Θα εμφανιστούν, θα αναστατώσουν την εορταστική αγορά της Αθήνας, θα κάνουν… εντύπωση και στο τέλος θα βγάλουν τις περικεφαλαίες τους ευχαριστημένοι. Οι Μωμόγεροι σήμερα φέρνουν τον ποντιακό σαματά στο κέντρο της πρωτεύουσας, ευχόμενοι «Χρόνια πολλά, υ’είαν κι ευλοΐαν και καληχρονίαν, θελκά μουσκάρια και αρνικά παιδία».
Αν και πολύ πιστοί χριστιανοί, οι Πόντιοι διατήρησαν με πάθος στις πατρογονικές εστίες έθιμα με αρχαίες καταβολές. Ένα από αυτά είναι οι Μωμόγεροι (ή Μωμογέρια), το εθιμικό δρώμενο του Δωδεκαήμερου, ή αλλιώς οι αυτοσχέδιοι θίασοι που παντρεύουν το αρχαίο θέατρο (διθύραμβος) και το θέατρο δρόμου, λαμβάνοντας χαρακτήρα μυσταγωγίας, καθώς παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με τον ερχομό του νέου έτους.
Σχεδόν… φυσικός του χώρος είναι η περιοχή της Κοζάνης, καθώς εκεί «υπηρετείται» η παραλλαγή της Λιβεράς που έχει ενταχθεί στον κατάλογο της UNESCO για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Ωστόσο, παρουσιάζεται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, όπου υπάρχουν ποντιακές κοινότητες.
Αυτή την παραλλαγή θα παρουσιάσει η Εύξεινος Λέσχη Αθηνών, υπό την αιγίδα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου και του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων.
Ο θίασος θα ξεκινήσει στις 12 το μεσημέρι από την πλατεία Συντάγματος προς την Ερμού, αλλά και τους παράπλευρους πεζοδρόμους, θα περάσει από την πλατεία Μοναστηρακίου, τον ηλεκτρικό σταθμό του Θησείου και μετά από περίπου δύο ώρες θα καταλήξει στην έδρα της Λέσχης στον Κεραμεικό (Ψαρομηλίγκου 29).
Οι ομάδες θα είναι τρεις: η χορευτική (κορυφαίος-αρχηγός και χορευτές), η θεατρική (αυτοσχέδιοι διάλογοι) και η μουσική (λύρα, αγγείο-γκάιντα, νταούλι), σε παράλληλη δράση. Οι Μωμόγεροι (ιερείς του θεού Μώμου, κατά πολλούς), με ελληνοπρεπή εμφάνιση, περικεφαλαίες, φουστανέλες και κρατώντας ξύλα στα χέρια, κινούνται χορεύοντας και τραγουδώντας. Ανάμεσά τους και σε επικοινωνία με τους θεατές βρίσκεται η θεατρική ομάδα, η οποία συμμετέχει με ευφάνταστους και ιδιαίτερους κωμικούς διαλόγους.
Το θεατρικό που αποτελείται αυστηρά μόνο από άντρες περιλαμβάνει διάφορους ρόλους, όπως τη νύφη που προσπαθεί συμβολικά να την κλέψει ή να την διεκδικήσει ο κόσμος, τον γέρο, τη γριά, τον διάβολο, τον γιατρό που εξετάζει τη νύφη και διαπιστώνει συνήθως την κακοποίησή της, τον χωροφύλακα που επιβάλλει τις ποινές, κ.ά.
