«Σε μνήμη αγαπημένη…. Μικρά Ασία». 100+1 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την καταστροφή της Σμύρνης και 100 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Λοζάνης που έβαλε τίτλους τέλους στην παρουσία των Ελλήνων στις ιστορικές πατρίδες, τα Χανιά τίμησαν τους ξεριζωμένους.
Η εκδήλωση που ήταν αφιερωμένη στη γη της Ιωνίας διοργανώθηκε από τη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και τον Φιλολογικό Σύλλογο Κισάμου. Φιλοξενήθηκε στο Τσατσαρωνάκειο Κέντρο.
Ο μητροπολίτης Αμφιλόχιος τέλεσε τρισάγιο για όσους πέθαναν στη Μικρασία, ενώ στη συνέχεια παρουσιάστηκε το βιβλίο της ειδικής συνεργάτιδας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ζαχαρένιας Σημανδηράκη με τίτλο Απ’ τα συντρίμμια της Ιωνίας στην αγκαλιά της νέας μάνας – Οι ξεριζωμένοι της Μικρασίας στα Χανιά. Εκδόθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης και διανέμεται δωρεάν.
«Το 1923 με τη Συνθήκη της Λοζάνης έχουμε επαναπροσδιορισμό της πολιτισμικής μας ταυτότητας. Η κρίση των αυτοκρατοριών και η δημιουργία κρατών συμπιέζει τον μεγάλο πολιτισμικό πακτωλό. Με το τέλος των αυτοκρατοριών περνάμε στο σχήμα έθνους-κράτους, σε εθνικά κράτη, οδυνηρό γεγονός, το οποίο ωφέλησε κράτη με μικρό πολιτισμικό απόθεμα. Πρώτο έθνος-κράτος των Βαλκανίων είναι το ελληνικό έθνος-κράτος, το οποίο διαμορφώθηκε μέσα από τις ανταλλαγές των πληθυσμών» τόνισε κατά την παρουσίασε ο μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέας, καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ.
Η ίδια η συγγραφέας σημείωσε ότι χρειάστηκε έρευνα 20 ετών για την ολοκλήρωση του έργου της, το οποίο περιλαμβάνει 442 πηγές και 40 εκδόσεις. «Αποτελεί ψηλάφηση της ματωμένης πληγής της προσφυγιάς. Ταξίδι στο παρελθόν, απόδοση τιμής στο ταξίδι της προσφυγιάς και της δυστυχίας» είπε, προτρέποντας: «Να μαθαίνουμε σωστά την ιστορία μας και να την τιμούμε όπως πρέπει», πρόσθεσε.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη 14η Σεπτεμβρίου, Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Μικρασιάτικα τραγούδια απέδωσε η Βυζαντινή και Παραδοσιακή Χορωδία του Ωδείου της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου.
Στην αποχαιρετιστήρια τοποθέτησή του ο μητροπολίτης Αμφιλόχιος παραφράζοντας τα λόγια του Ερνέστ Χέμινγουεϊ, ο οποίος ως πολεμικός ανταποκριτής κατέγραψε μοναδικά το δράμα των Ελλήνων προσφύγων και του εξαθλιωμένου, ηττημένου ελληνικού στρατού, τόνισε: «Μην ξεχνάτε τους Έλληνες».
Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των εκδηλώσεων-δράσεων για τη θλιβερή επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής στο φουαγιέ του Τσατσαρωνάκειου υπήρχε έκθεση κειμηλίων από τη Μικρά Ασία, τα οποία παραχώρησε ο Σύλλογος Μικρασιατών Χανίων.
