pontosnews.gr
Πέμπτη, 11/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Η Μικρασιατική Καταστροφή που ξερίζωσε τους Έλληνες: «Εντός του πλοίου ήτο ουχί ολόκληραι οικογένιαι»

Το pontosnews.gr συνεργάζεται με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στο πλαίσιο της έκθεσης «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα»

4/09/2024 - 10:24πμ
Πρόσφυγες από τη Νικομήδεια εγκαταλείπουν τη Μικρά Ασία με τα υπάρχοντά τους, το 1921 (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ–ΕΙΜ)

Πρόσφυγες από τη Νικομήδεια εγκαταλείπουν τη Μικρά Ασία με τα υπάρχοντά τους, το 1921 (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ–ΕΙΜ)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Το pontosnews.gr συνεργάζεται με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, με αφορμή το δεύτερο μέρος της περιοδικής έκθεσης με τίτλο «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα». Η έκθεση είναι διαρθρωμένη σε τέσσερις μεγάλες ενότητες: Τα αίτια, τον ξεριζωμό, το στέριωμα και τη μνήμη – από κάθε ενότητα επιλέγουμε και μια μαρτυρία που συνοδεύει τα εκθέματα.

Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που έχει συνδεθεί με τη Μικρασιατική Καταστροφή – με αποκορύφωμα την καταστροφή της Σμύρνης. Σηματοδότησε το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας των Ελλήνων στη γη της Μικρασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης.

Ο ξεριζωμός

Από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης (1821) μέχρι τη Συνθήκη της Λοζάνης (1923), η πληθυσμιακή σύσταση της νεότερης Ελλάδας διαμορφώθηκε μέσα από κοσμοϊστορικά γεγονότα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου: Πόλεμοι, συνοριακές μεταβολές, ίδρυση νέων κρατών, διωγμοί και ανταλλαγές πληθυσμών οδήγησαν σε αυξημένες προσφυγικές ροές ομοεθνών στην ελληνική επικράτεια.

Ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας (1821-1828), οι εξεγέρσεις στις αλύτρωτες περιοχές, οι εκκαθαρίσεις μειονοτήτων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913), η είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1917), σε αντίπαλο με  τους γείτονές της στρατόπεδο, η Οκτωβριανή Επανάσταση (1917) και οι αλλαγές στην πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων, δημιούργησαν δραματικές συνθήκες και αυξημένη κινητικότητα στην περιοχή.

Η αδυναμία της Ελλάδας να διατηρήσει τα κέρδη της από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέληξε στον βίαιο ξεριζωμό του ελληνισμού και στην υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1923).

Συστηματικά, κατά τον αιώνα που μεσολάβησε από την καταστροφή της Χίου (1822) μέχρι εκείνη της Σμύρνης (1922), η βία και ο φόβος έσπρωχναν τους ανθρώπους μακριά από τις εστίες τους, προς ένα αβέβαιο μέλλον.

Πρόσφυγες που μόλις αποβιβάστηκαν από τα πλοία που τους μετέφεραν από τη Μικρά Ασία στη Θεσσαλονίκη (πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)

Μουδανιά, 1922

Όταν εφθάσαμε εις τα Μουδανιά το θέαμα ήτο σπαραχτικόν· χιλιάδες κόσμος είχε συσσωρευτεί εις την παραλία. Με όλα τα υπάρχοντά τους. Από τα βάθη της Μ. Ασίας και των περιχώρων, της Προύσσης-Μουδανιών, αναμένοντες πλοία ίνα επιβιβαστούν. Όλος ο χώρος και η πεδιάς ελεόδεντρων ήτο ασφυκτική τόσον όπου δεν ηδύνατο να προχωρήσεις, ολίγα δε πλοία ήτο προς περιλαβήν και είχον διπλαρώσει και την Μεγάλην αποβάθρα.

[…] Ενώ το παν εκαταστρέφετο και ο κόσμος μη δυνάμενος τι να πράξει από τη βία την μεγάλη. Ποιος να πρωτομπεί εις τα πλοία, πολύ κόσμος έπεφτε εις τη θάλασσαν. Άλλοι εσώζοντο άλλοι επνίγοντο.

