pontosnews.gr
Κυριακή, 7/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Αρραβωνιάσματα αλά ποντιακά – Ο «υποκριτικός» διάλογος και ο ρόλος του… ούζου

Ήθη και έθιμα για μια από τις πλέον σημαντικές υποχρεώσεις των γονέων στις παραδοσιακές ποντιακές οικογένειες, την επιλογή της νύφης ή του γαμπρού

22/02/2024 - 7:20μμ
Σαμψούντα. Κάτοικοι με τοπικές ενδυμασίες (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Σαμψούντα. Κάτοικοι με τοπικές ενδυμασίες (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Μια από τις πλέον σημαντικές υποχρεώσεις των γονέων στις παραδοσιακές ποντιακές οικογένειες ήταν αναμφισβήτητα η επιλογή της νύφης ή του γαμπρού. Και μπορεί σήμερα να φαντάζει αρκετά παρωχημένο, ωστόσο το «τελετουργικό» περιλάμβανε πάντα το αράεμαν, το ψαλάφεμαν και το λογόπαρμαν – οι πιο ευκατάστατες οικογένειες έκαναν και σουμάδεμαν, δηλαδή αρραβώνα με συγκεκριμένο τυπικό.

Η πρώτη κίνηση ήταν η αναζήτηση της νύφης, κατά κανόνα με τη βοήθεια προξενήτρας. Ακολουθούσε η επίσκεψη στο πατρικό της, ώστε να την ζητήσουν σε γάμο.

Η Σοφία Σαββαΐδου στην πτυχιακή της εργασία που περιλαμβάνει και μαρτυρίες Ποντίων από το 2009 περιγράφει το λογόπαρμαν ως ένα «τελετουργικό» που γινόταν τέσσερις ημέρες πριν από το γάμο. Οι γονείς και ο κουμπάρος πήγαιναν στο πατρικό της κοπέλας μαζί με έναν ιερέα και στενούς συγγενείς, «για να την παραλάβουν». Αφού έδιναν στους γονείς της ένα συμβολικό ποσό (συνήθως 50 γρόσια) ως «δικαίωμα του γάλακτος», κατόπιν έκαναν πρόποση υπέρ των μελλόνυμφων και έφευγαν.

Την Παρασκευή (δύο μέρες πριν από το γάμο) οι γονείς της νύφης ανέθεταν στη λαλήτρα να καλέσει τους συγγενείς και τους φίλους. Η Σοφία Σαββαΐδου σχολιάζει ότι πρόκειται για απόδειξη «της προϊστορικής φάσης της μητριαρχίας (γυναικοκρατίας) στην περιοχή του Πόντου». Εξηγεί ακόμα ότι στην περιοχή της Κερασούντας, για παράδειγμα, στην πομπή της νύφης προς την εκκλησία προπορεύεται μια ηλικιωμένη κρατώντας λαμπάδα, την οποία την αποκαλούσαν παραμάνα ή παρανύφισσα. «Πρόκειται για τη σύγχρονη μορφή πανάρχαιου τελετουργικού, όπου η γραία παριστάνει την εκπρόσωπο του μητρικού γένους», αναφέρει. Προσθέτει δε ότι στην Αμισό ο γαμπρός πήγαινε έφιππος στο σπίτι της νύφης συνοδευόμενος από έφιππες γυναίκες και παρθένες πεπλοφορούσες, τις παρανυφσάδες.

Πίσω όμως στο τελετουργικό, προτού το ζευγάρι φτάσει στην εκκλησία, έχουν ενδιαφέρον οι μαρτυρίες για το λογόπαρμαν, δηλαδή την υπόσχεση ανάμεσα στις δύο οικογένειες. Χαρακτηριστικό σημείο που ανέφεραν τρεις πληροφορητές (από το χωριό Σακίρε του νομού Ντμανίσι στη  Γεωργία, το χωρίο Καράκιλσε του Καρς και από τη Ματσούκα του νομού Τραπεζούντας) ήταν ο «υποκριτικός» διάλογος προτού γίνει η πρόταση του αρραβώνα.

