Μακροσκελές δημοσίευμα με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λοζάνης φιλοξένησε η γερμανική εφημερίδα Tageszeitung, και αναδημοσιεύθηκε από την Deutsche Welle.
Μέσα από τις μνήμες μελών της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, όπως του προέδρου Γιώργου Σαραφίδη, αλλά και μέσα από τα στοιχεία και τις περιγραφές ιστορικών όπως του Βλάση Αγτζίδη, το ρεπορτάζ μεταφέρει όλο το ιστορικό της ανταλλαγής πληθυσμών.
«Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος εγκαινίασε μια περίοδο εθνοκάθαρσης, εκτοπίσεων στην τουρκική ενδοχώρα και σφαγών για τους χριστιανούς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σήμερα η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι ιδιαιτέρως γνωστή. Αλλά εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και Ασσύριοι είχαν παρόμοια μοίρα» ανέφερε ο Βλάσης Αγτζίδης στη δημοσιογράφο Δωροθέα Σεραλίδου που υπογράφει το ρεπορτάζ.
Στο δημοσίευμα παρουσιάζονται πλούσια ιστορικά στοιχεία για όλη την πορεία προς τη Συνθήκη της Λοζάνης. Στο πλαίσιο αυτό αναλύονται η Μεγάλη Ιδέα, η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η άνοδος των Νεότουρκων και Μουσταφά Κεμάλ, χωρίς να παραλείπονται οι σημαντικές ευθύνες της Ελλάδας και των κυβερνήσεων της εποχής για τη μοίρα της Σμύρνης και του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
«Ο όρος “ανταλλαγή πληθυσμών” υποβαθμίζει τα γεγονότα εκείνης της εποχής. […] Ακούγεται σαν να αντάλλαξαν 100 άτομα από εκεί με 100 άτομα από εδώ. Αλλά ο καθένας από αυτούς τους ανθρώπους είχε μέσα στην οικογένειά του θύματα εκείνης της εθνοκάθαρσης. Έχουμε ηθική ευθύνη απέναντι στους προγόνους μας. Αυτό που συνέβη τότε πρέπει να αναγνωριστεί από την Τουρκία ως γενοκτονία», σημείωσε ο Γιώργος Σαραφίδης.