Ήτο δε αυστηρά διαταγή ίνα μην πέρνουσιν μαζί των εντελώς τίποτε. Μόνον άτομα να ανεβαίνουν εις τα πλοία, και όλα αυτά ίνα δυνηθώσιν τα πλοία να περιλάβουσι όσο το δυνατόν περισσότερον ψυχικόν υλικόν. Και έβλεπε κανείς άνδρας και γυναίκας ίνα φορώσι όσο το δυνατόν ρουχισμό και επειδή η σκάλα του πλοίου. Ήτο αδύνατον να δέσει καιρόν ίνα όλοι ανέλθουσι. Άλλοι από άνω έριχναν κάβους και δια των κάβων ανερίχοντο οι άνδρες, αι δε γυναίκες δια της σκάλας.

Το θέαμα ήτο φρικτόν. Εκεί είδα κόρη 18 ή 19 όπου έπεσε εκ της βίας και λόγω του βιαίως επερχομένου πλήθους εκαταπατήθει και έμεινε νεκρά, ουδείς δε έδωσε σημασίαν διά το γεγονός.

Εκεί είδον […] μια γυναίκα μη δυνάμενη να προχωρήσει εις το πλήθος, ηναγγάσθει δια να σωθεί να φυλήσει το μικρόν και με δάκρυα εις τους οφθαλμούς να το εγκαταλείψει επάνω εις ένα δέμα ρουχισμού. […] Το θέαμα ήτο σπαρακτικόν αλλά και κανείς εβοήθει τον άλλον, ο καθείς εκοίταζε την κεφαλή του.

Πλοίο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού φορτωμένο με τα υπάρχοντα των προσφύγων από τη Μικρά Ασία, το 1922 (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ–ΕΙΜ)

[…] Εφθάσαμε εις Ραιδεστόν. […] Εντός του πλοίου ήτο ουχί ολόκληραι οικογένιαι και έβλεπε κανείς μητέρες να κλαίουν διότι έχασαν τα παιδιά τους, άνδρες τας συζύγους των, γυναίκας τους συζύγους των και τα παιδιά τους γονείς τους.

Διότι τόσο πλήθος και σύγχυσις επεκράτει, ώστε όπου έβρισκε κανείς πλοίο έμπαινε και δια τούτο μέλη της ίδια οικογένειας, άλλα έφθασαν εις Πειραιά, άλλα εις τας νήσους και άλλα εις Θεσσαλονίκη και Θράκη.

Αθανάσιος Οικονόμου, Ημερολόγιο ενός στρατιώτη 1919-1923 (ανέκδοτο)


Η έκθεση «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα» πραγματοποιείται με την αποκλειστική χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς. Μετά από την παράταση που δόθηκε θα είναι επισκέψιμη έως τις 30 Ιουνίου 2025. Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι μεταξύ των εκθεμάτων.

Γεωργία Βορύλλα

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Λεπτομέρεια από πίνακα του Νίκου Μαστερόπουλου που περιλαμβάνεται στο video art «Δέηση για τον Πόντο» (φωτ.: ΧΚ)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

10 προς 11 Σεπτεμβρίου 1921: Η νύχτα της σφαγής των νηπίων της Σάντας

10/09/2025 - 11:45μμ
Πρόσφυγες πάνω στο USS EDSALL κατά την εκκένωση της Σμύρνης μετά την κατάληψή της από τον τουρκικό στρατό (πηγή: Naval History and Heritage Command / Collection of Admiral Thomas C. Kinkaid)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

9 Σεπτεμβρίου, ημέρα πένθους για τη Σμύρνη που χάθηκε – Από την εγκύκλιο του Πλαστήρα, στην αναγνώριση από τη Βουλή

9/09/2025 - 9:08πμ
Καΐκι στη συνοικία Καρατάς της Σμύρνης (φωτ.: levantineheritage.com)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Απόστολου Μυκονιάτη: Kάμποσοι γελάστηκαν και γύρισαν στο χωριό. Όλοι χάθηκαν, πάνω από εκατό νομάτοι

7/09/2025 - 8:47μμ
Ο Παναγιώτης Νόρδας [όρθιος κάτω δεξιά] με την ομάδα προσκόπων που είχε ιδρύσει στην Μπάλια. Ήταν απόφοιτος Νομικής και εργαζόταν στην Οικονομική Επιτροπή της πόλης ως επόπτης. Πέθανε στην Ελλάδα το 1960 (φωτ.: Μπάλια Σύλλογος Μπαλιωτών Μ. Ασίας)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η μαρτυρική Μπάλια της Μικράς Ασίας: Από τον πρώτο διωγμό στη σφαγή των 600 Ελλήνων μεταλλωρύχων

