Ένα ιδιαίτερο ποντιακό πασχαλίνο έθιμο

Ένα ποντιακό έθιμο που σχετίζεται με τα κόκκινα αυγά μας έρχεται από την περιοχή του Ακ Νταγ Ματέν είναι το Καθίζνε Τζιχτζιράνο.

Το έθιμο αυτό το κρατούσαν οι μερακλήδες του τσουγκρίσματος των αυγών και σκοπό είχε να κάνει τα αυγά να κυλούν και να στέκονται στη μύτη κι όταν σπάνε να κάνουν θόρυβο σαν να σπάει κέλυφος σαλιγκαριού.

Για να το πετύχουν αυτό χρησιμοποιούσαν τη χόβολη. Την άνοιγαν και πάνω στην πυρακτωμένη πλάκα της, έστρωναν στάχτη. Πάνω στη στάχτη τοποθετούσαν τα αυγά, με τη μύτη προς τα κάτω και τα σκέπαζαν με ένα κιούπι.

Από πάνω έριχναν τα αναμμένα κάρβουνα. Μέσα σε 24 ώρες ότι υπήρχε στο εσωτερικό του αυγού κατακαθόταν στην μύτη του, ξεραινόταν κολλούσε στον φλοιό και γινόταν σαν ένα σώμα. Με αποτέλεσμα όπως κι αν κυλούσε το αυγό να έρχεται να κάθεται στη μύτη μιας κι εκεί πλέον είχε μετατοπιστεί κι όλο το βάρος τους.

Κατά το σπάσιμο των αυγών όπως προαναφέρθηκε δημιουργούταν ήχος ιδιαίτερος.

Ακ Νταγ Ματέν της επαρχίας Γιοζγκάτ, του διαμερίσματος της Κεντρικής Ανατολίας στην Τουρκία. Στην περιοχή, πριν το 1922, κατοικούσε σημαντικός αριθμός Ελλήνων, προερχόμενος από περιοχές του Πόντου, κυρίως της Αργυρούπολης και των περιχώρων της.
 
(Από τα Πασχαλινά έθιμα του Ακ Νταγ Ματέν του Γ. Φωτιάδη που δημοσιεύτηκε στον 38ο τόμο του Αρχείου Πόντου).