Ταξίδι στον Πόντο: Από το Ντίσελντορφ στην Τραπεζούντα, με οδηγό τον «Ξενιτέα»

Πριν από περίπου 20 μέρες, μια ομάδα Ποντίων που ζουν στο Ντίσελντορφ, την όμορφη πρωτεύουσα του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, πήραν τη μεγάλη απόφαση να μετασχηματίσουν το νόστο σε «απτές» εικόνες και συναισθήματα.

Όπως μας πληροφορεί το ΔΣ του Συλλόγου Ποντίων Ντίσελντορφ «Ο Ξενιτέας», 28 άνθρωποι πέρασαν μαζί πεντέμισι μέρες στα άγια χώματα του Πόντου.

Το κείμενο που ακολουθεί δεν είναι αυτό που λέμε «ταξιδιωτικές εντυπώσεις». Είναι η γλαφυρή μεταφορά σε λέξεις όλων των συναισθημάτων που μπορεί να νιώσει ένας Πόντιος που επισκέπτεται τους τόπους των ξεριζωμένων προγόνων για πρώτη φορά – κάθε λέξη και μια εικόνα μέσα από την καρδιά:

Το κείμενο αυτό το συντάσσουμε ενώ προσπαθούμε ακόμη να διαχειριστούμε τη χαρμολύπη των πρώτων ημερών μετά την επιστροφή μας.

Η αγαλλίαση της σύνδεσης με τον τόπο που γέννησε τα τραγούδια, τους χορούς και τις ιστορίες που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, η χαρά του μοιράσματος αυτού του ταξιδιού με τις συνταξιδιώτισσες και τους συνταξιδιώτες μας, συνοδοιπόρους στο ψάξιμο κομματιών του παζλ της πολιτισμικής μας ταυτότητας, αλλά και η ευφορία των τυχαίων συναντήσεων με ανθρώπους ντόπιους –φιλικούς και φιλόξενους– που μας «αγκάλιασαν», πάνε χέρι-χέρι με το αναπόφευκτο σκάλισμα του κληρονομημένου πόνου του ξεριζωμού.

Μια ομάδα 28 ανθρώπων, μέλη του συλλόγου και καινούργιες/-οι φίλες και φίλοι, σχεδόν όλες/-οι για πρώτη φορά στον Πόντο, γίναμε μια μικρή κοινότητα ανθρώπων με κοινό γνώμονα αν όχι τις κοινές ρίζες, σίγουρα το κοινό ενδιαφέρον να γνωρίσουμε τη γωνιά αυτή του κόσμου, να πιάσουμε τον παλμό του ζωντανού παρόντος της και να αφουγκραστούμε τους απόηχους του πλούσιου παρελθόντος της.

Πεντέμισι ημέρες περάσαμε μαζί στον Πόντο, ένα ταξίδι σύντομο αλλά τόσο περιεκτικό σε εμπειρίες και συναισθήματα, γνώσεις και σκέψεις, ώστε θα δουλεύουν για πολύ καιρό ακόμη οι «σκληροί δίσκοι» της ψυχής και του μυαλού, για να επεξεργαστούν τα… gigabytes δεδομένων από αυτά που ζήσαμε.

Τι να πρωτοθυμηθούμε και να διηγηθούμε:

• Το πρώτο ηλιόλουστο πρωινό του ταξιδιού μας, με την επίσκεψη στην Αγία Σοφία Τραπεζούντας σε φόντο γαλανό ουρανό και με θέα το Ακτσααμπάτ (τα Πλάτανα)·

• Την ανάβαση στην Παναγία Σουμελά, να μοιάζει ταυτόχρονα ανεξήγητα κρεμασμένη αλλά και αυτονόητα κουρνιασμένη στο επιβλητικό τοπίο των Ποντικών Άλπεων·
• Τη βραδινή μας βόλτα περιμετρικά της λίμνης Ουζουνγκιόλ (Σαράχο) με συζητήσεις ανάλαφρες αλλά και εγκάρδιες και με τα πολύχρωμα φώτα της σύγχρονης ζωής να αντανακλώνται στο νερό και να ζωγραφίζουν ένα παράδοξο τοπίο φαντασμαγορικής ζωντάνιας που περικλείεται από βουνά·