Ανέφερε ο Γιώργος Ιωσηφίδης για τα έθιμα στο Σακίρε:

Το λογόπαρμαν ολοκληρωνόταν με τρεις τουλάχιστον επισκέψεις από το μέρος του γαμπρού. Στην πρώτη γινόταν συνήθως ο εξής διάλογος:

— Πώς έρτον απ’δά;
— Έρτομ’, εσείς έχετε πράμα για πούλημα, εμές έμαστε αγοραστές, έρθαμ’ ν’ αγοράσουμε.

Τότε φώναζαν το κορίτσι και την ρωτούσαν εάν θέλει για γαμπρό το αγόρι που της προξένευαν. Εάν δεχόταν, τότε πήγαιναν για δεύτερη και τρίτη φορά – αυτό λέγεται ότι γινόταν για την τιμή της κοπέλας. Την τρίτη φορά συνήθως πήγαιναν με τα δώρα που συνήθιζαν να προσφέρουν στη νύφη (δαχτυλίδι, μαντίλια, κτλ.). Όταν η κοπέλα έπαιρνε τα δώρα, τότε ολοκληρωνόταν το λογόπαρμαν· το γιόρταζαν με ένα ποτήρι ούζο και ευχές.

Ανέφερε η Χρυσούλα Ακριτίδου για τα έθιμα στο Καράκιλσε:

Αφού διάλεγαν από το σόι του γαμπρού την κοπέλα που επιθυμούσαν να ζητήσουν, έστελναν μήνυμα στους γονείς της ότι θα πάνε επίσκεψη. Στην πόρτα ο διάλογος ήταν συγκεκριμένος:

— Τι γυρεύετε απά δα;
— Έρθαμ’ κι αραεύουμεν ένα περιστέρ’, εχάθεν το περιστερ’ κι αραεύουμεν.
— Κι απού έν’ το περιστέρ’;
— Κι ‘μεις είδαμ’ απ’ αδακές εχάθεν το περιστέρ’.

Στη συνέχεια έβγαζαν από το μέρος του γαμπρού ένα ούζο και ένα δαχτυλίδι. Συζητούσαν πρώτα με τον πατέρα της νύφης, και αφού συμφωνούσαν ρωτούσαν την κοπέλα με τον εξής τρόπο: Έβαζε ο πατέρας του γαμπρού το δαχτυλίδι μέσα στο ούζο και της το έστελναν – όλο το διάστημα εκείνη βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο. Εάν η κοπέλα έπαιρνε το δαχτυλίδι και έπινε το ούζο, τότε σήμαινε ότι δεχόταν το γάμο, και πήγαινε να καλωσορίσει την οικογένεια του γαμπρού και να τους κεράσει.

Έγραψε ο Π.Δ. Μεντεσίδης για τα έθιμα στη Ματσούκα:

Μετά τα κατασέμια, δηλαδή τις πληροφορίες που μάθαιναν οι συγγενείς για την υποψήφια νύφη, μια μέρα (συνήθως Σάββατο) οι γονείς και ο θείος του νεαρού πήγαιναν να την ζητήσουν. Η συγκατάθεση δεν δινόταν αμέσως, μερικές φορές πήγαιναν και δεύτερη και τρίτη φορά. Η κοπέλα είτε έλειπε, είτε δεν εμφανιζόταν αμέσως.

Ο διάλογος που ακολουθούσε ήταν ο εξής:

— Ε, καλωσορίσετεν, πώς το πάθατε, ποίον αέραν έγκε σας;
— Εμείς πα γειτονάδες, εθελέσαμεν να ‘φτάμεν έναν συγγένειαν. Έρθαμεν να ψαλαφούμε το κορτσόπον εσούν ‘ς σο γιον εμούν, άμα ‘κί ξέρουμε ντο θα λέτεν.

Αν συμφωνούσαν και οι δύο οικογένειες, έδιναν το λόγο τους. Οι γονείς της κοπέλας πρόσφεραν τσίπουρο· τσίπουρο λάμβαναν όμως και οι ίδιοι από τους γονείς του γαμπρού. Στη συνέχεια καθόριζαν το πότε θα γίνει ο αρραβώνας, και μια μέρα πριν πήγαιναν στο πατρικό της κοπέλας. Τα δαχτυλίδια τα άλλαζε η μητέρα του γαμπρού, η οποία έδινε στη μέλλουσα νύφη της ως δώρο ένα μαντίλι για το κεφάλι και χρωματιστές κάλτσες.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ. αρχείου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το φθινόπωρο με τα… λόγια της ποντιακής διαλέκτου

