28η Οκτωβρίου 1940. Τα τελευταία αγόρια που γεννήθηκαν στον Πόντο πριν τον ξεριζωμό, σπεύδουν τώρα πρώτα να υπερασπίσουν την πατρίδα στην οποία αντρώθηκαν, μαζί με τους συνομηλίκους τους από ολόκληρη την Ελλάδα.
Τα παιδιά που μεγάλωσαν με θύμησες και ιστορίες για τους διωγμούς, για τη γη που τους γέννησε, την προαιώνια πατρίδα των προγόνων τους, είναι τώρα αποφασισμένα να προασπίσουν τη νέα πατρίδα τους και να συνεχίσουν την ηρωική παράδοση του Πόντου.
Αυτά τα παλικάρια από τα προσφυγοχώρια της βόρειας Ελλάδας κυρίως, αλλά και των άλλων περιοχών. Από τις προσφυγικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας, του Πειραιά και άλλων πόλεων. Αυτά τα ποντιοπούλια που αγωνίστηκαν για να κατακτήσουν ισότιμα τη δική τους θέση στη νέα πατρίδα. Τώρα, μαζί με όλους τους Έλληνες, με χαμόγελο και γενναιότητα παίρνουν το δρόμο για το μέτωπο της Ηπείρου και για τα οχυρά της Μακεδονίας και της Θράκης. Έδωσαν πολλά από αυτά τα παιδιά τη ζωή τους και άλλα τραυματίστηκαν ή έμειναν ανάπηρα για την υπόλοιπη ζωή τους.
Ως εκπρόσωπο αυτής της γενιάς, προτάσσουμε σήμερα τον Ανθυπολοχαγό Θεόδωρο Κανδηλάπτη. Το τέταρτο παιδί του Γεωργίου Κανδηλάπτη (επίσης γνωστός ως Κάνις) που τόσα πρόσφερε στον Ποντιακό Ελληνισμό. Διέσωσε κειμήλια, συνέγραψε μελέτες και άρθρα, ερεύνησε, δίδαξε, εξορίστηκε και κατέληξε δάσκαλος στην Αλεξανδρούπολη. Ο μικρός Θεόδωρος γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1918 στην Αργυρούπολη. Στα εξήμισι χρόνια του πήραν το καράβι από την Τραπεζούντα για τον ξεριζωμό, τον Ιούνιο του 1924. Και ήταν μόλις δύο μηνών Ανθυπολοχαγός της Σχολής Ευελπίδων, όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Αγωνίστηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου, αρχικά με το 7ο Σύνταγμα και μετά ως Διοικητής Λόχου του 28ου Συντάγματος. Ο γενναίος Πόντιος Ανθυπολοχαγός, πέρασε στην αθανασία, μαχόμενος στο ύψωμα Μπούμπεσι της Κλεισούρας.
Ο ήρωας που έγραφε από το μέτωπο στη μητέρα του Αγγελική: «ανήκω κατά τα τρία τέταρτα εις την Πατρίδα και κατά το υπόλοιπον εις την σεβαστή μου οικογένειαν. Αντιμετωπίζομεν τους αναιδείς επιδρομείς με θάρρος και αποφασιστικότητα. Μη κλάψετε αν κατά τύχη χαθώ.» Ο τιμηθείς μετά θάνατον με το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας. Το άξιο τέκνο της Αργυρούπολης του Πόντου, που έδωσε το όνομά του στην έδρα της 23ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας, στην Αλεξανδρούπολη. «Στρατόπεδο Ανθυπολοχαγού Θεοδώρου Κανδηλάπτη». Τιμούμε σήμερα στο πρόσωπό του, όλα αυτά τα τελευταία παιδιά που γεννήθηκαν στη γη του Πόντου και ήταν από τους πρώτους μαχητές που είπαν το μεγάλο ΟΧΙ.
Του Νίκου Πετρίδη
