομική του πολιτική προσανατολισμένη προς το εσωτερικό της χώρας.

Αυτό δηλαδή που δεν θέλει να κάνει η Γερμανία, στρεφόμενη προς την εσωτερική αγορά της ΕΕ, διότι μια τέτοια στροφή προϋποθέτει αλλαγή της αυστηρής πολιτικής λιτότητας. Για να μπορέσει να αγοράσει ο Ευρωπαίος πολίτης πρέπει να έχει την οικονομική δυνατότητα να το κάνει. Πρέπει, δηλαδή, να χαλαρώσει την περιοριστική της πολιτική η Γερμανία. Αλλά αυτό το προφανές, το Βερολίνο διά του διδύμου Μέρκελ-Σόιμπλε το αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι.

Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη όμως διαφορά στην πολιτική Γερμανίας και Κίνας είναι ότι η Κίνα αντιλαμβάνεται, διδασκόμενη από την μεταπολεμική Αμερική, πως αν δεν ξοδέψεις δεν θα κερδίζεις εσαεί. Και επενδύει. Ακολουθεί, δηλαδή, πολιτική καρότου, ή καλύτερα, αν θέλετε, εφαρμόζει ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ.

Με προσεκτικό τρόπο δημιουργεί θεσμούς (κυρίως τραπεζικούς) μέσω των οποίων δανείζει αναπτυσσόμενες ή υπανάπτυκτες χώρες, ενώ έχει εφεύρει τελευταία και το δόγμα εξωτερικής πολιτικής «η Ασία στους Ασιάτες» («Asia for Asians»).

Εκτός από τα 140 δισ. $ δάνεια που έχει χορηγήσει σε 90 χώρες και τα 200 δισ. $ άμεσες επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει στην Αφρική, από την οποία προμηθεύεται πρώτες ύλες, η Κίνα επιχειρεί να αλλάξει τις υποδομές της ασιατικής ηπείρου με σιδηροδρομικές αλλά και θαλάσσιες οδούς. Είναι ο σιδηροδρομικός δρόμος του μεταξιού για την ενίσχυση του οποίου έχει δημιουργήσει  την Asian Infrastructure Development Bank  με αρχικό κεφάλαιο 50 δισ. Βασικός στόχος της είναι να χειραφετηθεί, κατά το δυνατόν, ολόκληρη η Ασία – για ευνόητους λόγους. Ως ασιατική δύναμη με παγκόσμια εμβέλεια η Κίνα θα έχει προνομιακή θέση στις εξελίξεις της μεγάλης αυτής ηπείρου προς την οποία κατευθύνεται, πλέον, η παγκόσμια ανάπτυξη.

Σε βασικό σύμμαχο της Κίνας εξελίσσεται η Ρωσία, ιδιαιτέρως μετά την υπόθεση της Ουκρανίας. Είναι, γνωστή η συμφωνία που υπέγραψαν Πεκίνο και Μόσχα για την παροχή φυσικού αερίου στην Κίνα ύψους 400 δισ. δολαρίων.

Η συμφωνία υπεγράφη πριν από την ακραία εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης, αλλά μια στοιχειωδώς προνοητική πολιτική εκ μέρους της Μόσχας θα προέβλεπε, όπως και προέβλεψε, τις αρνητικές συνέπειες και θα αναζητούσε εναλλακτικές λύσεις.

Η Ρωσία, πράγματι, μετά την ουκρανική περιπέτεια υφίσταται πίεση στην οικονομία της λόγω των δυτικών κυρώσεων. Αναζητεί όμως και βρίσκει οικονομικούς και πολιτικούς εταίρους.  Όχι μόνο προς την Κίνα αλλά και προς την Ινδία, ακόμη και την Τουρκία. Δείχνει μια ευελιξία που τελικά θα καταστήσει θύμα αυτής της κρίσης τη γερμανική πολιτική.

Το τραγικό για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους είναι ότι θα υποστούν και αυτοί τις επιπτώσεις της αποτυχημένης ανατολικής γερμανικής πολιτικής.  

Η Ουκρανία ίσως αποδειχθεί το Στάλινγκραντ της σημερινής Γερμανίας.

Η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία φθάνει στο 40%, η εκμετάλλευση των χωρών της τελευταίας διεύρυνσης στις οποίες εγκαταστάθηκαν γερμανικές επιχειρήσεις αντλώντας από την εγκατάσταση αυτή ανταγωνισμό, φτάνει στα όριά της και η εναλλακτική λύση της Κίνας, με την οποία η Γερμανία είχε συμπληρωματική οικονομία, επαναπροσδιορίζεται.  Στο στάδιο που έχει φτάσει η κινεζική οικονομία δεν θα παράγει μόνο καταναλωτικά αγαθά αλλά και κεφαλαιουχικό εξοπλισμό. Και αυτό θα αποτελέσει καμπανάκι για τη Γερμανία.

Εν ολίγοις, η γερμανική πολιτική του διδύμου Μέρκελ-Σόιμπλε είναι καταστροφική όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για την ίδια τη Γερμανία, αλλά οι ιδεοληψίες του διδύμου και η αίσθηση ότι το Ράιχ για πρώτη φορά κερδίζει δημιουργεί μια αλαζονική εμμονή στην πολιτική αυτή.

Η Μέρκελ υπονόμευσε και την προσπάθεια που κάνει ο έμπιστός της, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Ζ.-Κ. Γιούνκερ, ο οποίος, απαλλαγμένος προφανώς από καταστροφικές ιδεοληψίες, αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα της ανάπτυξης και του τερματισμού της λιτότητας για τη σωτηρία της Ευρώπης αλλά και της ίδιας της Γερμανίας.

Η άμεση αντίδραση του Σόιμπλε στο σχέδιο Γιούνκερ δεν αφήνει πολλά περιθώρια, προς το παρόν, να ελπίζουμε.

Δυστυχώς, η Γερμανία δεν αντιλαμβάνεται τα διεθνή μηνύματα παρά μόνο με καταστροφή.