7/09/2025 - 10:13πμ
(Φωτ.: Αρχείο ΕΠΜ· εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

«Γλυκυτάτη μου Κλειώ»: Σαν σήμερα, 5 Σεπτεμβρίου 1921, ο Αλέξανδρος Ακριτίδης αποχαιρετά την οικογένειά του πριν οδηγηθεί στις αγχόνες της Αμάσειας

5/09/2025 - 4:42μμ
Τραπεζούντα, Ιούλιος 1916: Ο δήμαρχος Ιωάννης Τριφτανίδης  προσφωνεί τον Μέγα Δούκα της Ρωσίας Νικολάι Νικολάγιεβιτς που μόλις έχει φτάσει με τα στρατεύματά του. Στο κέντρο ο μητροπολίτης Χρύσανθος (φωτ.: Αρχείο ΕΜΠ. Εικ.: ΧΚ)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Τραπεζούντος Χρύσανθος: Θερμαίνωμεν εις τους κόλπους ημών τους Μουσουλμάνους, ίνα κατόπιν ως όφεις δήξωσι τους ευεργέτας

5/09/2025 - 10:40πμ
Στην αποβάθρα της Σμύρνης περιμένοντας τη σωτηρία. Πίσω διακρίνεται η καμένη πόλη (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ / Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου μάρτυρας στην Καταστροφή της Σμύρνης – «Κυνηγημένοι απ’ τον ίδιο τον Διάβολο»

4/09/2025 - 8:56μμ
Ανάμεσα στους εικονιζόμενους, στην κάτω σειρά, σημειωμένος με τον δυσδιάκριτο αριθμό 15, με το παλτό και το μουστάκι, βρίσκεται και ο Ηλίας Μέλος, ο μετέπειτα συγγραφέας Ηλίας Βενέζης (φωτ.: Σύλλογος Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών «Το δελφίνι»)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Οι σκλάβοι της Μικρασιατικής Καταστροφής: Από τα χέρια των μανάδων και των γυναικών στα τάγματα εργασίας, τα διαβόητα αμελέ ταμπουρού

2/09/2025 - 10:20πμ
Η Βασιλεία Τσαούσογλου (πηγή: phonotheque.hypotheses.org)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Πρόσφυγας της Μικρασιατικής Καταστροφής αφηγείται τη ζωή από το Λιβίσι στη Σύρο

1/09/2025 - 12:10μμ
Η καταστροφή της Σμύρνης (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Σύρου / Συλλογή Μάνου Ελευθερίου)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Έσθερ Λάβτζοϊ ήταν στη Σμύρνη της Καταστροφής, μάρτυρας εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας

31/08/2025 - 10:54πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Το ζεύγος Μενέντεζ τον παλιό καλό καιρό, πριν αποκαλυφθεί το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς (φωτ. αρχείου: EPA / Ting Shen)

ΗΠΑ: Ποινή φυλάκισης 4,5 ετών επιβλήθηκε στη σύζυγο του Μπομπ Μενέντεζ, Ναντίν

22 λεπτά πριν

Ψηφιακή Σάντα ΑΜΚΕ: Γιορτάζει έναν χρόνο λειτουργίας με μεγάλο ποντιακό γλέντι

52 λεπτά πριν
(Φωτ.: ertnews.gr)

Γαύδος: Το πρώτο κουδούνι χτύπησε για μόλις μία μαθήτρια

1 ώρα πριν
«Οι τέσσερις εποχές», έργο του ελληνικής καταγωγής Καναδού ζωγράφου Yehouda Chaki (πηγή: Liquidwords / commons.wikimedia.org)

ΕΜΥ: Το καλοκαίρι συνεχίζεται, κάποια στιγμή όμως θα έρθουν η Adel, ο Byron και ο Leonidas

2 ώρες πριν
Στο φόντο, σκίτσο του Βύρωνα Απτόσογλου από το βιβλίο του Γ.Ν. Λαμψίδη «Τοπάλ Οσμάν» (εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Σεπτέμβριος 1921: Τα ονόματα των 174 Ποντίων που καταδικάστηκαν σε θάνατο από τα Δικαστήρια Ανεξαρτησίας

2 ώρες πριν
(Φωτ.: facebook.com/spkareavirona)

Αγιασμός στο Σύλλογο Ποντίων Καρέα-Βύρωνα

3 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign