pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ο ναός της Υπαπαντής στα Κοτύωρα, με τον σκαλιστό δικέφαλο αετό που καταστράφηκε από Τούρκο

Στη σύγχρονη τουρκική πόλη εξακολουθεί να δεσπόζει ο ναός, αλλά πλέον χρησιμοποιείται ως πολιτιστικό κέντρο

2/02/2023 - 10:19πμ
Ο ναός της Υπαπαντής στα Κοτύωρα, 1982 (πηγή: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας / Συλλογή Ευξείνου Λέσχης Βέροιας)

Ο ναός της Υπαπαντής στα Κοτύωρα, 1982 (πηγή: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας / Συλλογή Ευξείνου Λέσχης Βέροιας)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αυστηρή αργία στα σπίτια των Ποντίων την ημέρα της Υπαπαντής, τα δύο τη Κουντούρ’ τη Παναΐας, όπως λέγεται στην ποντιακή διάλεκτο. Έτσι στις 2 Φεβρουαρίου, ημέρα που σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες άρχιζε το ζευγάρωμα των πουλιών, αλίμονο σε εκείνον που δούλευε, καθώς ούτε η λέπρα θα τον άφηνε, ούτε η ανέχεια, σύμφωνα με την παροιμία (αϊλί εκείνον π’ έκαμεν τα δύο τη Κουντούρ’ τη Παναΐας. Μήτε η τζέπρα αφήν’ ατόν μήτε ανεχετία).

Στα σημερινά Κοτύωρα, τη σύγχρονη Ορντού των Τούρκων, εξακολουθεί να δεσπόζει ο ναός που ήταν αφιερωμένος στην Υπαπαντή και που πλέον χρησιμοποιείται ως πολιτιστικό κέντρο.

Η ελληνική πλευρά της πόλης ήταν χωρισμένη σε δύο κύριες συνοικίες με βάση την εκκλησία που υπήρχε: της Υπαπαντής (ή της Παναγίας ή το Πέραν τη μαχαλάν), και του Αγίου Γεωργίου (ή τοι Τσαϊρί τη μαχαλάν). Αργότερα, μετά το 1870, δημιουργήθηκε και η τρίτη συνοικία του Αγίου Νικολάου (Πιλπίλ Ντερέ ή Ποχλού Ντερέ), απ’ όσους εγκαταστάθηκαν από πόλεις και χωριά της Χαλδίας.

Στις αρχές του 20ού αι. τα Κοτύωρα είχαν περίπου 12.000 κατοίκους, από τους οποίους οι μισοί τουλάχιστον ήταν Έλληνες και οι υπόλοιποι Τούρκοι και Αρμένιοι. Οι ελληνικές συνοικίες βρίσκονταν στην παραλιακή ζώνη, ενώ η τουρκική και η αρμενική στο εσωτερικό.

Σύμφωνα με άρθρο του Ι. Σαλτσή στην Ποντιακή Εστία, μέχρι να ολοκληρωθεί ο ναός της Υπαπαντής οι ενορίτες εκκλησιάζονταν σε μια πιο φτωχική εκκλησία που είχε χτιστεί πρόχειρα απ’ όσους είχαν εγκατασταθεί το 1765 από την Αργυρούπολη και την περιφέρειά της.

Ο ναός της Υπαπαντής και άποψη της σύγχρονης πόλης (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)

Επιβλητική σε εμφάνιση με τις πελεκητές πέτρες των τοίχων, η Υπαπαντή είχε και πανύψηλο μαντρότοιχο που περιλάμβανε τον αυλόγυρο της Ψωμιάδειου Σχολής, η οποία χτίστηκε την περίοδο 1870-73 με δαπάνες του Κώστα Σ. Ψωμιάδη. Η σχολή λειτουργούσε ως ημιγυμνάσιο (είχε 9 τάξεις) και οι μαθητές διδάσκονταν τόσο τα τυπικά μαθήματα όσο και διάφορες πρακτικές γνώσεις.

Η ανέγερση, με βάση το σχέδιο του ναού της Αγίας Τριάδος της Αμισού, ξεκίνησε το 1885. Χρειάστηκαν αλλεπάλληλοι έρανοι αλλά και προσωπική εργασία για να γίνει αποπεράτωση, το 1902 ή το 1903.

«Θυμάμαι σαν σήμερα τον γιγαντόσωμο άντρα, τον Τάσο Καπαλού, που μετέφερε τις Κυριακές και γιορτές απ’ το τελωνείο στην πλάτη του, ως προσωπική προσφορά εργασίας, βαρύτατες πλάκες από μαλακές πελεκητές πέτρες της Οινόης για το στρώσιμο το δαπέδου της εκκλησίας» έγραφε ο Ι. Σαλτσής.

Ο ίδιος πρόσθετε ότι στην εξωτερική όψη του δυτικού τοίχου εντοιχίστηκε ένας δικέφαλος αετός, σκαλιστός πάνω σε μαλακή πέτρα. Το σύμβολο αυτό το κατέστρεψε ένας Τούρκος φαρμακοποιός που εγκαταστάθηκε στα Κοτύωρα το 1905, πιθανότατα από τη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα για να μπορέσει να τον φτάσει παρήγγειλε ειδική ξύλινη σκάλα σκάλα.

