Μετά τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, την Τετάρτη στο διαμέρισμα όπου διέμενε στην Τεχεράνη, κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα που μιλούσαν για βολή με βλήμα που εκτοξεύθηκε από αέρος.
Την επόμενη ημέρα, Πέμπτη, οι New York Times δημοσίευσαν άρθρο σύμφωνα με το οποίο η δολοφονία έγινε με εκρηκτικό μηχανισμό που είχε τοποθετηθεί κρυφά. Η εφημερίδα, για να προσδώσει αξιοπιστία στο ρεπορτάζ της, επικαλείται 6 αξιωματούχους χωρών της Μέσης Ανατολής –μεταξύ των οποίων δύο Ιρανοί–, και έναν Αμερικανό αξιωματούχο.
Από την άλλη, την Πέμπτη το ιρανικό Fars ανέφερε ότι ο ηγέτης της Χαμάς σκοτώθηκε όταν το διαμέρισμά του στον 4ο όροφο πολυκατοικίας χτυπήθηκε από πύραυλο, που είχε σαν αποτέλεσμα την κατάρρευση της στέγης. Το πρακτορείο καταλήγει με την εξής φράση: «Αυτή η στρατιωτική ενέργεια πραγματοποιήθηκε από το ισραηλινό καθεστώς».
Την ίδια ημέρα, το Ιράν ενημέρωσε επίσημα τα Ηνωμένα Έθνη για την πρόθεσή του να εξαπολύσει αντίποινα κατά του Ισραήλ, επικαλούμενο το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, με βάση το άρθρο 51 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ.
Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επιβεβαίωσε, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, ότι η χώρα του έχει το «φυσικό δικαίωμα στην αυτοάμυνα», έναντι παραβιάσεων της εθνικής της ασφάλειας και της εδαφικής της ακεραιότητας.
Εδώ λοιπόν φαίνεται ότι το Ιράν προσπαθεί να παρουσιάσει την επιχείρηση εξόντωσης του Χανίγια ως μια στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ και όχι ως μια βομβιστική επιχείρηση αγνώστων, για να κατοχυρώσει το δικαίωμα στην αυτοάμυνα που του δίδει η επίκληση του άρθρου 51 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ.
Όσον αφορά την απάντηση στο Ισραήλ, το Ιράν αναμένεται να σχεδιάσει μια επιχείρηση παρόμοια μεν, διαφορετικών διαστάσεων δε από εκείνη της 13-14ης Απριλίου που ακολούθησε το βομβαρδισμό του προξενείου του στη Δαμασκό. Την 1η Απριλίου 2024 βρήκαν το θάνατο 16 άτομα, συμπεριλαμβανομένων του ανώτατου διοικητή της Δύναμης Κουντς του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), ταξίαρχου Μοχαμέντ Ρεζά Ζαχεντί, και άλλων επτά αξιωματικών του IRGC..
Τότε η Τεχεράνη ήταν υποχρεωμένη να απαντήσει για να αποκαταστήσει το κύρος της, αφού είχε πληγεί το προξενείο και είχαν σκοτωθεί ανώτατοι αξιωματούχοι.
Τη φορά αυτή η κατάσταση είναι διαφορετική και πολύ πιο σοβαρή. Ο Χανίγια ήταν επίσημος προσκεκλημένος του κράτους του Ιράν, για να παραστεί στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν – και το κράτος δεν τον προστάτευσε στην ίδια του την πρωτεύουσα. Η πρόκληση και η προσβολή είναι μεγάλες, και ανάλογη αναμένεται να είναι η απάντηση στο Ισραήλ.
Τη φορά αυτή τυχαίνει να συμβαίνει και κάτι ακόμα: Λίγες ώρες πριν από τη δολοφονία Χανίγια είχε σκοτωθεί σε αεροπορική επιχείρηση του Ισραήλ στη Βηρυτό ο διοικητής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χεζμπολάχ Φουάτ Σουκρ, πράγμα που σημαίνει ότι ούτως ή άλλως πρέπει να απαντήσει και η Χεζμπολάχ.
Η θρησκευτική και πολιτική ηγεσία του Ιράν έχει λάβει την απόφασή της. Αυτό που μένει είναι ο συντονισμός των ανωτάτων στελεχών των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων και των Φρουρών της Επανάστασης με τους «πληρεξουσίους» τους στο Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο, τη Γάζα και την Υεμένη. Και αυτό είναι άλλο ένα νέο στοιχείο στην απάντηση που αναμένεται να δώσει η Τεχεράνη.
Τις 13-14 Απριλίου όλοι οι πύραυλοι και τα μη επανδρωμένα εκτοξεύθηκαν από το Ιράν –ίσως και κάποια από το Ιράκ– και εξουδετερώθηκαν σχεδόν όλα από την αντιπυραυλική ασπίδα του Ισραήλ με την βοήθεια των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιορδανίας.
Τώρα υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η επίθεση να είναι και πιο σφοδρή και από διάφορες κατευθύνσεις. Επίσης, δεν είναι γνωστό πόσους υπερηχητικούς πυραύλους έχει το Ιράν και οι «πληρεξούσιοί» του, πόσους θα χρησιμοποιήσουν και ποιες είναι οι δυνατότητες αναχαίτισής του από το Ισραήλ και τους συμμάχους του.
Επίσης, στις 13-14 Απριλίου τα αντίποινα του Ιράν και η ανταπάντηση του Ισραήλ ήταν περίπου συνεννοημένες, με αποτέλεσμα η κρίση να σταματήσει εκεί.
Τώρα δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοια διάθεση, τουλάχιστον προς το παρόν. Και αν δεν υπάρξει συνεννόηση, τότε υπάρχει ο κίνδυνος κλιμάκωσης που θα μετατρέψει τη Μέση Ανατολή σε παρανάλωμα του πυρός.