6/09/2025 - 5:27μμ
Σταυρίτες, ο μήνας της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Σταυρίτες, ο μήνας της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού

1/09/2025 - 8:38πμ
Στο παρχάρι, αποχαιρετισμός των παραθεριστών από την Τραπεζούντα (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών / δωρήτρια: Αθηνά Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

31η Αυγούστου, η κλειδοχρονιά της ποντιακής παράδοσης

31/08/2025 - 8:36πμ
(Φωτ.: Richard Bartz / commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Οι χίλιες και δύο χρήσεις των προϊόντων της μέλισσας – Από το μέλι μέχρι το κερί

30/08/2025 - 8:00μμ
Ακουαρέλα του Χρήστου Γ. Δημάρχου με θέμα τη γαμήλια πομπή
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακά έθιμα και τραγούδια του γάμου

24/08/2025 - 11:05πμ
Στις καλαμένιες καλαθούνες οι σοδειές (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι Αύγουστοι των Ποντίων είχαν λεφτοκάρυα, καπνά και κοκκύμελα

10/08/2025 - 3:48μμ
Στην περιοχή που περικλείεται από τη Ματσούκα, τα Πλάτανα και τη Τόνγια, και σήμερα ονομάζεται Ντούζκιοϊ βρίσκονταν τα μοναστήρια Καραπτάλ και Χωνευτέρ' (πηγή: facebook.com/bdeveci61)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το μυστικό του Γιακούπ-αγά: Τα μοναστήρια όπου πήγαιναν Τούρκοι αγάδες από Ματσούκα, Πλάτανα και Τόνγια αλλά όχι χριστιανοί

1/08/2025 - 3:02μμ
(Πηγή: YouTube/ Kostis Vasiliadis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κωστής Βασιλειάδης, Κώστας Ορφανίδης και Γιώργος Ζήγος ενώνουν τις φωνές τους για το «Ε! κορτσόπον, ντο τερείς»

23/07/2025 - 1:30μμ
Ο ναός του Προφήτη Ηλία στην ενορία Πινατάντων της Σάντας (φωτ.: Facebook / Ψηφιακή Σάντα / Christos Xenidis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Προφήτης Ηλίας και ο θρύλος για τη βροχή – Από το Καρς, στην ποντιακή διάλεκτο

20/07/2025 - 11:34πμ
Η παρχαρομάνα ατενίζει τον παρχάρη της (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παρχαρομάνα, ρωμάνα, αρνομάνα, νεράιδα ή μήπως απλώς μάνα του παρχαριού;

8/07/2025 - 9:05μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Αγιασμός για τη νέα σχολική χρονιά (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Βασίλης Παπαδόπουλος)

Πρώτο κουδούνι την Πέμπτη – Οι διορισμοί εκπαιδευτικών, οι αλλαγές στη διδακτέα ύλη και η «πρεμιέρα» για τα Ωνάσεια Σχολεία

13 λεπτά πριν
(Φωτ.: thessmetro.gr)

Εκτός λειτουργίας το μετρό της Θεσσαλονίκης – Δεν πραγματοποιούνται δρομολόγια

43 λεπτά πριν
Αστυνομικοί έχουν παραταχθεί σε περιοχή του Σικάγο για παλιότερο συνέδριο των Δημοκρατικών (φωτ. αρχείου: EPA/Will Oliver)

Ντ. Τραμπ: Απειλεί το Σικάγο ότι θα στείλει την εθνοφρουρά – «Το Ιλινόι δεν θα εκφοβιστεί από έναν δυνητικό δικτάτορα» απαντά ο κυβερνήτης

1 ώρα πριν
Το όρος Γράμμος (φωτ.: EUROKINISSI)

Δροσερή Κυριακή με πρόσκαιρες νεφώσεις

2 ώρες πριν
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια της ομιλίας του στην 89η ΔΕΘ (φωτ.: EUROKINISSI/Ραφαήλ Γεωργιάδης)

Εξαγγελίες Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: Μεταρρύθμιση 1,6 δισ. ευρώ με μόνιμες μειώσεις φόρων για μεσαία τάξη, οικογένειες, νέους

10 ώρες πριν
(Φωτ.: ΚΟΕ)

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πόλο νεανίδων: Πανηγυρικά στον τελικό η Εθνική

11 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign