Στην Κερασούντα, στα Κοτύωρα, στη Σάντα, την Τραπεζούντα και τη Χαλδία απαντά το ρήμα «τονατεύω», σύμφωνα με το Ιστορικό λεξικό της ποντικής διαλέκτου.
Η κύρια σημασία του είναι ευπρεπίζω, στολίζω (τονατεύω τ’ οσπίτιν· ετονάτεψα τ’ άλογον).
Επίσης χρησιμοποιείται ειδικά για το μεγαλοπρεπές στρώσιμο του τραπεζιού, και ο Άνθιμος Παπαδόπουλος παραθέτει ένα χαρακτηριστικό ποντιακό μοιρολόι:
Αδά γάμος ’κί γίνεται, νυφίτζα ’κί στολίεται
[Εδώ (στον Άδη) γάμος δεν γίνεται, νυφούλα δεν στολίζεται]
τραπέζ’ ’κί τονακεύεται, καυκίν ’κί ποτισκάται.
[τραπέζι δεν στρώνεται, ποτήρι δεν πίνεται.]
«Τονατεμένος» είναι ως εκ τούτου ο στολισμένος, και το τραγούδι λέει για την όμορφη κοπέλα:
«Ας σ’ άσπρα κι ας σα κόκκινα είσαι ζωγραφισμέντζα
και με τα χάρεις τη Θεού είσαι τονατεμέντζα».