Σύμφωνα με το άρθρο στην Ποντιακή Εστία, «δημόσια συζήτηση δεν επακολούθησε μεταξύ των Τούρκων συμπολιτών. Οι Ρωμιοί τρομαγμένοι δέχτηκαν την ιεροσυλία. Την εξέλαβαν ως μια θαμπή, όχι ξεκάθαρη, αόριστη απειλή, της οποίας τα επακόλουθα δεν μπορούσαν να προκαθορίσουν. […] Τις λεπτομέρειες της συντριβής του δικέφαλου αετού (την αρχή των ωδίνων) τις αφηγήθηκε στον συγγραφέα του παρόντος άρθρου Ι. Σαλτσή ο συμπατριώτης του Παναγιώτης Φυτανίδης, 86 ετών τότε, που εργάστηκε ως χτίστης στην ανέγερση του ναού της Υπαπαντής, ήδη κάτοικος Θεσσαλονίκης, οδός Λόϋδ Τζώρτζ, αρ. 25».

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)
ΠΟΝΤΟΣ

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

12/07/2025 - 10:01πμ
(Φωτ.: facebook / Σωματείο «Αγ. Γεώργιος Περιστερεώτα)
ΠΟΝΤΟΣ

1ο Θερινό Σχολείο για τον Πόντο: Η μεγάλη επιτυχία του, ανοίγει το δρόμο να γίνει θεσμός

11/07/2025 - 8:11μμ
Το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας πάνω από τον Πυξίτη, ή αλλιώς Δαφνοπόταμο (φωτ.: Facebook / Συλ. Ποντίων Μπαμπαλιού Αξέχαστες Πατρίδες)
ΠΟΝΤΟΣ

Αυτό είναι το γεφύρι της Τρίχας, το χιλιοτραγουδισμένο – Συνδέει τον Πόντο με την… Άρτα

11/07/2025 - 12:12μμ
Η Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025 (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ποντιακοί χοροί στη… βιτρίνα της Καβάλας, στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025

11/07/2025 - 10:59πμ
Ποντιακό τραπέζι έστρωσε η «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης στο 5ο Φεστιβάλ Γευσιγνωσίας και Πολιτισμού Ελλάδας και Κύπρου (φωτ.: Facebook / Παναγία Σουμελά Κατερίνης - Ποντιακός Σύλλογος)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Φεστιβάλ γευσιγνωσίας στο Δίον με 15 ποντιακές συνταγές από την «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης

10/07/2025 - 11:49μμ
Η Αγία Μαρίνα στο Θρυλόριο (φωτ.: Facebook /  Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»)
ΠΟΝΤΟΣ

«Παρακάθ’ κι αροθυμίας» στο Θρυλόριο: Μέχρι και της Αγίας Μαρίνας ο ποντιακός πολιτισμός στα καλύτερά του

10/07/2025 - 10:41μμ
(Πηγή: facebook.com/ POLITISTIKOS SILLOGOS AVGHS_Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής/ Katerina Bili)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Δυνατά και ποντιακά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής Λαγκαδά στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών Αιδηψού 2025

10/07/2025 - 3:08μμ
Γλέντι στην Κοινώνεσσα Σουρμένων για τον εορτασμό του τουρκικού Συντάγματος. 10 Ιουλίου 1908 (πηγή: Συλλογή Άννας Θεοφυλάκτου / Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Όταν οι Έλληνες γιόρταζαν για τους Νεότουρκους, τους μετέπειτα σφαγείς τους

10/07/2025 - 10:28πμ
Μαθήτριες σε ελληνικό σχολείο της Φάτσας (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμ. ΙΑ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ευστράτιου και Μελέτιου Σιδηρόπουλου: Το σύνταγμα ήταν το δηλητήριο που μας κρυφοπότισαν οι Τούρκοι

9/07/2025 - 9:42μμ
ΠΟΝΤΟΣ

8ο Έτος Ποντιακής Γαστρονομίας: Νέα επεισόδια από το σπίτι του Big Πάσα – Ποια είναι «άμον θεά Αφροντάιτι»;

9/07/2025 - 7:48μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Εθελοντική αιμοδοσία (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Γιάννης Παναγόπουλος)

Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης: Ανάγκη για δεκάδες χιλιάδες μονάδες αίματος κάθε χρόνο

51 λεπτά πριν
(Πηγή: RADIOTHIVA.gr)

Ριτσώνα: Φωτιά σε εργοστάσιο πλαστικών στη βιομηχανική περιοχή

1 ώρα πριν
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

2 ώρες πριν
(Εικ.: Χ.Κ)

Μεταεθνοκρατικό αφήγημα των ΗΠΑ για την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή

2 ώρες πριν
Η θεατρική ομάδα του δήμου Βριλησσίων στο καταπράσινο Ανοιχτό Πέτρινο Θέατρο Αργυρούπολης. Στο κέντρο η εγγονή του Δ. Ψαθά, Λένα Νίτσου-Ψαθά ανάμεσα στους πρωταγωνιστές Γιώργο Ασπιώτη (βουλευτή Φερέκη) και Νατάσσα Χαιδά (Τζένη Φερέκη) και Αποστόλη Παπανικολάου (Ψευτοθόδωρο) (φωτ.: Αρχείο δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης/ Ζήσης Κυριακίδης)

Γέλιο και ανατροπές για καλό σκοπό στο «Ζητείται ψεύτης» του Δημήτρη Ψαθά

3 ώρες πριν
Παιχνίδια στο μοιραίο λούνα παρκ όπου βρήκε τραγικό θάνατο 19χρονος από τη Βέροια (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/Μιχάλης Παππούς)

Χαλκιδική: 6 εγκληματικές παραλείψεις στο μοιραίο λούνα παρκ – Το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πολυγύρου

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign