Η Τουρκία εντάχθηκε στο έργο JSF (Joint Strike Fighter) στις 12 Ιουλίου 2002 ως ο 7ος διεθνής εταίρος· Eπιπλέον, υπέγραψε μνημόνιο αμοιβαίας κατανόησης σχετικά με την παραγωγή F-35, παρήγγειλε 116+18 F-35A καθέτου απογειώσεως (conventional take-off and landing) και ανακοίνωσε ότι θα πληρώσει 25 δισ. δολάρια γι’ αυτά τα αεροσκάφη.
Επίσης υπήρχε πρόβλεψη η ΤΑΙ (Turkish Aerospace Industries) να συμμετέχει στη διεθνή παραγωγή του αεροσκάφους στο εργοστάσιό της – για τα εξαρτήματα του κινητήρα και για ορισμένα άλλα μέρη όλων των αεροσκαφών δινόταν η δυνατότητα να παράγονται στην Τουρκία. Άλλωστε, η ολλανδική εταιρεία που παράγει την ηλεκτρονική καλωδίωση του αεροσκάφους άνοιξε το 4ο εργοστάσιό της σε τουρκικό έδαφος.
Σημειώνεται ότι με βάση τη συμφωνία πώλησης, το Πεντάγωνο δεν θα παρείχε λογισμικό και κωδικούς πρόσβασης για τα μαχητικά.
Μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 ο Ερντογάν προχώρησε στην προσέγγισή του με τον Πούτιν, αποτέλεσμα της οποίας ήταν και η αγορά των συστημάτων αεράμυνας S-400. Όταν η Τουρκία απέκτησε το ρωσικό σύστημα είχε ήδη πληρώσει 1,25 δισ. δολάρια στην κατασκευάστρια εταιρεία για δύο F-35, τα οποία παραδόθηκαν σε αεροπορική βάση των ΗΠΑ όπου εκπαιδεύονταν οι Τούρκοι χειριστές.
Όμως, μετά την παραλαβή και των S-400 –και έπειτα από πρωτοβουλίες που έλαβαν και ομάδες πίεσης της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ–, η Άγκυρα αποβλήθηκε από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35, οι πιλότοι εκδιώχθηκαν από τις ΗΠΑ, ενώ κατακρατήθηκε και το ποσό των 1,25 δισ. δολαρίων.
Και ενώ την Τουρκία την είχαν αποβάλει από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35, η Ελλάδα προχωρούσε στην υπογραφή συμφωνίας με τις ΗΠΑ για τον εκσυγχρονισμό των 84 F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας σε F-16 Viper – στη συνέχεια υπέγραψε συμφωνία και με τη Γαλλία, για την αγορά των 24 Rafale.
Ήδη από το 2023 η Ελλάδα είχε σχηματίσει δύο μοίρες με αεροσκάφη 4,5ης γενιάς, ενώ η Τουρκία πελαγοδρομούσε προσπαθώντας να αγοράσει από τις ΗΠΑ 40 καινούργια F-16 Viper και κιτ εκσυγχρονισμού για τα 84 ίδιου τύπου αεροσκάφη που διαθέτει, μια παραγγελία συνολικού ύψους 20 δισ. δολαρίων.
Όμως η αγορά αυτή έπεσε πάνω στον τοίχο των ενστάσεων των ομάδων πίεσης της ελληνικής ομογένειας, στον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της αμερικανικής Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ και στις ενστάσεις της Αθήνας, η οποία έκανε επίκληση των συχνών παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά αεροσκάφη και των υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά.
Η κατάσταση άρχισε να μετατρέπεται σε εφιάλτη για την Άγκυρα, όταν η τουρκική πολεμική αεροπορία ήλθε αντιμέτωπη με τα ελληνικά Rafale στο Αιγαίο.
Τότε ο Ερντογάν αναζήτησε λύση στο πρόβλημα απευθυνόμενος στη Μεγάλη Βρετανία, για να προμηθευτεί μαχητικά Eurofighter Typhoon, που είναι κι αυτά 4,5ης γενιάς, όπως οι δύο τύποι που διαθέτει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Όμως και εκεί έπεσε πάνω στον τοίχο που λέγεται Γερμανία, συμπαραγωγός του αεροσκάφους με δικαίωμα βέτο.
Ο Ερντογάν στράφηκε και προς τη Ρωσία, για την προμήθεια του SU-5, ενός αεροσκάφους 5ης γενιάς, το οποίο όμως δεν έχει δοκιμαστεί επαρκώς σε πολέμους. Βέβαια, αν αποφάσιζε να πάρει ρωσικά μαχητικά μετά τους S-400, αυτό θα βάθαινε το ρήγμα που ήδη υπάρχει στις σχέσεις του με το ΝΑΤΟ και τη Δύση γενικότερα.
Άρα, η πιο συμβατή επιλογή ήταν τα αμερικανικά σε F-16 Viper, κάτι που αποτελούσε επίσης επιλογή του Λευκού Οίκου και μιας ισχυρής ομάδας στο State Department. Με τα συγκεκριμένα μαχητικά η Τουρκία θα έμενε υπό την επιρροή των ΗΠΑ, ενώ θα εισέρρεαν στην αμερικανική αγορά και 20 ζεστά δισεκατομμύρια δολάρια.
Όμως έπρεπε να ξεπεραστούν ορισμένα εμπόδια:
• Πρώτον, έπρεπε να σταματήσουν οι παραβιάσεις και οι υπερπτήσεις των αεροσκαφών της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας πάνω από ελληνικά νησιά, για να αφαιρεθεί το άλλοθι από την ελληνική κυβέρνηση και από τις ομάδες πίεσης της ελληνικής ομογένειας.
• Δεύτερον, θα έπρεπε να εξουδετερωθεί ο Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος είχε θέσει ανυπέρβλητα εμπόδια στην πώληση.
• Τρίτον, θα έπρεπε να γίνει μια ελληνοτουρκική προσέγγιση για να μη υπάρχει περίπτωση κάποιος να επικαλεστεί τις επιθετικές και επεκτατικές ενέργειες της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και χαλάσει η πώληση.
Και ω του θαύματος, και τα τρία εμπόδια ξεπεράστηκαν.
Σταμάτησαν οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και οι υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά, ο Ρόμπερτ Μενέντεζ εξουδετερώθηκε και η Ελλάδα δέχτηκε να υπογράψει Διακήρυξη Φιλίας με την Τουρκία, με το casus belli να επικρέμαται επί της κεφαλής της.
Μιλάμε για colpo grosso…
![Τρέλα γενική [Διάβολος με αγγελικό πρόσωπο]. Φρανθίσκο Γκόγια υ Λουθιέντες [1864], οξυγραφία και ακουατίντα σε χαρτί (φωτ.: Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου)](https://www.pontosnews.gr/wp-content/uploads/2025/07/diavolos-charaktiko-360x180.jpg)