• Την πολυφωνία των κυμάτων που έσκαγαν στα βράχια του Ιασώνειου Άκρου, μια μέρα βροχερή με αέρα όταν ο Πόντος μας έδειξε το Άξενο πρόσωπό του, αλλά και το αχνιστό, αυθεντικό, χαβίτσι που μας ζέστανε εκεί·
• Το ηλιοβασίλεμα στην Αμάσεια, τη γενέτειρα του γεωγράφου Στράβωνα, με τους λαξευτούς τάφους βασιλέων του Πόντου πάνω από μία σειρά παραποτάμια χτισμένων καλοσυντηρημένων κτηρίων της οθωμανικής περιόδου να μας δίνουν την ψευδαίσθηση ταξιδιού με χρονομηχανή·
• Τη διαδρομή προς τη Σινώπη, στα δεξιά μας να εκτείνεται –Εύξεινος εκείνη την ημέρα– ο Πόντος, και αριστερά μας μια καταπράσινη, εύφορη πεδιάδα·
• Τις πολύ σύντομες αλλά γεμάτες σε πληροφορίες και εντυπώσεις επισκέψεις σε Ορντού (Κοτύωρα) και Κερασούντα·

• Αλλά και τους χορούς και τα τραγούδια μας στην Τραπεζούντα, την Αμάσεια και… το λεωφορείο των πολλών διαδρομών μας καθώς και τα δάκρυα συγκίνησης μα και… τις ρυτίδες έκφρασης στα πρόσωπά μας που μάλλον βάθυναν κατάτι παραπάνω από τα γέλια μας·
και τόσα άλλα……

Καθώς επιστρέφαμε, ένα συναίσθημα ίσως υπερτερούσε των άλλων:

Η ανάγκη της σύνδεσης με τα χώματα των προγόνων έφερε την απρόσμενη ευφορία της σύνδεσης με τους συγχρόνους μας, ανθρώπους με τους οποίους έχουμε κοινά, αλλά δεν γνωρίζαμε, όντας ο καθένας στη γυάλα της καθημερινότητάς του.

«Άνθρωπον βρήκα!», θα μπορούσαμε να πούμε ίσως στον Διογένη τον Σινωπέα, γιατί, έστω για αυτή την εβδομάδα, είχαμε ο ένας τον άλλον να μοιραστούμε μία εμπειρία με διαφορετικές σίγουρα αποχρώσεις και νόημα για τον καθένα, αλλά και κοινή, με μαγικές συλλογικές στιγμές συντονισμού των διαφορετικοτήτων μας σε ένα σύνολο που δονούταν στον ρυθμό της ίδιας χαράς και συγκίνησης.

Αποχωριστήκαμε στο αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ ρωτώντας ο ένας τον άλλον εάν θα είναι παρών στην τάδε ή τη δείνα εκδήλωση, και προσδοκώντας την επόμενη φορά που θα βρεθούμε μαζί, στο επόμενο γλέντι του Συλλόγου, να δώσουμε τα χέρια, να χορέψουμε παρέα – και να έχουμε άνθρωπο να μοιραστούμε το ανείπωτο συναίσθημα που θα συνοδεύει αυτό το δάκρυ που ίσως βρέξει τα μάτια μας στο άκουσμα τραγουδιών, τα λόγια των οποίων ξέραμε και πριν, αλλά που για εμάς τώρα πια γέμισαν με άλλο νόημα.

Δεν είναι πια αφηρημένες ιδέες τα ονόματα των πόλεων και χωριών, όπου έζησαν οι πρόγονοί μας, αλλά τόποι με συγκεκριμένα χρώματα και αρώματα, στους οποίους μπορούμε να προβάλλουμε τη χαρά αλλά και να αποθέσουμε ένα μέρος από τον πόνο μας.

Με την ελπίδα αυτό το ταξίδι να ήταν η αρχή μιας σειράς ταξιδιών που θα συνδράμει στο να γνωρίσουν οι Πόντιες και οι Πόντιοι του Συλλόγου τα τραγουδισμένα μέρη των προγόνων τους.

Με τιμή
Το ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Ποντίων Ντίσελντορφ «Ο Ξενιτέας»