Παρατημένη η Μονή Βαζελώνα στον Πόντο, εκπέμπει SOS – «Λεφτά γιοκ» λέει η Τουρκία

Είναι «θύμα» βανδαλισμών και λαθρανασκαφών, αλλά κυρίως είναι θύμα της αδιαφορίας – αυτή την αδιαφορία για τη Μονή του Βαζελώνα στη Ματσούκα αναδεικνύει Τουρκάλα βουλευτής, σημειώνοντας ότι πρόκειται για ένα από τα πιο παλιά μοναστήρια της Ανατολίας.

Πράγματι, η ιστορική σταυροπηγιακή μονή που οι Έλληνες την αφιέρωσαν στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, και την «σφήνωσαν» μέσα σε δυσπρόσιτη θέση όπως έκαναν με τη Σουμελά, θεωρείται η αρχαιότερη της Τραπεζούντας.

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν εξαγγελθεί αναστηλωτικά έργα, ώστε να δημιουργηθεί ακόμα ένας τουριστικός πόλος στην περιοχή – το ίδιο ισχύει για τον Άγιο Γεώργιο Περιστερεώτα. Άλλωστε, τα ρεκόρ που καταγράφονται κάθε χρόνο στην αναστηλωμένη Παναγία Σουμελά έχουν καταδείξει πού στρέφεται το ενδιαφέρον στην «κοιλάδα του τουρισμού», όπως αποκαλείται η Ματσούκα.

Εντούτοις, όπως απάντησε πρόσφατα το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού σε ερώτηση που κατέθεσε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση το μέλος του προεδρείου και βουλευτής του CHP Sibel Suiçmez, λεφτά… γιοκ για έργα.

Αυτό που θέλησε να μάθει ήταν εάν το σχέδιο αναστήλωσης είναι ακόμα σε ισχύ, πόσα κονδύλια εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό και αν αυτά είναι ακόμα διαθέσιμα ή έχει χρηματοδοτηθεί άλλο έργο, αν έχει διερευνηθεί η πιθανότητα διεθνούς συνεργασίας και αν έχουν ληφθεί μέτρα προστασίας.

Η περιοχή όπου βρίσκεται η Μονή του Βαζελώνα είναι προστατευόμενη, το κτίσμα έχει κηρυχθεί Αρχαιολογικός Χώρος Α’ Βαθμού, ενώ ο περιβάλλων χώρος προστατεύεται από το υπουργείο Δασών. Μολαταύτα, το αρμόδιο υπουργείο απάντησε στη Sibel Suiçmez ότι κονδύλια για την αναστήλωση και για την αποκατάσταση της οδικής πρόσβασης προς το παρόν δεν υπάρχουν, και ότι τα έργα στη Μονή του Βαζελώνα «ενδέχεται να αξιολογηθούν τα επόμενα χρόνια, ανάλογα με την κατάσταση του προϋπολογισμού».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο του 2011 και τον Μάρτιο του 2019 το Περιφερειακό Συμβούλιο Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Τραπεζούντας έλαβε αποφάσεις για τη Μονή και για το δρόμο που οδηγεί σε αυτή, οι οποίες όμως έμειναν στα χαρτιά.

Σύμφωνα με τη Sibel Suiçmez, το μνημείο δεν έχει εγκαταλειφθεί μόνο στο έλεος του χρόνου, αλλά και στο έλεος των κυνηγών θησαυρών και των επισκεπτών που δεν το σέβονται. Η ίδια επέκρινε το γεγονός ότι δεν διατέθηκαν χρήματα από το Επενδυτικό Πρόγραμμα του 2024. «Δεν γίνεται απλά να παρακολουθούμε αυτό το ιστορικό κτίσμα να εξαφανίζεται. Οι Αρχές πρέπει να λάβουν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα», κατέληξε.

Ο Βαζελώνας (ή Ζαβουλών σε ορισμένες παλαιότερες πηγές) γνώρισε πολλές στιγμές δόξας και καταστροφής στη μακραίωνη ιστορία του. Το 490 μ.Χ. καταστράφηκε τελείως από τους Πέρσες, οι οποίοι κατέσφαξαν και τους 400 μοναχούς του. Ανοικοδομήθηκε από τον Ιουστινιανό και τον στρατηγό Βελισάριο, επί Τουρκοκρατίας ακολούθως καταστράφηκε κατ’ επανάληψη, και το 1923 εγκαταλείφθηκε. Τελευταίος έφυγε ο μοναχός Διονύσιος Αμαραντίδης, ο οποίος μετέφερε στην Ελλάδα την εικόνα του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, η οποία βρίσκεται στη Μονή Αγίας Τριάδος στις Σέρρες.